Trước những tác động của thuế quan Mỹ, nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang tích cực lên kế hoạch thích ứng, với trọng tâm là tìm kiếm thị trường mới, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất khẩu. Theo một báo cáo gần đây của Ban Nghiên cứu Phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV), hơn 51,6% doanh nghiệp xuất khẩu đang tập trung vào việc tìm kiếm thị trường mới để giảm thiểu rủi ro liên quan đến thuế quan. Điều này không chỉ diễn ra trong lĩnh vực xuất khẩu mà còn trong các doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh trong nước, với 34,9% trong số họ ưu tiên chiến lược này.
Bên cạnh việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp cũng có xu hướng tăng cường nội địa hóa chuỗi sản xuất và tìm kiếm thị trường nguyên liệu đầu vào từ các đối tác khác. Đặc biệt, các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ, nông-lâm và thủy sản đang đẩy mạnh việc tìm kiếm thị trường ngoài Mỹ. Ngược lại, các công ty xây dựng có xu hướng chờ đợi và tập trung nhiều hơn vào giải pháp nội địa hóa chuỗi sản xuất.
Từ tháng 4, một số doanh nghiệp như SK Foods đã bắt đầu lập kế hoạch chuyển dịch thị trường xuất khẩu sang các nước như EU, Hàn Quốc, Nhật Bản, Singapore, và UAE. Các doanh nghiệp thuộc nhiều ngành khác nhau cho rằng họ chịu tác động khá nghiêm trọng từ chính sách thuế đối ứng của Mỹ. Việt Nam hiện có lợi thế với 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) với hơn 60 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng 70 cơ chế hợp tác song phương.
Để tạo điều kiện thuận lợi cho việc tìm kiếm thị trường mới, các doanh nghiệp kiến nghị Chính phủ cần đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại và mở rộng đàm phán FTA với các nước tiềm năng khác. Phát triển công nghiệp phụ trợ trong nước cũng được coi là điều cần thiết để giảm sự phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu và linh kiện nhập khẩu. Họ cũng khuyến nghị các cơ chế hỗ trợ cho hoạt động dịch chuyển chuỗi cung ứng hoặc mở rộng thị trường xuất khẩu ngoài Mỹ và Trung Quốc.
Nhìn chung, việc đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và tăng cường khả năng thích ứng trước những thay đổi trong chính sách thương mại quốc tế là điều cần thiết cho sự phát triển bền vững của các doanh nghiệp Việt Nam trong bối cảnh hiện nay.
