Thời gian gần đây, một loạt vụ việc liên quan đến hành vi bắt cóc ‘online’ và lừa đảo qua mạng nhắm vào trẻ vị thành niên đã gây ra sự hoang mang trong dư luận xã hội. Các chuyên gia giáo dục và tâm lý học đã lên tiếng về việc cần tăng cường vai trò phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong việc trang bị kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ cho học sinh.
Theo Tiến sĩ Vũ Thu Hương, chuyên gia giáo dục và nguyên giảng viên Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, trẻ vị thành niên thường có tâm lý ham khám phá, tò mò với những điều mới mẻ, thích thử thách và khát khao được công nhận. Điều này khiến các em dễ bị cuốn vào những lời dẫn dụ đầy tính kích thích từ kẻ xấu. Đây là một phần nguyên nhân khiến các em trở thành mục tiêu của những kẻ lừa đảo và bắt cóc.
Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng Nguyễn Văn Duẩn, chuyên gia tại Phòng Tâm lý học đường của Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Lê Quý Đôn, cho rằng trẻ em hiện nay thiếu kỹ năng nhận diện và ứng phó với lừa đảo, đặc biệt là trong môi trường phi vật lý như không gian mạng. Điều này làm tăng nguy cơ bị tấn công bởi những kẻ có ý đồ xấu.
Thầy Nguyễn Đức Phú, giáo viên kỹ năng sống của Trường Phổ thông liên cấp Phenikaa, chỉ ra rằng khi cha mẹ quá bận rộn và ít có thời gian trò chuyện với con, hoặc thường xuyên áp đặt, các em sẽ cảm thấy cô đơn. Khi đó, thế giới ảo trở thành nơi để các em tìm kiếm sự chia sẻ và thấu hiểu. Kẻ xấu chỉ cần lợi dụng kẽ hở này, đóng vai một người bạn thấu hiểu và kiên nhẫn lắng nghe, là có thể dần dần thao túng tâm lý và chiếm được lòng tin của các em.
Để bảo vệ trẻ, các chuyên gia khuyến nghị nhà trường và phụ huynh cần chủ động trang bị cho học sinh kỹ năng tự vệ thiết yếu trong thời đại số. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tích hợp các buổi học về an toàn không gian mạng và kỹ năng nhận diện lừa đảo vào chương trình học cũng như các hoạt động ngoại khóa. Các chuyên gia cũng nhấn mạnh rằng việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cần được thực hiện một cách toàn diện và đồng bộ giữa gia đình và nhà trường.
Ngoài ra, các chuyên gia cũng đề xuất rằng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường trong việc giáo dục an toàn trên không gian mạng cho học sinh. Điều này có thể được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục toàn diện, nhất là trong việc trang bị kỹ năng phòng tránh và ứng phó với các tình huống rủi ro trực tuyến.
Tóm lại, không có giải pháp đơn lẻ nào là hoàn hảo trong việc bảo vệ trẻ em khỏi những rủi ro trên không gian mạng. Chúng ta chỉ có thể bảo vệ con trẻ khi cả gia đình và nhà trường cùng chung tay hành động một cách quyết liệt và thấu hiểu.
