Các khu vực đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tại Việt Nam hiện đang phải đối mặt với nhiều thách thức bắt nguồn từ các yếu tố an ninh phi truyền thống. Những yếu tố này bao gồm biến đổi khí hậu, dịch bệnh, di cư tự do, buôn bán người, tội phạm và khủng bố. Sự tác động của các thách thức này không chỉ dừng lại ở việc ảnh hưởng đến an ninh quốc gia mà còn gây ra những cản trở đáng kể đến quá trình phát triển bền vững của các cộng đồng DTTS.
Nhìn chung, biến đổi khí hậu đang thể hiện rõ ràng qua các hiện tượng thời tiết cực đoan, dẫn đến mất mùa, đói kém và suy giảm nguồn nước ở nhiều khu vực. Dịch bệnh, đặc biệt là đại dịch COVID-19 gần đây, đã làm lộ ra những điểm yếu trong hệ thống y tế và sinh kế của các cộng đồng này, khiến họ dễ bị tổn thương hơn so với các cộng đồng khác. Bên cạnh đó, tình trạng di cư tự do từ các vùng nông thôn đến thành thị cũng gây ra nhiều thách thức về an sinh xã hội và việc làm.
Không thể bỏ qua vấn đề buôn bán người và tình trạng tội phạm gia tăng tại các khu vực DTTS. Những vấn đề này không chỉ vi phạm quyền con người mà còn làm xói mòn lòng tin của người dân vào các cơ quan chức năng. Ngoài ra, các hoạt động khủng bố cũng tìm cách khai thác các điều kiện khó khăn tại các khu vực này để tuyển mộ thành viên và thực hiện các âm mưu.
Trước những thách thức đó, yêu cầu cấp thiết là phải có những chính sách đồng bộ và toàn diện. Các chính sách này cần phải gắn với đặc thù của từng vùng, nhằm bảo đảm an sinh xã hội, ổn định và phát triển bền vững. Đây không chỉ là vấn đề an ninh quốc gia mà còn là nhiệm vụ phát triển bền vững.
Để thực hiện được mục tiêu này, việc đầu tiên là cần tăng cường hỗ trợ về mặt kinh tế – xã hội, bao gồm phát triển cơ sở hạ tầng, đầu tư vào giáo dục và y tế. Song song với đó là việc tăng cường hiệu quả quản lý và thực thi pháp luật để phòng chống các hoạt động tội phạm và khủng bố. Các chương trình hỗ trợ cần hướng đến việc nâng cao năng lực tự lực và khả năng chống chọi của người dân trước những biến động.
Tham khảo ý kiến của các chuyên gia và cộng đồng địa phương trong việc hoạch định và triển khai các chính sách cũng là bước đi quan trọng. Sự tham gia của người dân sẽ giúp các giải pháp được thiết kế phù hợp và hiệu quả hơn. Đồng thời, cần tăng cường cơ hội việc làm, thu nhập cho người dân khu vực DTTS nhằm giảm thiểu tình trạng di cư tự do và các hệ lụy tiêu cực khác.
t đa dạng văn hóa, bình đẳng dân tộc, và tiếp cận được các dịch vụ cơ bản như giáo dục và y tế, người dân tại các khu vực DTTS cũng sẽ được hưởng các lợi ích của sự phát triển.
Từ đó, không chỉ việc đối phó với các thách thức an ninh phi truyền thống mà còn xây dựng nền móng vững chắc cho sự phát triển bền vững tại các khu vực DTTS. Muốn đạt được sự ổn định lâu dài cần tiếp tục học hỏi, thực hành, đánh giá và ứng phó. Sự tham gia tích cực của các cơ quan chức năng địa phương , quốc tế sẽ góp phần giải quyết các mối lo ngại cũng như nâng tiến độ triển khai để cộng đồng an cư lạc nghiệp trong tiến trình HNQS toàn cầu.
