Trong thời đại khoa học công nghệ phát triển nhanh chóng, ngành Y tế đang đối mặt với những thách thức mới về sức khỏe cộng đồng. Để đáp ứng nhu cầu này, công tác lãnh đạo và chỉ đạo cần có tầm nhìn chiến lược, khả năng ra quyết định nhanh chóng và chính xác dựa trên dữ liệu. Chuyển đổi số (CĐS) và ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) đã trở thành động lực quan trọng giúp ngành Y tế nâng cao hiệu quả công tác lãnh đạo và chỉ đạo.

Cơ sở pháp lý cho chuyển đổi số ngành Y tế đã được Chính phủ và các cơ quan chức năng ban hành. Nghị quyết số 17/NQ-CP ngày 07/3/2019 của Chính phủ về phát triển Chính phủ điện tử giai đoạn 2019-2020, định hướng đến 2025, đã đặt nền móng cho một nền hành chính hiện đại, minh bạch, lấy người dân làm trung tâm. Ngành Y tế được xác định là một trong những lĩnh vực mũi nhọn cần ưu tiên CĐS để cải thiện dịch vụ công, hướng tới sự hài lòng của người dân.

Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đã khẳng định sự cần thiết phải đẩy mạnh ứng dụng các thành tựu của Cách mạng công nghiệp 4.0, đặc biệt là CĐS, vào mọi lĩnh vực kinh tế – xã hội. Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, đã cụ thể hóa lộ trình, mục tiêu và nhiệm vụ CĐS cho từng ngành, lĩnh vực, trong đó nhấn mạnh các nội dung trọng tâm cho y tế.

Vai trò của CNTT và CĐS trong lãnh đạo và chỉ đạo ngành Y tế đã được thể hiện qua việc tự động hóa việc thu thập, tổng hợp và lưu trữ dữ liệu khám chữa bệnh, sử dụng thuốc, vật tư tiêu hao. Lãnh đạo có thể truy cập các bảng điều khiển trực quan, hiển thị các chỉ số hiệu suất quan trọng theo thời gian thực. CĐS đã giúp nâng cao tính minh bạch, khả năng giám sát và kiểm soát thông qua hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử và bệnh án điện tử chuẩn hóa thông tin, giảm thiểu sai sót do nhập liệu thủ công.

CĐS cũng đã giúp tối ưu hóa nguồn lực và quy trình hành chính trong ngành Y tế. Việc tự động hóa nhiều quy trình hành chính phức tạp đã giảm đáng kể công việc giấy tờ, giải phóng thời gian và nguồn lực cho cán bộ y tế để tập trung vào các hoạt động chuyên môn.

Một điển hình về CĐS tại tuyến y tế cơ sở là tỉnh Ninh Bình, nơi đã triển khai hệ thống hồ sơ sức khỏe điện tử tại các trạm y tế xã, phường, thị trấn. Hệ thống này đã giúp lãnh đạo Sở Y tế và các Trung tâm Y tế huyện theo dõi các chỉ số sức khỏe cộng đồng một cách toàn diện, từ đó nâng cao hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo và chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Để tiếp tục đẩy mạnh CĐS ngành Y tế, cần tiếp tục đầu tư và hỗ trợ các cơ sở y tế trong việc triển khai các giải pháp công nghệ thông tin và CĐS. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng dịch vụ y tế mà còn góp phần xây dựng một nền y tế hiện đại, hiệu quả và hướng tới sự hài lòng của người dân.

Quảng Ninh đang đẩy mạnh nâng cao chất lượng y tế cơ sở để đảm bảo mọi người dân đều có thể tiếp cận dịch vụ y tế một cách kịp thời, thuận tiện và an toàn. Hệ thống y tế cơ sở của tỉnh bao gồm các trung tâm y tế địa phương và trạm y tế tuyến xã, phường, đóng vai trò là những điểm tựa đầu tiên và gần dân nhất trong chăm sóc sức khỏe ban đầu.

Trong bối cảnh mới, nâng cao chất lượng y tế cơ sở đang trở thành nhiệm vụ ưu tiên. Trong thời gian qua, Quảng Ninh đã ưu tiên bố trí nguồn lực để đầu tư cho y tế tuyến xã. Giai đoạn 2023-2025, toàn tỉnh đã sửa chữa, nâng cấp 126 trạm y tế với kinh phí hàng trăm tỷ đồng và đề xuất xây mới 8 trạm y tế. Đồng thời, các trung tâm y tế đều được xây mới, nâng cấp. Các trung tâm y tế, trạm y tế sau đầu tư đều được cải tạo khang trang, sạch sẽ, trang bị đầy đủ thiết bị cơ bản, qua đó nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và tăng niềm tin của người dân với y tế cơ sở.

Tỉnh cũng đặc biệt chú trọng đến chính sách thu hút và đào tạo nhân lực y tế cho tuyến cơ sở. Nghị quyết số 28/2023/NQ-HĐND quy định chính sách thu hút bác sĩ về làm việc tại một số đơn vị thuộc tỉnh đến năm 2025, trong đó có chính sách thu hút bác sĩ về làm việc tại các trung tâm y tế, trạm y tế. Tính đến nay, đã thu hút được 71 bác sĩ về làm việc tại các trung tâm y tế và 8 bác sĩ đa khoa về làm việc tại các trạm y tế.

Hệ thống y tế cơ sở của tỉnh thời gian qua đã có nhiều đóng góp quan trọng trong khám chữa bệnh, đặc biệt trong phòng chống dịch bệnh và triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia về y tế. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn không ít khó khăn, thách thức cần được tháo gỡ để nâng cao chất lượng phục vụ.

Trong bối cảnh chuyển đổi mô hình chính quyền địa phương mới, ngành y tế đã chủ động xây dựng Đề án sắp xếp tổ chức bộ máy ngành y tế theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Theo đó, hệ thống trạm y tế được tổ chức lại theo hướng tinh gọn, hiệu quả, nhưng vẫn đảm bảo phủ kín địa bàn, thuận lợi cho người dân tiếp cận dịch vụ.

Với phương châm ‘Y tế gần dân, sát dân và đáp ứng thuận lợi, kịp thời, đầy đủ nhất cho nhu cầu chăm sóc sức khỏe ban đầu’, ngành y tế tỉnh đặt mục tiêu đến năm 2030 xây dựng hệ thống y tế cơ sở vững mạnh, hiện đại, làm tốt nhiệm vụ quản lý sức khỏe toàn diện, liên tục cho mỗi người dân.