Thiếu Lâm Tự, biểu tượng nổi tiếng của võ phái Phật giáo Trung Quốc, vừa trải qua một cú sốc nghiêm trọng khi trụ trì Thích Vĩnh Tín bị cách chức. Quyết định này được đưa ra sau khi ông bị nghi ngờ có liên quan đến các hành vi phạm tội hình sự, biển thủ công quỹ, và có quan hệ không lành mạnh với nhiều phụ nữ.

Theo thông báo chính thức từ Hiệp hội Phật giáo Trung Quốc và ban trị sự chùa Thiếu Lâm Tự, Thích Vĩnh Tín đã vi phạm nghiêm trọng giới luật của đạo Phật. Ông bị cáo buộc có quan hệ với hàng chục phụ nữ và có nhiều con riêng. Hiện tại, ông đang bị điều tra bởi nhiều cơ quan chức năng gồm Cục Tôn giáo, Cục Công an và Cục Kiểm tra Kỷ luật.

Sự việc liên quan đến Thích Vĩnh Tín đã gây ra một sự chấn động trong truyền thông Trung Quốc. Nhiều người đã liên tưởng đến các tác phẩm của cố nhà văn Kim Dung, đặc biệt là ‘Thiên long bát bộ’, trong đó, tác giả đã đề cập đến những bí mật và bê bối của Thiếu Lâm Tự.

Trong các tác phẩm của Kim Dung, chùa Thiếu Lâm luôn được mô tả là một danh môn chính phái quan trọng trong việc bảo vệ võ lâm. Tuy nhiên, trong ‘Thiên long bát bộ’, Kim Dung cũng đã viết về những bí mật và bê bối của Thiếu Lâm Tự, trong đó có việc Cưu Ma Trí – một nhân vật phản diện – đã phát hiện ra rằng một số nhà sư của Thiếu Lâm Tự là nữ giả nam.

Thích Vĩnh Tín từng là một trong những trụ trì có ảnh hưởng lớn tại Trung Quốc. Ông đã từng gặp gỡ nhiều quan chức cấp cao trong và ngoài nước, cũng như các ngôi sao hàng đầu như Thành Long, Lưu Đức Hoa, Phạm Băng Băng… Trong nhiệm kỳ của mình, Thích Vĩnh Tín đã biến Thiếu Lâm Tự từ một ngôi chùa cổ đổ nát thành một doanh nghiệp văn hóa nổi tiếng toàn thế giới.

Tuy nhiên, cùng với đó là những bê bối liên quan đến việc biển thủ tài sản, có nhiều con riêng và quan hệ phức tạp với phụ nữ. Năm 2015, một đệ tử của Thích Vĩnh Tín đã cáo buộc trụ trì biển thủ tài sản, có hai hộ khẩu và có đời sống riêng tư hỗn loạn, nhưng cuộc điều tra khi đó cho biết không có bằng chứng.

Việc cách chức Thích Vĩnh Tín và điều tra về các bê bối của ông đã làm giảm sút uy tín của Thiếu Lâm Tự, một biểu tượng của văn hóa và võ phái Phật giáo Trung Quốc.

Trong thời gian gần đây, vấn đề nghệ sĩ và người nổi tiếng vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức đã trở thành một vấn đề đáng quan tâm và gây chú ý rộng rãi trong cộng đồng. Với sức ảnh hưởng lớn đến cộng đồng, đặc biệt là giới trẻ, việc ban hành chế tài đối với những cá nhân này được coi là điều cần thiết và cấp bách.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Văn hóa Xã hội của Quốc hội, cho rằng cần có chế tài cụ thể để răn đe và đảm bảo tính nghiêm khắc trong việc xử lý vi phạm. Theo ông, có ba nguyên nhân chính dẫn đến việc nghệ sĩ vi phạm pháp luật hoặc chuẩn mực đạo đức. Thứ nhất, việc chạy theo hào quang quá nhanh mà thiếu nền tảng văn hóa, giáo dục, đạo đức đã khiến một số nghệ sĩ không đủ chuẩn mực về nhân cách và hành vi. Thứ hai, môi trường showbiz với nhiều cám dỗ và áp lực nổi tiếng nhanh, kiếm tiền nhiều đã khiến một số nghệ sĩ sa ngã. Thứ ba, cơ chế quản lý và định hướng chưa đủ mạnh đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và giám sát hoạt động của nghệ sĩ.

Bộ Quy tắc ứng xử của người hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành từ năm 2021. Tuy nhiên, quy tắc này chỉ xác định các chuẩn mực trong hành vi ứng xử mà không có chế tài xử phạt cụ thể. Điều này đã tạo ra lỗ hổng trong quản lý và khiến cho việc xử lý vi phạm trở nên khó khăn.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn khẳng định đã đến lúc cần rà soát và bổ sung quy định pháp lý rõ ràng hơn để bảo vệ giá trị nghệ thuật chân chính và gìn giữ niềm tin của công chúng đối với giới nghệ sĩ. Ông cũng nhấn mạnh rằng nghệ sĩ vi phạm không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến bản thân họ mà còn đến người hâm mộ, cộng đồng và xã hội. Công chúng có quyền đòi hỏi nghệ sĩ phải có ý thức trách nhiệm trước cộng đồng xã hội và không chỉ xin lỗi mà còn phải chịu trách nhiệm cụ thể.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn đề xuất cần mạnh dạn áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc hơn, bao gồm cả việc cấm xuất hiện trên báo chí, truyền thông, mạng xã hội hay tạm dừng hoạt động nghệ thuật. Ông cũng cho rằng cần có cơ chế quản lý và giám sát chặt chẽ hơn để ngăn chặn những vi phạm tương tự xảy ra trong tương lai.

GS.TS Từ Thị Loan, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo, Viện Văn hóa Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch Việt Nam, cũng đồng tình với việc cần có biện pháp mạnh tay hơn nữa với những chế tài cụ thể để tăng cường trách nhiệm của các nghệ sĩ với công chúng. Bà cho rằng cần có những biện pháp cụ thể để giúp nghệ sĩ hiểu rõ về trách nhiệm của mình đối với cộng đồng và xã hội.

Quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội – một vấn đề nhức nhối

Mặc dù thuốc lá là mặt hàng bị cấm quảng cáo theo quy định pháp luật, tình trạng rao bán và giới thiệu sản phẩm liên quan đến thuốc lá trên không gian mạng vẫn diễn ra khá phổ biến. Các hội nhóm kín trên mạng xã hội, với lượng lớn thành viên tham gia, trở thành ‘cầu nối’ cho việc quảng cáo và mua bán thuốc lá trái phép. Các bài đăng trên những nhóm này thường sử dụng tên giả hoặc tài khoản ảo để đăng bài, kèm theo thông tin liên hệ riêng để tránh sự giám sát của cơ quan chức năng.

Việc mua bán thuốc lá diễn ra linh hoạt, từ bán lẻ đến bán nguyên cây, với mức giá dao động từ 300.000 đến 900.000 đồng/cây tùy theo loại sản phẩm. Điều này cho thấy sự đa dạng và tiện lợi của hình thức mua bán này, khiến cho việc kiểm soát trở nên khó khăn hơn.

Pháp luật Việt Nam nghiêm cấm hoàn toàn việc quảng cáo thuốc lá dưới mọi hình thức và trên mọi nền tảng. Luật Quảng cáo 2012 (sửa đổi 2025) và Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá 2012 quy định rõ rằng thuốc lá là mặt hàng cấm quảng cáo, khuyến mại hay tiếp thị, trừ một số hoạt động tài trợ nhân đạo đặc biệt.

Các hành vi quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội, như đăng bài, quay clip sử dụng hoặc giới thiệu thuốc lá, đều có thể bị coi là quảng cáo trái phép và bị xử phạt từ 50 đến 70 triệu đồng theo Nghị định 38/2021/NĐ-CP. Tuy nhiên, việc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn do vấn đề thẩm quyền pháp lý, truy vết danh tính và tốc độ lan truyền nội dung quá nhanh.

Luật sư Dương Lê Ước An, Công ty Luật Hợp danh Đại An Phát, cho rằng Việt Nam đã có công cụ pháp lý như Luật An ninh mạng 2018, Nghị định 53/2022/NĐ-CP và Nghị định 181/2013/NĐ-CP để yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm và buộc các nền tảng tuân thủ quy định của pháp luật Việt Nam.

Về mức xử phạt hiện nay, luật sư An đánh giá chưa đủ sức răn đe, đặc biệt với những đối tượng thu lợi lớn từ quảng cáo thuốc lá. Ông đề xuất tăng mức phạt, bổ sung các hình thức xử lý bổ sung như tịch thu lợi nhuận, đình chỉ hoạt động, công khai danh tính vi phạm… và hoàn thiện khung pháp lý quản lý thuốc lá điện tử – vốn đang là kẽ hở trong công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá hiện nay.

Có thể thấy, việc quản lý và kiểm soát quảng cáo thuốc lá trên mạng xã hội là một thách thức lớn. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng, sự hỗ trợ của công nghệ và sự nâng cao nhận thức của cộng đồng.