Ung thư phổi – Kinhbac.net https://kinhbac.net Cập nhật tin tức, sự kiện và thông tin hấp dẫn về vùng đất Kinh Bắc ngàn năm văn hiến. Thu, 11 Sep 2025 12:57:00 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/kinhbac/2025/08/kinhbac.svg Ung thư phổi – Kinhbac.net https://kinhbac.net 32 32 Ô nhiễm không khí gây ung thư phổi cho người chưa từng hút thuốc https://kinhbac.net/o-nhiem-khong-khi-gay-ung-thu-phoi-cho-nguoi-chua-tung-hut-thuoc/ Thu, 11 Sep 2025 12:56:57 +0000 https://kinhbac.net/o-nhiem-khong-khi-gay-ung-thu-phoi-cho-nguoi-chua-tung-hut-thuoc/

Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nature đã vạch ra nguyên nhân tiềm ẩn gây ra sự gia tăng đột biến của ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc. Ung thư phổi hiện đang là loại ung thư gây tử vong lớn nhất toàn cầu và thường khó chẩn đoán, dẫn đến nhiều bệnh nhân không thể được cứu chữa khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn. Mặc dù hút thuốc lá vẫn là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ung thư phổi, nhưng có đến 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là những người chưa từng hút thuốc.

Tốc độ gia tăng số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang diễn ra với mức độ đáng báo động. Giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia hàng đầu về y học tế bào và phân tử tại Đại học California, bày tỏ mối quan ngại về xu hướng ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được làm rõ.

Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra mối liên hệ chặt chẽ giữa ô nhiễm không khí và các loại đột biến ADN tương tự như những gì xảy ra khi hút thuốc. Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, nhấn mạnh rằng đây là một vấn đề cấp bách toàn cầu đang gia tăng, và các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân.

Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích mã di truyền của các khối u phổi lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á. Kết quả thu được chỉ ra rằng những cư dân sống ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí cao hơn có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi của họ.

Đặc biệt, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) có mối liên quan đến các đột biến gen, bao gồm gen TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá. PM2.5 có thể xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã kêu gọi các quốc gia hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm, nguyên nhân gây tử vong cho 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Một phân tích tổng hợp gần đây cũng chỉ ra rằng việc tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%.

Để đối phó với tình hình này, các quốc gia và tổ chức y tế cần tăng cường hợp tác và thực hiện các biện pháp quyết liệt nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, cũng như nâng cao nhận thức của cộng đồng về nguy cơ của ô nhiễm và tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường sống.

]]>
Khám phá vùng DNA bị bỏ qua để tìm kiếm vi protein liên quan đến bệnh tật https://kinhbac.net/kham-pha-vung-dna-bi-bo-qua-de-tim-kiem-vi-protein-lien-quan-den-benh-tat/ Sat, 06 Sep 2025 06:10:48 +0000 https://kinhbac.net/kham-pha-vung-dna-bi-bo-qua-de-tim-kiem-vi-protein-lien-quan-den-benh-tat/

Các nhà nghiên cứu tại Viện Salk đã tạo ra một bước tiến quan trọng trong việc tìm kiếm các microprotein có thể đóng vai trò trong bệnh tật bằng cách phát triển công cụ ShortStop. Công cụ này tận dụng sức mạnh của học máy để khám phá các vùng DNA thường bị bỏ qua trong các nghiên cứu trước đây. Thông qua việc xác định các vùng DNA có khả năng mã hóa microprotein và dự đoán khả năng sinh học của chúng, ShortStop giúp tiết kiệm đáng kể thời gian và tài nguyên trong việc theo dõi các microprotein liên quan đến sức khỏe và bệnh tật.

Cells express a novel ShortStop-predicted microprotein (green), with cell nuclei stained blue. The pattern suggests microproteins are localized either in endosomes, which are organelles responsible for sorting and transporting cellular cargo, or in lysosomes, which are organelles that collect and remove cellular waste.
Cells express a novel ShortStop-predicted microprotein (green), with cell nuclei stained blue. The pattern suggests microproteins are localized either in endosomes, which are organelles responsible for sorting and transporting cellular cargo, or in lysosomes, which are organelles that collect and remove cellular waste.

ShortStop hoạt động dựa trên nguyên tắc phân loại microprotein thành hai loại: chức năng và không chức năng. Quá trình phân loại này được thực hiện bằng cách sử dụng dữ liệu huấn luyện từ các bộ dữ liệu ngẫu nhiên được tạo ra bởi máy tính. Từ đó, ShortStop có thể so sánh các microprotein tìm thấy với các mẫu giả để nhanh chóng quyết định liệu một microprotein mới có khả năng chức năng hay không. Cách tiếp cận này cho phép các nhà khoa học tập trung vào những microprotein có tiềm năng cao, từ đó tăng hiệu quả của quá trình nghiên cứu.

Khi áp dụng ShortStop vào một bộ dữ liệu đã được công bố trước đó, các nhà nghiên cứu đã đạt được kết quả đáng khích lệ. Họ đã xác định được 8% microprotein có khả năng chức năng, ưu tiên chúng cho việc theo dõi tiếp theo. Điều đáng chú ý là công cụ này cũng giúp xác định các microprotein bị bỏ qua bởi các phương pháp khác, bao gồm cả một microprotein đã được xác nhận bằng cách phát hiện trong các tế bào và mô của con người. Điều này chứng minh khả năng của ShortStop trong việc mở rộng kiến thức về các microprotein và vai trò tiềm năng của chúng trong sinh học.

Ứng dụng gần đây nhất của ShortStop là trong việc phân tích dữ liệu di truyền từ các khối u phổi của con người và mô lân cận bình thường. Qua phân tích này, các nhà nghiên cứu đã tạo ra danh sách các microprotein tiềm năng chức năng. Một số microprotein nổi bật mà ShortStop tìm thấy đã được biểu hiện nhiều hơn trong mô khối u hơn mô bình thường, gợi ý về khả năng chúng có thể đóng vai trò là dấu ấn sinh học hoặc microprotein chức năng cho ung thư phổi.

Việc xác định các microprotein liên quan đến ung thư phổi này không chỉ chứng minh giá trị của ShortStop mà còn nêu bật tiềm năng của học máy trong việc ưu tiên các ứng viên cho nghiên cứu và phát triển điều trị trong tương lai. Các nhà nghiên cứu hy vọng rằng ShortStop sẽ đóng vai trò là công cụ then chốt trong việc khám phá các microprotein mới liên quan đến sức khỏe và bệnh tật. Qua đó, họ kỳ vọng sẽ mở ra những con đường mới cho việc chẩn đoán và điều trị các bệnh nghiêm trọng như ung thư và Alzheimer, từ đó cải thiện đáng kể cuộc sống của bệnh nhân trên toàn thế giới.

]]>