Chất thải nhựa tại Hà Nội: Một thách thức lớn cho môi trường

Ở thủ đô Hà Nội, vấn đề chất thải nhựa đang trở nên nghiêm trọng và đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt. Theo số liệu từ UBND Thành phố Hà Nội, hơn 60% chất thải nhựa phát sinh tại thủ đô là nhựa dùng một lần và túi nilon. Đáng chú ý, túi nilon chiếm tới 38,5% tổng trọng lượng chất thải nhựa. Điều này cho thấy việc quản lý và giảm thiểu chất thải nhựa tại Hà Nội là một thách thức lớn.

Một báo cáo thực hiện bởi Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường năm 2021 chỉ ra rằng số lượng túi ni lông dùng một lần tại các siêu thị là rất lớn. Chỉ tính riêng 48 siêu thị trong khảo sát, mỗi ngày có 104.000 túi ni lông phát ra miễn phí, tương đương với 38 triệu túi/năm. Phần lớn lượng túi ni lông này được thải bỏ ra ngoài bãi chôn lấp, gây ra những tác động tiêu cực đến môi trường.

Nhận thức được tác động tiêu cực của bao bì nhựa, những năm gần đây, nhiều siêu thị lớn như WinMart, MM Mega Market, Go!, Co.opmart, Lotte Mart… đã tiên phong trong việc sử dụng các loại bao bì thân thiện với môi trường, như túi phân hủy sinh học, túi vải và hộp giấy. Các biện pháp này không chỉ giúp giảm thiểu rác thải nhựa, mà còn góp phần nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường.

Nhiều siêu thị đã hành động để giảm thiểu rác thải nhựa. Trong tháng 6 vừa qua, các điểm bán thuộc Liên hiệp Hợp tác xã Thương mại TP.HCM (Saigon Co.op) đã triển khai chương trình “Gia đình Việt – Đại sứ xanh” nhằm khuyến khích người tiêu dùng hướng đến mua sắm xanh, sử dụng các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường. Tương tự, Central Retail đã làm việc với gần 30 nhà cung cấp thực phẩm tươi sống như rau, củ, quả… để thay thế các bao bì đóng gói có thành phần nhựa bằng túi nilon có khả năng phân hủy sinh học.

Chuỗi siêu thị Lotte Mart đã đưa vào sử dụng khay bã mía đựng thực phẩm chế biến, tươi sống từ năm 2020. Hiện hệ thống siêu thị cũng ứng dụng túi nilon sinh học và đang nghiên cứu vật liệu giấy trong đóng gói rau, củ. Các siêu thị khác cũng đã và đang tích cực thực hiện các biện pháp giảm thiểu rác thải nhựa.

Lộ trình xanh của Hà Nội

Quyết tâm triển khai các giải pháp giảm phát thải nhựa, mới đây, HĐND thành phố Hà Nội đã thông qua Nghị quyết quy định biện pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn thành phố. Theo nghị quyết này, từ ngày 1/1/2026, khách sạn, khu du lịch không được phép sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, tăm bông, mũ tắm và các bao bì chứa kem đánh răng, dầu gội, sữa tắm, sữa dưỡng thể.

Từ ngày 1/1/2027, các chợ, cửa hàng tiện lợi không được cung cấp miễn phí túi nilon khó phân hủy sinh học. Cùng thời điểm, các đơn vị bán hàng trực tuyến phải có trách nhiệm giảm thiểu sử dụng vật liệu nhựa để đóng gói, vận chuyển và phải thu hồi nhằm tránh thất thoát ra môi trường. Lộ trình này được đánh giá là phù hợp cho các doanh nghiệp có thể chuyển đổi dần sang sử dụng các sản phẩm thay thế; người dân cũng có thời gian làm quen và thích nghi.

Tiến sỹ Ngô Thị Thúy Hường, Khoa Công nghệ sinh học, Hóa học và Kỹ thuật Môi trường, Đại học Phenikaa, cho rằng lộ trình này là phù hợp cho các doanh nghiệp có thể chuyển đổi dần sang sử dụng các sản phẩm thay thế; người dân cũng có thời gian làm quen và thích nghi. Phó Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Nguyễn Kiều Oanh cho biết, thời gian qua, các cơ quan quản lý nhà nước đã hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn, nguồn lực để giảm giá thành sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh; tăng cường tuyên truyền giúp người tiêu dùng tăng niềm tin khi quyết định sử dụng sản phẩm.