Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Công điện số 113/CĐ-TTg ngày 19/7/2025 về việc triển khai các giải pháp nhằm phát triển hiệu quả vận tải đường thủy và thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực logistics trong vận tải. Công điện này được gửi đến các Bộ trưởng của các Bộ: Xây dựng, Tài chính, Công Thương, Nông nghiệp và Môi trường, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Quốc phòng, Công an; Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam; và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Việt Nam sở hữu hệ thống sông ngòi với tổng chiều dài có khả năng khai thác vận tải khoảng 42.000 km, cùng đường bờ biển dài hơn 3.260 km và nhiều cửa sông, vịnh tự nhiên thuận lợi. Những điều kiện tự nhiên này tạo ra tiềm năng lớn cho sự phát triển của vận tải thủy nội địa và vận tải ven biển – một phương thức vận tải được đánh giá là có chi phí thấp và khả năng chuyên chở hàng hóa với khối lượng lớn. Điều này không chỉ giúp giảm áp lực giao thông trên đường bộ và đường sắt mà còn đóng góp vào sự phát triển kinh tế bền vững.

Trong những năm gần đây, vận tải thủy đã từng bước khẳng định vai trò quan trọng trong hệ thống giao thông vận tải quốc gia. Tỷ trọng vận tải hàng hóa bằng đường thủy nội địa và ven biển có xu hướng tăng lên, cho thấy sự dịch chuyển hợp lý trong việc sử dụng các phương thức vận tải. Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, kết cấu hạ tầng phục vụ cho phát triển vận tải thủy vẫn còn nhiều bất cập. Năng lực của đội tàu vận tải thủy, công tác quản lý phương tiện, chất lượng nguồn nhân lực, cũng như sự kết nối giữa các phương thức vận tải còn nhiều hạn chế.

Nhằm khắc phục những tồn tại và hạn chế này, tạo động lực mới cho ngành vận tải thủy phát triển nhanh và bền vững, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu các Bộ và địa phương thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ khẩn trương rà soát và sửa đổi các văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực hàng hải và đường thủy. Việc này nhằm tập trung vào các chính sách khuyến khích và thu hút đầu tư xã hội vào hạ tầng, phương tiện vận tải thủy, cũng như phát triển nguồn nhân lực và công nghệ.

Bộ Tài chính được yêu cầu chủ trì trong việc cân đối và bố trí nguồn vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030 cho các dự án trọng điểm phát triển hạ tầng đường thủy và hàng hải. Điều này nhằm đảm bảo nguồn lực tài chính để triển khai các dự án quan trọng, thúc đẩy sự phát triển của vận tải thủy.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ rà soát và đơn giản hóa thủ tục giao đất, cho thuê đất, giao khu vực biển để phát triển hạ tầng cảng, bến thủy nội địa, cảng biển, cũng như nạo vét luồng hàng hải và đường thủy. Việc đơn giản hóa thủ tục hành chính sẽ giúp giảm thiểu thời gian và chi phí cho các nhà đầu tư, từ đó thúc đẩy sự phát triển của hạ tầng vận tải thủy.

Đối với các tỉnh và thành phố trực thuộc Trung ương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân được yêu cầu rà soát và cập nhật quy hoạch sử dụng đất, đồng thời bố trí quỹ đất phục vụ xây dựng cảng thủy nội địa, bến cảng biển theo quy hoạch. Ngoài ra, việc tích hợp quy hoạch trung tâm logistics, kho bãi, trung tâm phân phối hàng hóa gắn với vận tải thủy nội địa là một nhiệm vụ quan trọng để tạo ra sự kết nối đồng bộ giữa các phương thức vận tải và dịch vụ logistics.

Để theo dõi và đôn đốc thực hiện các nhiệm vụ được giao, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các Bộ và địa phương báo cáo tình hình thực hiện Công điện này. Việc này sẽ giúp đánh giá tiến độ thực hiện và xác định các khó khăn, vướng mắc cần được giải quyết kịp thời.

Nhìn chung, việc phát triển hiệu quả vận tải đường thủy và đẩy mạnh sự phát triển của lĩnh vực logistics trong vận tải là một mục tiêu quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế bền vững của Việt Nam. Thông qua việc thực hiện các giải pháp toàn diện và đồng bộ, hy vọng rằng ngành vận tải thủy sẽ phát triển nhanh chóng và bền vững, góp phần vào sự phát triển chung của nền kinh tế.