Một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực thiên văn học đã được ghi nhận với việc xác nhận sự tồn tại của một hành tinh có điều kiện lý tưởng để duy trì sự sống. Nhóm nghiên cứu thuộc Viện Nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời Trottier (Canada), phối hợp với NASA, vừa công bố phát hiện về hành tinh L98–59 f – một ‘siêu Trái Đất’ quay quanh sao lùn đỏ L98–59.

Hành tinh này đặc biệt nằm trong ‘vùng có thể ở được’, khu vực mà nước lỏng có khả năng tồn tại trên bề mặt hành tinh, điều kiện tiên quyết cho sự sống như trên Trái Đất. Với khoảng cách từ L98–59 f đến Trái Đất chỉ khoảng 35 năm ánh sáng, đây trở thành một trong những hành tinh quan trọng được phát hiện gần đây.

Ông Charles Cadieux, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết việc tìm ra một hành tinh ôn hòa trong một hệ sao nhỏ gọn là một bước tiến quan trọng. Nó chứng minh sự đa dạng phong phú của các hệ hành tinh bên ngoài Hệ Mặt Trời và khẳng định tầm quan trọng của việc nghiên cứu những hành tinh quay quanh các sao lùn đỏ – loại sao phổ biến nhất trong vũ trụ.

Hệ sao L98–59 lần đầu tiên được phát hiện vào năm 2019 với bốn hành tinh đã biết. Tuy nhiên, nhờ kết hợp thêm dữ liệu từ các đài quan sát dưới mặt đất và các phép đo chính xác hơn, các nhà khoa học đã bổ sung hành tinh thứ năm – L98–59 f vào danh sách.

Quá trình phát hiện L98–59 f được thực hiện thông qua việc theo dõi những dao động rất nhỏ trong chuyển động của ngôi sao. Phương pháp này đòi hỏi công nghệ đo đạc cực kỳ chính xác và độ tin cậy cao. Các nhà nghiên cứu tính toán rằng lượng năng lượng mà L98–59 f nhận được từ sao chủ tương đương với mức năng lượng Trái Đất nhận từ Mặt Trời, củng cố thêm giả thiết rằng hành tinh này có thể sở hữu nước dạng lỏng và là ứng viên sáng giá cho sự sống ngoài Trái Đất.

Nhóm nghiên cứu cũng công bố thêm các thông tin quan trọng về bốn hành tinh còn lại trong hệ. Trong đó, L98–59 b – hành tinh gần sao chủ nhất, có kích thước bằng 84% Trái Đất và khối lượng bằng khoảng một nửa. Hai hành tinh tiếp theo trong hệ được cho là có địa chất tương đồng với vệ tinh Io của Sao Mộc – nơi nổi tiếng với hoạt động núi lửa mãnh liệt. Riêng hành tinh thứ tư có thể là một ‘thế giới nước’, với cấu trúc chứa phần lớn là chất lỏng.

Giáo sư René Doyon, một trong các đồng tác giả của nghiên cứu, cho rằng hệ hành tinh L98–59 cung cấp một cơ hội độc đáo để trả lời các câu hỏi nền tảng trong lĩnh vực nghiên cứu hành tinh ngoài Hệ Mặt Trời. Với sự đa dạng về cấu trúc và đặc tính vật lý, L98–59 là một phòng thí nghiệm thiên nhiên lý tưởng để nghiên cứu cách mà các hành tinh loại siêu Trái Đất hoặc tiểu Hải Vương hình thành.

Sau bước phát hiện quan trọng này, nhóm nghiên cứu cho biết họ sẽ tiếp tục sử dụng kính viễn vọng không gian James Webb – công cụ hiện đại nhất hiện nay để phân tích kỹ hơn thành phần khí quyển và bề mặt của các hành tinh trong hệ sao L98–59.

Việc phát hiện L98–59 f – hành tinh có khả năng hỗ trợ sự sống ở khoảng cách tương đối gần Trái Đất – không chỉ là bước tiến khoa học mà còn mở ra nhiều hy vọng về khả năng tồn tại sự sống ngoài hành tinh trong vũ trụ rộng lớn.

Một nhóm nghiên cứu quốc tế đã đạt được một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực khám phá vũ trụ khi phát hiện ra một vật thể song sinh đã chết của ngôi sao Betelgeuse nổi tiếng, thường được gọi là “quái vật sắp nổ”. Betelgeuse là một trong những ngôi sao lớn nhất và sáng nhất mà chúng ta có thể nhìn thấy từ Trái Đất, với khối lượng ước tính gấp 16,5-19 lần khối lượng của Mặt Trời và bán kính lớn hơn 764 lần so với Mặt Trời.

Betelgeuse hiện đang ở giai đoạn cuối cùng của vòng đời, được gọi là giai đoạn “sao khổng lồ đỏ”, và các nhà khoa học dự đoán rằng nó sẽ phát nổ trong một thời gian tới, có thể trong năm nay hoặc trong vòng 100.000 năm tới. Ngoài ra, Betelgeuse cũng là một sao biến quang, với độ sáng từ ngôi sao này liên tục thay đổi theo thời gian. Các nhà khoa học đã xác định rằng sự thay đổi độ sáng này là do một “bóng ma” quay quanh Betelgeuse, có khả năng đôi khi cản bớt ánh sáng từ ngôi sao này chiếu đến Trái Đất.

Sau một quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng “bóng ma” này thực sự là một ngôi sao song sinh, được sinh ra cùng lúc với Betelgeuse nhưng đã chết từ rất lâu và hiện trở nên rất mờ nhạt. Ngôi sao chết này được đặt tên là Siwarha, có khối lượng gấp khoảng 1,6 lần khối lượng của Mặt Trời. Siwarha quay quanh Betelgeuse với khoảng cách quỹ đạo là 4 đơn vị thiên văn và chu kỳ quỹ đạo là 5,94 năm. Phát hiện này là kết quả của các quan sát của Đài thiên văn Gemini, một hệ thống gồm 2 kính viễn vọng đặt tại Hawaii (Mỹ) và Chile.

Điều đáng chú ý là cặp vật thể khổng lồ này nằm cách Trái Đất tận 548 năm ánh sáng, và Betelgeuse cũng như Siwarha đều rất mờ nhạt khi nhìn từ Trái Đất. Tuy nhiên, phát hiện này đã mở ra một trang mới trong việc khám phá vũ trụ và giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vòng đời của các ngôi sao. Thông qua việc nghiên cứu các ngôi sao như Betelgeuse và Siwarha, các nhà khoa học có thể thu thập thêm kiến thức quý giá về quá trình hình thành và tiến hóa của các ngôi sao trong vũ trụ.

Quá trình nghiên cứu và khám phá vũ trụ luôn mang lại những phát hiện thú vị và bất ngờ. Việc phát hiện ra Siwarha, ngôi sao song sinh đã chết của Betelgeuse, là một ví dụ điển hình. Các nhà khoa học hy vọng rằng những phát hiện như thế này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vũ trụ và các hoạt động của nó, từ đó có thể mở ra những hướng nghiên cứu mới và thú vị trong tương lai.

Thông tin thêm về các phát hiện khoa học gần đây và các nghiên cứu về vũ trụ có thể được tìm thấy trên các trang web khoa học uy tín.