Biến đổi khí hậu đang ngày càng gia tăng và đang trở thành mối đe dọa lớn đối với hệ thống thực phẩm toàn cầu. Các hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, nắng nóng khắc nghiệt và cháy rừng đã trở nên thường xuyên hơn và có tác động nghiêm trọng đến sản lượng nông nghiệp cũng như giá thực phẩm trên toàn thế giới.

Một nghiên cứu mới đây từ Trung tâm tính toán siêu máy tính Barcelona (Barcelona Supercomputing Center) đã chỉ ra rằng những biến đổi thời tiết này không chỉ ảnh hưởng đến sản lượng nông nghiệp mà còn dẫn đến sự gia tăng đột biến giá thực phẩm. Điều này gây ra những hệ lụy nghiêm trọng cho nền kinh tế và đời sống người dân ở nhiều quốc gia.

Theo nghiên cứu trên, trong những năm gần đây, nhiều loại thực phẩm đã trải qua những đợt tăng giá chóng mặt chỉ trong thời gian ngắn do ảnh hưởng của thời tiết cực đoan. Ví dụ, giá dầu olive ở châu Âu đã tăng 50% trong năm qua do hạn hán kéo dài ở miền Nam Tây Ban Nha. Tại Ấn Độ, giá hành củ đã tăng 89% trong tháng 5/2024 do đợt nắng nóng khắc nghiệt. Tại Nhật Bản, giá gạo đã tăng 48% vào tháng 9/2024 sau đợt nắng nóng vào tháng 8. Ở hai bang California và Arizona của Mỹ, giá rau củ đã tăng 80% vào tháng 11/2022 do hạn hán.

Những biến động này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn làm gia tăng áp lực lạm phát tại các nền kinh tế, đặc biệt là ở những nước có mức độ phụ thuộc lớn vào nhập khẩu thực phẩm. Theo chuyên gia Maximilian Kotz của Barcelona Supercomputing Center, trưởng nhóm tác giả của nghiên cứu trên, nhiều hiện tượng thời tiết bất lợi dẫn tới những đợt tăng giá thực phẩm này là “hoàn toàn chưa từng có tiền lệ từ góc độ lịch sử”.

“Nhiệt độ đã vượt xa khỏi phạm vi mà chúng ta có thể kỳ vọng trong hình thái khí hậu ổn định không có các hành vi gây ô nhiễm của con người”, ông Kotz nhấn mạnh. “Chúng ta biết rằng các hiện tượng thời tiết cực đoan đang trở nên dữ dội và thường xuyên hơn so với 30-40 năm trước. Chúng tôi dự báo xu hướng này sẽ tiếp tục chừng nào lượng khí thải nhà kính còn tiếp tục tăng”.

Nếu hệ thống thực phẩm toàn cầu “tiếp tục phản ứng theo cách mà chúng ta đã thấy gần đây, thì điều tương tự sẽ còn xảy ra với giá thực phẩm, thậm chí có thể theo những cách cực đoan hơn và khó lường hơn”, ông Kotz nhận định với tờ báo Financial Times.

Nghiên cứu kết luận rằng sự leo thang của giá thực phẩm có thể lan tỏa từ các khu vực riêng lẻ ra phạm vi toàn cầu thông qua thương mại. Ví dụ, giá chocolate đã tăng vọt ở Anh sau khi giá cacao tăng gấp ba lần do hạn hán và nắng nóng khắc nghiệt ở Ghana và Bờ Biển Ngà.

Hoạt động đầu cơ thị trường và “chính sách sai lầm” thường cũng làm trầm trọng thêm tác động của việc tăng giá thực phẩm liên quan đến biến đổi khí hậu – theo chuyên gia Raj Patel thuộc Đại học Texas trong một cuộc trao đổi với Financial Times. Chẳng hạn, khi thời tiết nóng bức ở Nga gây ra các vụ cháy rừng khiến giá lúa mì tăng vọt vào năm 2010, Moscow đã áp đặt lệnh cấm vận xuất khẩu lúa mì, “đẩy giá lúa mì toàn cầu lên cao ngất ngưởng” – ông Patel lưu ý.

Thực tế này góp phần gây ra các cuộc bạo loạn bánh mì ở những nơi xa xôi như Mozambique.

Đồng tác giả báo cáo trên, bà Anne Taylor, Giám đốc điều hành của tổ chức Food Foundation trụ sở tại Anh, cho rằng các quốc gia như Anh, vốn phụ thuộc nhiều vào hàng hóa nhập khẩu, đặc biệt dễ bị tổn thương trước các cú sốc khí hậu ở nước ngoài.

Nghiên cứu cũng đặt ra một số câu hỏi cho các ngân hàng trung ương, khi giá thực phẩm tăng cao đe dọa nỗ lực kiểm soát lạm phát chung, nhất là ở các nền kinh tế mới nổi – nơi thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn hơn trong rổ hàng hóa tiêu dùng.

“Nhiệt độ cao bất thường ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ lệ lạm phát nói chung và động lực chính là sự tăng giá thực phẩm”, ông Kotz nói.

Tuần trước, Ngân hàng Trung ương Anh (BOE) cho biết tốc độ lạm phát ở nước này trong tháng 6 là 3,6%, cao nhất 18 tháng, một phần do giá lương thực tăng.

Miền bắc Pakistan đang phải đối mặt với tình hình lũ lụt và sạt lở đất nghiêm trọng sau đợt mưa lớn gần đây. Sự cố này đã làm gián đoạn giao thông trên một tuyến đường cao tốc quan trọng gần huyện Chilas, khiến hơn 200 du khách địa phương bị mắc kẹt. Một số phương tiện đã bị chôn vùi dưới đống đổ nát, làm dấy lên mối lo ngại về số phận của những người bị mắc kẹt.

Lực lượng cứu hộ đã nhanh chóng huy động máy móc hạng nặng để tiến hành tìm kiếm người mất tích. Bên cạnh đó, trực thăng quân đội cũng đã được triển khai để sơ tán người dân, trong đó có nhiều phụ nữ và trẻ em. Đây là một nỗ lực cấp thiết nhằm đảm bảo an toàn cho những người bị ảnh hưởng bởi thảm họa.

Trước đó, Cơ quan Quản lý thảm họa quốc gia Pakistan đã ban hành cảnh báo lũ lụt, khuyến cáo người dân tránh đến các khu vực miền bắc do nguy cơ sạt lở đất cao. Đầu tháng này, nhà chức trách cũng đã cảnh báo về nguy cơ xảy ra thời tiết khắc nghiệt tương tự như trận lũ lụt năm 2022, khi mà 1/3 đất nước bị nhấn chìm và gây ra 1.737 người thiệt mạng.

Tính từ ngày 26/6 đến nay, lượng mưa cao bất thường tại Pakistan đã khiến ít nhất 225 người thiệt mạng và hơn 500 người khác bị thương. Các chuyên gia nhận định biến đổi khí hậu đang làm gia tăng các hiện tượng thời tiết cực đoan trong khu vực. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc nâng cao cảnh giác và chuẩn bị sẵn sàng đối mặt với các tình huống khẩn cấp.

Trong bối cảnh này, các nỗ lực cứu hộ và hỗ trợ đang được tiếp tục đẩy mạnh. Người dân Pakistan và cộng đồng quốc tế đang hy vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn, với những giải pháp bền vững để đối phó với các thách thức của biến đổi khí hậu. Thông tin thêm sẽ được cung cấp khi có thể.

Iran đang phải hứng chịu một đợt nắng nóng kỷ lục từ đầu năm nay, với nhiệt độ tại nhiều khu vực vượt quá 50 độ C. Cơ quan Khí tượng quốc gia Iran đã ghi nhận tuần qua là tuần nóng nhất từ đầu năm. Tình hình thời tiết cực đoan này diễn ra trong bối cảnh Iran đang trải qua hạn hán kéo dài 5 năm liên tiếp và lượng mưa năm nay thấp hơn mức trung bình.

Hệ thống đập thủy điện của Iran, được xây dựng từ thập niên 1950, đang gặp phải tình trạng suy giảm sản lượng nghiêm trọng do hạn hán. Cùng với đó, hạ tầng đang xuống cấp và đợt nắng nóng hiện tại đã gây ra tình trạng mất điện diện rộng. Chính phủ Iran đã phải tuyên bố ngày 23/7 là ngày nghỉ ở khu vực thủ đô Tehran để giảm tiêu thụ điện và nước.

Người phát ngôn chính phủ Fatemeh Mohajerani cho biết quyết định này được đưa ra do tình hình nắng nóng kéo dài và nhu cầu cần thiết phải tiết kiệm điện nước. Người dân thủ đô Tehran đang phải đối mặt với thời tiết oi bức. Một số khu vực ở Tehran đã bị cắt nước luân phiên, khiến người dân gặp khó khăn trong sinh hoạt.

Chuyên gia khí hậu Maximiliano Herrera cho biết một số khu vực ở Iran đã ghi nhận nhiệt độ rất cao, trong đó TP Shabankareh ở Tây Nam Iran đạt 52,8 độ C vào cuối tuần qua. Tình trạng hồ chứa cạn kiệt cũng đang là một vấn đề nghiêm trọng. Đập Karaj, nguồn cấp nước chính cho tỉnh Tehran, đang ở mức thấp kỷ lục.

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã cảnh báo về tình trạng khủng hoảng nước nghiêm trọng và yêu cầu hành động khẩn cấp để giải quyết vấn đề này. Người dân Iran đang rất lo lắng về tình trạng cắt điện và nắng nóng. Một số người dân cho biết họ đã trải qua những ngày tháng rất khó khăn do tình trạng thiếu nước và mất điện.

Khủng hoảng nước đang trở thành một vấn đề lớn nhất ở Iran và cần có những giải pháp khẩn cấp để giải quyết vấn đề này. Việc tìm kiếm các giải pháp bền vững để đối phó với tình trạng hạn hán và nắng nóng đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Iran cần phải có những biện pháp hiệu quả để giảm thiểu tác động của khủng hoảng nước và đảm bảo cuộc sống bình thường cho người dân.

Vụ việc sét đánh tử vong vừa xảy ra tại xã Quảng Bị, thành phố Hà Nội, đã gây ra một cú sốc lớn cho người dân địa phương. Theo thông tin ban đầu, chị N.T.H., 35 tuổi, đang điều khiển xe máy trên đường về nhà từ công ty thì bị sét đánh trúng, ngã ra đường và tử vong tại chỗ. Sự việc này xảy ra vào khoảng 21h ngày 30/7, và mặc dù chính quyền địa phương và người dân đã đưa nạn nhân đi cấp cứu, nhưng không thể cứu sống.

Hiện tại, vụ việc đang được tiếp tục làm rõ để xác định nguyên nhân chính thức. Tuy nhiên, theo dự báo thời tiết của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, trong những ngày gần đây, khu vực trung du và đồng bằng Bắc Bộ, trong đó có thành phố Hà Nội, sẽ có ngày nắng nóng, chiều tối mưa to, có nơi mưa rất to. Điều này cho thấy thời tiết trong khu vực đang diễn biến phức tạp và có nguy cơ xảy ra các hiện tượng thời tiết cực đoan.

Cụ thể, dự báo thời tiết ngày 31/7 tại khu vực TP Hà Nội cho thấy có mây, chiều tối và đêm có mưa rào và rải rác dông, cục bộ có nơi mưa to; ngày nắng nóng. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh. Nhiệt độ thấp nhất dự kiến sẽ nằm trong khoảng 27-29 độ C; nhiệt độ cao nhất từ 35-37 độ C.

Đối với khu vực Tây Bắc Bộ, dự báo thời tiết cũng cho thấy có mây, chiều tối và đêm có mưa rào và dông rải rác, cục bộ có nơi mưa to; có mưa rào và dông vài nơi, có nơi nắng nóng. Trong mưa dông có khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh. Nhiệt độ thấp nhất dự kiến sẽ nằm trong khoảng 25-28 độ C, có nơi dưới 24 độ C; nhiệt độ cao nhất từ 32-35 độ C, có nơi trên 35 độ C.

Từ ngày 1/8, nắng nóng ở miền Bắc sẽ dịu dần, theo dự báo của cơ quan khí tượng. Tuy nhiên, người dân vẫn cần phải đề phòng các hiện tượng thời tiết cực đoan như sét đánh, lốc và gió giật mạnh, đặc biệt là trong những ngày mưa dông.

Trong bối cảnh thời tiết đang diễn biến phức tạp, người dân cần nâng cao ý thức về an toàn, đặc biệt là khi đi ra ngoài trong những ngày có mưa dông. Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường cảnh báo và có những biện pháp cần thiết để bảo đảm an toàn cho người dân.

Trong một thông báo mới đây, Tổng thống Philippines Ferdinand Marcos đã nhấn mạnh rằng tình hình thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu đang trở thành “bình thường mới” và người dân cần phải thích nghi với thực tế này. Tuyên bố của ông Marcos được đưa ra trong bối cảnh cơn bão Cỏ May đang đe dọa đổ bộ vào nước này, gây ra mưa lớn và gió mạnh trên diện rộng.

Trung tâm khí tượng Philippines đã dự báo rằng cơn bão Cỏ May, với sức gió duy trì tối đa lên đến 120km/h, có khả năng sẽ đổ bộ vào bờ biển phía tây tại tỉnh La Union hoặc Ilocos Sur vào sáng ngày 25-7. Trước diễn biến phức tạp của thời tiết, chính quyền Philippines đã quyết định đóng cửa trường học và hủy bỏ các chuyến bay trong ngày 24-7 nhằm đảm bảo an toàn cho người dân.

Mưa lớn liên tục trong những ngày qua đã gây ra thiệt hại nặng nề tại Philippines, với ít nhất 19 người thiệt mạng và 11 người mất tích. Tình trạng ngập lụt nghiêm trọng tại khu vực thủ đô Manila đã buộc chính phủ phải tiến hành sơ tán hàng chục ngàn người dân khỏi vùng nguy hiểm.

Ông Marcos nhấn mạnh rằng nước này cần phải lập kế hoạch dài hạn để ứng phó với thiên tai, vốn đang trở nên ngày càng nghiêm trọng do biến đổi khí hậu. “Đây không còn là tình huống bất thường nữa… Nó sẽ như vậy trong nhiều thập kỷ tới, vì vậy hãy chuẩn bị sẵn sàng”, ông Marcos nói trong cuộc họp báo được truyền hình trực tiếp ngày 24-7.

Trong khi đó, tại Thái Lan, cơ quan chức năng cũng đang cảnh báo về nguy cơ ngập lụt tại 22 tỉnh phía bắc do ảnh hưởng của bão Cỏ May. Cục Khí tượng Thái Lan dự báo lượng mưa tại nước này sẽ giảm trong 24 giờ tới, nhưng vẫn sẽ còn mưa lớn ở một số khu vực. Người dân được khuyến cáo nên thận trọng với mưa lớn và nước tích tụ, có thể dẫn đến lũ quét và ngập lụt trên sông.

Cơn bão Cỏ May dự kiến sẽ không di chuyển về phía Thái Lan, nhưng các cơ quan chức năng vẫn đang theo dõi tình hình và đưa ra cảnh báo cần thiết. Khoảng 70 chuyến bay nội địa và quốc tế đã bị hủy trong ngày do bão, và các lớp học trên khắp Luzon sẽ tiếp tục bị hoãn đến hết ngày 25-7.

Trước tình hình thời tiết cực đoan đang diễn ra, người dân tại các quốc gia Đông Nam Á, đặc biệt là Philippines và Thái Lan, được khuyến cáo cần tăng cường cảnh giác và tuân thủ các hướng dẫn của cơ quan chức năng để đảm bảo an toàn cá nhân và tài sản.

Để cập nhật thông tin mới nhất về cơn bão Cỏ May và các cảnh báo thời tiết, vui lòng truy cập trang web chính thức của Cơ quan khí tượng Philippines hoặc trang web của Cục Khí tượng Thái Lan để có thông tin chính xác và đáng tin cậy.

Cơn bão Wipha, cơn bão thứ 3 trong năm nay, đã gây ra tình trạng lũ lụt nghiêm trọng tại các tỉnh phía Bắc Việt Nam, đặc biệt là tại các tỉnh ven biển như Ninh Bình. Sáng ngày 22/7, cơn bão đã đổ bộ vào đất liền, mang theo gió mạnh và mưa lớn, khiến nhiều con đường bị ngập lụt nặng nề.

Tại tỉnh Ninh Bình, nhiều cây cối đã bị đổ xuống và đè nát ô tô, trong khi hệ thống giao thông tại khu vực này cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Theo ghi nhận của cơ quan chức năng, trong vòng 3 giờ, hơn 81.000 cú sét đã đánh xuống, gây ra tình trạng mất điện tại một số khu vực. Đáng tiếc, một người dân tại Hà Nội đã tử vong do bị sét đánh.

Cơn bão Wipha di chuyển chậm bất thường, tâm bão vẫn nằm trên đất liền tại khu vực Ninh Bình – Thanh Hóa, gây ra mưa lớn và gió giật mạnh tại nhiều địa phương. Cơ quan chức năng đang tiếp tục cảnh báo về tình hình bão và mưa lũ tại khu vực này, đồng thời kêu gọi người dân chủ động phòng ngừa và ứng phó với tình hình thời tiết phức tạp.

Không chỉ tại Việt Nam, tình hình thời tiết tại các quốc gia khác cũng đang diễn biến phức tạp. Một trận động đất mạnh 8,8 độ đã xảy ra tại Nga, gây ra sóng thần dữ dội tại nhiều nước. Tại Nhật Bản, hơn 1,9 triệu người đã được sơ tán khỏi khu vực nguy hiểm, trong khi tại Mỹ, cơ quan chức năng cũng đang chuẩn bị đối mặt với sóng thần.

Cơ quan chức năng Việt Nam đang tiếp tục theo dõi tình hình thời tiết và có biện pháp ứng phó phù hợp. Người dân tại các khu vực bị ảnh hưởng đang được hỗ trợ và hướng dẫn để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản. VietnamPlus sẽ tiếp tục cập nhật thông tin về tình hình bão và mưa lũ tại Việt Nam và các quốc gia khác.