Các nhà khoa học đang theo dõi chặt chẽ hàng nghìn tiểu hành tinh bay gần Trái đất mỗi năm, trong đó có những tiểu hành tinh đủ lớn để phá hủy toàn bộ một thành phố nếu chúng va chạm. Những tiểu hành tinh này được gọi là ‘sát thủ thành phố’. Dưới đây là một số tiểu hành tinh sát thủ thành phố mà các nhà khoa học đang theo dõi chặt chẽ.

Tiểu hành tinh (4953) 1990 MU là một trong những tiểu hành tinh lớn và đáng lo ngại, với kích thước ước tính từ 984 đến 1.968 feet (300 đến 600 mét). Nó có khả năng va chạm với Trái đất vào năm 2027 và 2058. Mặc dù không có nguy hiểm trước mắt, 1990 MU đang được theo dõi chặt chẽ do độ lệch tâm quỹ đạo cao và xu hướng đi qua vùng lân cận của Trái đất.

Tiểu hành tinh 2007 FT3 từng được coi là một mối đe dọa tiềm tàng, nhưng sau đó đã biến mất khỏi tầm nhìn của các nhà thiên văn học. Mặc dù vậy, nó vẫn là một câu chuyện cảnh báo về việc nhiều tiểu hành tinh có khả năng gây nguy hiểm vẫn được phát hiện, theo dõi trong thời gian ngắn, rồi sau đó biến mất do thời gian quan sát ngắn hoặc tầm nhìn bầu trời kém.

Tiểu hành tinh 2023 TL4 là một tiểu hành tinh mới được phát hiện, có kích thước ước tính khoảng 1.082 feet (330 mm) và tiềm năng rủi ro dài hạn. Các nhà khoa học đã xác định được 0,00055% khả năng va chạm vào năm 2119. Mặc dù rủi ro còn thấp, nhưng tiểu hành tinh này cung cấp cho các nhà khoa học nhiều thập kỷ để thử nghiệm, tinh chỉnh và cải thiện các chiến lược phòng thủ hành tinh dài hạn.

Các nhà thiên văn học cũng đã phát hiện ra một nhóm tiểu hành tinh có khả năng gây nguy hiểm, ẩn náu gần Sao Kim. Những tiểu hành tinh đồng quỹ đạo này đặc biệt khó phát hiện do chúng ở gần ánh sáng chói của Mặt trời. Điều này làm dấy lên lời kêu gọi về các hệ thống phát hiện trên không gian để có thể quan sát và theo dõi những tiểu hành tinh này.

Vào tháng 5/2025, NASA đã theo dõi năm tiểu hành tinh gần Trái đất bay ngang qua trong một ngày. Mặc dù không có tiểu hành tinh nào đủ lớn để hủy diệt nền văn minh, nhưng chúng minh họa cho tần suất các vụ nổ bất ngờ nhanh và dữ dội xảy ra với chúng ta. Những sự kiện này giúp các nhà nghiên cứu đánh giá hiệu quả của các công cụ cảnh báo sớm và làm nổi bật những khoảng trống trong phạm vi phát hiện tiểu hành tinh.

Các chuyên gia phòng thủ hành tinh đang kêu gọi cải thiện các cuộc khảo sát bầu trời, phát triển các công nghệ làm chệch hướng và coi những lần suýt va chạm không phải là sự tò mò mà là bản xem trước về những gì một ngày nào đó có thể trở thành thảm họa toàn cầu.

Đêm nay, rạng sáng mai, người yêu thiên văn có cơ hội chứng kiến hai trận mưa sao băng song hành cùng Perseids, đó là Southern Delta Aquariids và Alpha Capricornids. Mặc dù không phải là các trận mưa sao băng dày đặc, nhưng hai trận mưa sao băng này sẽ đạt cực đại cùng lúc vào đêm 29, rạng sáng ngày 30-7.

Hiệp hội Thiên văn Mỹ cho biết, Southern Delta Aquariids dự kiến sẽ tạo ra khoảng 20 sao băng mỗi giờ tại thời điểm cực đại. Các vệt sao băng của trận mưa này có nguồn gốc từ đuôi đá bụi của sao chổi 96P/Machholz, nhưng sẽ trông như tuôn ra từ phía chòm sao Bảo Bình (Aquarius). Các vệt sao băng Southern Delta Aquariids khá mờ nhạt nhưng kéo dài, đã bắt đầu rơi từ ngày 18-7, và sẽ giảm bớt tần suất sau thời điểm cực đại, trước khi biến mất hẳn vào ngày 12-8. Người quan sát sẽ cần một chiếc ống nhòm để quan sát rõ hơn.

Trong khi đó, trận mưa sao băng Alpha Capricornids, là sản phẩm của một sao chổi chu kỳ ngắn mang tên 169/NEAT, chỉ tạo ra 5-10 sao băng mỗi giờ trong giai đoạn cực đại. Tuy nhiên, các sao băng Alpha Capricornids lại sáng và rõ, dễ dàng nhận thấy bằng mắt thường. Cơn mưa sao băng này sẽ như tuôn ra từ phía chòm sao Ma Kết (Capricornus).

Mặc dù số lượng sao băng của 2 trận mưa sao băng nói trên cộng lại vẫn khá ít, nhưng người quan sát có thể chứng kiến một lượng sao băng đáng kể nhờ sự hoạt động đồng thời của mưa sao băng Perseids. Perseids hoạt động từ ngày 17-7 đến 24-8, dự kiến giải phóng hơn 100 ngôi sao băng mỗi giờ trong giai đoạn cực đại đêm 12, rạng sáng ngày 13-8 sắp tới. Hiện nay, cơn mưa sao băng này chưa ‘nặng hạt’, nhưng vẫn giải phóng một lượng sao băng đáng kể, trông như phát ra từ chòm sao Anh Tiên (Perseus).

Một nhóm nghiên cứu quốc tế đã đạt được một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực khám phá vũ trụ khi phát hiện ra một vật thể song sinh đã chết của ngôi sao Betelgeuse nổi tiếng, thường được gọi là “quái vật sắp nổ”. Betelgeuse là một trong những ngôi sao lớn nhất và sáng nhất mà chúng ta có thể nhìn thấy từ Trái Đất, với khối lượng ước tính gấp 16,5-19 lần khối lượng của Mặt Trời và bán kính lớn hơn 764 lần so với Mặt Trời.

Betelgeuse hiện đang ở giai đoạn cuối cùng của vòng đời, được gọi là giai đoạn “sao khổng lồ đỏ”, và các nhà khoa học dự đoán rằng nó sẽ phát nổ trong một thời gian tới, có thể trong năm nay hoặc trong vòng 100.000 năm tới. Ngoài ra, Betelgeuse cũng là một sao biến quang, với độ sáng từ ngôi sao này liên tục thay đổi theo thời gian. Các nhà khoa học đã xác định rằng sự thay đổi độ sáng này là do một “bóng ma” quay quanh Betelgeuse, có khả năng đôi khi cản bớt ánh sáng từ ngôi sao này chiếu đến Trái Đất.

Sau một quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng “bóng ma” này thực sự là một ngôi sao song sinh, được sinh ra cùng lúc với Betelgeuse nhưng đã chết từ rất lâu và hiện trở nên rất mờ nhạt. Ngôi sao chết này được đặt tên là Siwarha, có khối lượng gấp khoảng 1,6 lần khối lượng của Mặt Trời. Siwarha quay quanh Betelgeuse với khoảng cách quỹ đạo là 4 đơn vị thiên văn và chu kỳ quỹ đạo là 5,94 năm. Phát hiện này là kết quả của các quan sát của Đài thiên văn Gemini, một hệ thống gồm 2 kính viễn vọng đặt tại Hawaii (Mỹ) và Chile.

Điều đáng chú ý là cặp vật thể khổng lồ này nằm cách Trái Đất tận 548 năm ánh sáng, và Betelgeuse cũng như Siwarha đều rất mờ nhạt khi nhìn từ Trái Đất. Tuy nhiên, phát hiện này đã mở ra một trang mới trong việc khám phá vũ trụ và giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vòng đời của các ngôi sao. Thông qua việc nghiên cứu các ngôi sao như Betelgeuse và Siwarha, các nhà khoa học có thể thu thập thêm kiến thức quý giá về quá trình hình thành và tiến hóa của các ngôi sao trong vũ trụ.

Quá trình nghiên cứu và khám phá vũ trụ luôn mang lại những phát hiện thú vị và bất ngờ. Việc phát hiện ra Siwarha, ngôi sao song sinh đã chết của Betelgeuse, là một ví dụ điển hình. Các nhà khoa học hy vọng rằng những phát hiện như thế này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vũ trụ và các hoạt động của nó, từ đó có thể mở ra những hướng nghiên cứu mới và thú vị trong tương lai.

Thông tin thêm về các phát hiện khoa học gần đây và các nghiên cứu về vũ trụ có thể được tìm thấy trên các trang web khoa học uy tín.