Thiên văn – Kinhbac.net https://kinhbac.net Cập nhật tin tức, sự kiện và thông tin hấp dẫn về vùng đất Kinh Bắc ngàn năm văn hiến. Thu, 28 Aug 2025 07:27:45 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/kinhbac/2025/08/kinhbac.svg Thiên văn – Kinhbac.net https://kinhbac.net 32 32 Bầu trời tối nay迎来ba trận mưa sao băng cùng xuất hiện https://kinhbac.net/bau-troi-toi-nay%e8%bf%8e%e6%9d%a5ba-tran-mua-sao-bang-cung-xuat-hien/ Thu, 28 Aug 2025 07:27:41 +0000 https://kinhbac.net/bau-troi-toi-nay%e8%bf%8e%e6%9d%a5ba-tran-mua-sao-bang-cung-xuat-hien/

Đêm nay, rạng sáng mai, người yêu thiên văn có cơ hội chứng kiến hai trận mưa sao băng song hành cùng Perseids, đó là Southern Delta Aquariids và Alpha Capricornids. Mặc dù không phải là các trận mưa sao băng dày đặc, nhưng hai trận mưa sao băng này sẽ đạt cực đại cùng lúc vào đêm 29, rạng sáng ngày 30-7.

Đêm nay, 2 trận mưa sao băng cùng lập đỉnh - Ảnh 2.
Đêm nay, 2 trận mưa sao băng cùng lập đỉnh – Ảnh 2.

Hiệp hội Thiên văn Mỹ cho biết, Southern Delta Aquariids dự kiến sẽ tạo ra khoảng 20 sao băng mỗi giờ tại thời điểm cực đại. Các vệt sao băng của trận mưa này có nguồn gốc từ đuôi đá bụi của sao chổi 96P/Machholz, nhưng sẽ trông như tuôn ra từ phía chòm sao Bảo Bình (Aquarius). Các vệt sao băng Southern Delta Aquariids khá mờ nhạt nhưng kéo dài, đã bắt đầu rơi từ ngày 18-7, và sẽ giảm bớt tần suất sau thời điểm cực đại, trước khi biến mất hẳn vào ngày 12-8. Người quan sát sẽ cần một chiếc ống nhòm để quan sát rõ hơn.

Trong khi đó, trận mưa sao băng Alpha Capricornids, là sản phẩm của một sao chổi chu kỳ ngắn mang tên 169/NEAT, chỉ tạo ra 5-10 sao băng mỗi giờ trong giai đoạn cực đại. Tuy nhiên, các sao băng Alpha Capricornids lại sáng và rõ, dễ dàng nhận thấy bằng mắt thường. Cơn mưa sao băng này sẽ như tuôn ra từ phía chòm sao Ma Kết (Capricornus).

Mặc dù số lượng sao băng của 2 trận mưa sao băng nói trên cộng lại vẫn khá ít, nhưng người quan sát có thể chứng kiến một lượng sao băng đáng kể nhờ sự hoạt động đồng thời của mưa sao băng Perseids. Perseids hoạt động từ ngày 17-7 đến 24-8, dự kiến giải phóng hơn 100 ngôi sao băng mỗi giờ trong giai đoạn cực đại đêm 12, rạng sáng ngày 13-8 sắp tới. Hiện nay, cơn mưa sao băng này chưa ‘nặng hạt’, nhưng vẫn giải phóng một lượng sao băng đáng kể, trông như phát ra từ chòm sao Anh Tiên (Perseus).

]]>
Phát hiện vật thể ma quái quay quanh ngôi sao Betelgeuse https://kinhbac.net/phat-hien-vat-the-ma-quai-quay-quanh-ngoi-sao-betelgeuse/ Mon, 04 Aug 2025 04:29:37 +0000 https://kinhbac.net/phat-hien-vat-the-ma-quai-quay-quanh-ngoi-sao-betelgeuse/

Một nhóm nghiên cứu quốc tế đã đạt được một bước tiến quan trọng trong lĩnh vực khám phá vũ trụ khi phát hiện ra một vật thể song sinh đã chết của ngôi sao Betelgeuse nổi tiếng, thường được gọi là “quái vật sắp nổ”. Betelgeuse là một trong những ngôi sao lớn nhất và sáng nhất mà chúng ta có thể nhìn thấy từ Trái Đất, với khối lượng ước tính gấp 16,5-19 lần khối lượng của Mặt Trời và bán kính lớn hơn 764 lần so với Mặt Trời.

Phát hiện vật thể chết chóc mang tên "Vòng tay của nàng" - Ảnh 2.
Phát hiện vật thể chết chóc mang tên “Vòng tay của nàng” – Ảnh 2.

Betelgeuse hiện đang ở giai đoạn cuối cùng của vòng đời, được gọi là giai đoạn “sao khổng lồ đỏ”, và các nhà khoa học dự đoán rằng nó sẽ phát nổ trong một thời gian tới, có thể trong năm nay hoặc trong vòng 100.000 năm tới. Ngoài ra, Betelgeuse cũng là một sao biến quang, với độ sáng từ ngôi sao này liên tục thay đổi theo thời gian. Các nhà khoa học đã xác định rằng sự thay đổi độ sáng này là do một “bóng ma” quay quanh Betelgeuse, có khả năng đôi khi cản bớt ánh sáng từ ngôi sao này chiếu đến Trái Đất.

Sau một quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng, các nhà khoa học đã phát hiện ra rằng “bóng ma” này thực sự là một ngôi sao song sinh, được sinh ra cùng lúc với Betelgeuse nhưng đã chết từ rất lâu và hiện trở nên rất mờ nhạt. Ngôi sao chết này được đặt tên là Siwarha, có khối lượng gấp khoảng 1,6 lần khối lượng của Mặt Trời. Siwarha quay quanh Betelgeuse với khoảng cách quỹ đạo là 4 đơn vị thiên văn và chu kỳ quỹ đạo là 5,94 năm. Phát hiện này là kết quả của các quan sát của Đài thiên văn Gemini, một hệ thống gồm 2 kính viễn vọng đặt tại Hawaii (Mỹ) và Chile.

Điều đáng chú ý là cặp vật thể khổng lồ này nằm cách Trái Đất tận 548 năm ánh sáng, và Betelgeuse cũng như Siwarha đều rất mờ nhạt khi nhìn từ Trái Đất. Tuy nhiên, phát hiện này đã mở ra một trang mới trong việc khám phá vũ trụ và giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vòng đời của các ngôi sao. Thông qua việc nghiên cứu các ngôi sao như Betelgeuse và Siwarha, các nhà khoa học có thể thu thập thêm kiến thức quý giá về quá trình hình thành và tiến hóa của các ngôi sao trong vũ trụ.

Quá trình nghiên cứu và khám phá vũ trụ luôn mang lại những phát hiện thú vị và bất ngờ. Việc phát hiện ra Siwarha, ngôi sao song sinh đã chết của Betelgeuse, là một ví dụ điển hình. Các nhà khoa học hy vọng rằng những phát hiện như thế này sẽ giúp chúng ta hiểu rõ hơn về vũ trụ và các hoạt động của nó, từ đó có thể mở ra những hướng nghiên cứu mới và thú vị trong tương lai.

Thông tin thêm về các phát hiện khoa học gần đây và các nghiên cứu về vũ trụ có thể được tìm thấy trên các trang web khoa học uy tín.

]]>
Phát hiện hành tinh quái vật quanh ngôi sao gần 3 triệu năm tuổi https://kinhbac.net/phat-hien-hanh-tinh-quai-vat-quanh-ngoi-sao-gan-3-trieu-nam-tuoi/ Fri, 01 Aug 2025 16:34:03 +0000 https://kinhbac.net/phat-hien-hanh-tinh-quai-vat-quanh-ngoi-sao-gan-3-trieu-nam-tuoi/

Một tín hiệu bất thường trong đĩa khí bụi của một ngôi sao trẻ vừa được phát hiện, hé lộ khả năng hình thành một ‘hành tinh quái vật’. Phát hiện này được thực hiện nhờ sự kết hợp giữa hai đài quan sát Gaia và ALMA, một trên quỹ đạo Trái Đất và một tại Chile. Kết quả nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Astronomy.

Ngôi sao MP Mus, hay còn gọi là PDS66, đang ở độ tuổi rất trẻ, chỉ khoảng 13 triệu năm và cách Trái Đất khoảng 280 năm ánh sáng. Do độ tuổi còn non trẻ, ngôi sao này vẫn được bao quanh bởi một đĩa khí bụi lớn, hay còn gọi là đĩa tiền hành tinh. Theo trưởng nhóm nghiên cứu Álvaro Ribas từ Viện Thiên văn học Cambridge, sự hiện diện của một đĩa tiền hành tinh ở độ tuổi như vậy cho thấy có bằng chứng về sự hình thành hành tinh.

Sự kết hợp giữa Gaia, một đài quan sát dạng vệ tinh của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, và ALMA, đài quan sát vô tuyến mặt đất mạnh nhất thế giới, đã giúp phát hiện một khe hở trong đĩa tiền hành tinh của MP Mus. Khe hở này là một vòng trống rỗng rất tinh tế, cho thấy khí bụi tại đó đã tụ lại thành một hành tinh. Các quan sát cho thấy hành tinh này có thể có khối lượng gấp 10 lần Sao Mộc, hoặc ít nhất là gấp 3 lần.

Sao Mộc là hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt Trời, với khối lượng tương đương 318 lần Trái Đất. Do đó, hành tinh tiềm năng trong hệ MP Mus được gọi là ‘hành tinh quái vật’. Sự tồn tại của hành tinh này được khẳng định qua việc nó khiến sao mẹ rung lắc, và điều này cũng giúp các nhà thiên văn ước tính được khối lượng của nó.

Việc phát hiện ra ‘hành tinh quái vật’ này mở ra một cánh cửa mới trong việc nghiên cứu sự hình thành của các hệ thống hành tinh. Các nhà khoa học hy vọng rằng, với sự kết hợp giữa các đài quan sát như Gaia và ALMA, họ có thể phát hiện ra nhiều hành tinh khác ngoài hệ Mặt Trời và hiểu rõ hơn về quá trình hình thành của chúng.

Ánh sáng từ ngôi sao MP Mus có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về quá trình hình thành hành tinh và sự tiến hóa của các hệ thống hành tinh. Mặc dù việc phát hiện ra ‘hành tinh quái vật’ này rất thú vị, nhưng các nhà khoa học vẫn cần phải tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ hơn về đặc tính và hành vi của hành tinh này.

Nghiên cứu này cũng cho thấy tầm quan trọng của việc kết hợp các đài quan sát trên quỹ đạo và trên mặt đất để nghiên cứu vũ trụ. Sự kết hợp này giúp các nhà khoa học có thể thu thập dữ liệu một cách chính xác và chi tiết hơn, từ đó có thể đưa ra những phát hiện mới và thú vị về vũ trụ.

]]>