Ngày 28/7/2025 sẽ là dịp để Việt Nam kỷ niệm một sự kiện quan trọng: tròn 30 năm gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Nhìn lại chặng đường đã qua, Việt Nam đã không ngừng phấn đấu và đóng góp vào sự phát triển của tổ chức khu vực này. Trao đổi với phóng viên TTXVN tại Australia, ông Trần Bá Phúc – Ủy viên Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Hội Doanh nhân Việt Nam tại Australia, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam tại nước ngoài – đã chia sẻ những đánh giá tích cực về vai trò của Việt Nam trong ASEAN.

Theo ông Trần Bá Phúc, trong suốt 30 năm qua, Việt Nam đã khẳng định vị thế là một thành viên tích cực, có trách nhiệm và đóng góp nhiều vào các hoạt động của ASEAN. Những nỗ lực của Việt Nam đã mang lại nhiều thành tựu đáng kể trong các lĩnh vực chính trị, kinh tế cũng như văn hóa xã hội.

Việt Nam đã tham gia tích cực vào quá trình xây dựng và phát triển của ASEAN thông qua việc đóng góp vào các cơ chế hợp tác, đối thoại của tổ chức này. Quốc gia đã thể hiện tinh thần chủ động và trách nhiệm thông qua việc tham gia vào các hoạt động gìn giữ hòa bình, an ninh và ổn định khu vực.

Về mặt kinh tế, Việt Nam đã đẩy mạnh hợp tác thương mại và đầu tư trong khu vực ASEAN. Quốc gia đã trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị toàn cầu, đặc biệt là sau khi tham gia vào Hiệp định thương mại tự do ASEAN (FTA) và các hiệp định thương mại tự do khác mà ASEAN đóng vai trò là nền tảng.

Ngoài ra, Việt Nam cũng đã tích cực tham gia vào các hoạt động văn hóa và xã hội của ASEAN, tăng cường trao đổi và giao lưu văn hóa giữa các quốc gia thành viên. Điều này không chỉ làm giàu thêm nền văn hóa của mỗi quốc gia mà còn củng cố sự hiểu biết và hợp tác giữa các dân tộc trong khu vực.

Nhìn chung, Việt Nam đã và đang đóng vai trò ngày càng quan trọng trong ASEAN. Với những nỗ lực và thành tựu đã đạt được trong 30 năm qua, Việt Nam tiếp tục là một thành viên năng động và có trách nhiệm trong tổ chức này.

Trong thời gian tới, Việt Nam sẽ tiếp tục cùng các quốc gia thành viên ASEAN phấn đấu vì một cộng đồng ASEAN đoàn kết, thịnh vượng và phát triển bền vững. Phóng viên TTXVN tại Australia đã có cơ hội lắng nghe những chia sẻ thẳng thắn và giàu cảm xúc của ông Trần Bá Phúc về hành trình 30 năm của Việt Nam trong ASEAN, cũng như những định hướng hợp tác trong tương lai.

Tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu nông sản qua châu Âu trong gần một tháng qua đã gây ra những khó khăn đáng kể cho các doanh nghiệp, đặc biệt là trong ngành hàng rau quả tươi. Các mặt hàng như thanh long, ớt, đậu bắp, hồ tiêu, và gia vị đang gặp phải tình thế khó khăn khi không thể xuất khẩu qua châu Âu do vướng mắc thủ tục. Điều này không chỉ gây ra thiệt hại kinh tế mà còn làm mất dần thị trường vào tay đối thủ.

Nhiều doanh nghiệp tại TP.HCM đã phải tiêu hủy hàng chục tấn hàng rau quả tươi do không thể thực hiện thủ tục xuất khẩu. Đại diện của một doanh nghiệp cho biết rằng từ ngày 1/7 đến nay, hàng chục tấn hàng của công ty đã hư hỏng và phải tiêu hủy. Doanh nghiệp cũng không biết khi nào việc này mới được tháo gỡ. Lo lắng nhất hiện nay không chỉ là thiệt hại về vật chất trước mắt mà là mất khách hàng vào tay các đối thủ khác.

Ông Huỳnh Cảnh, Chủ tịch Hiệp hội Thanh long Bình Thuận (tỉnh Lâm Đồng), cũng bày tỏ sự bức xúc về tình trạng này. Các doanh nghiệp địa phương đã hợp tác với doanh nghiệp ở TP.HCM để xuất hàng đi châu Âu nhưng gần một tháng qua bị vướng thủ tục không xuất được. Thời gian chờ đợi kéo dài khiến sản phẩm bị hư hỏng phải tiêu hủy, số lượng rất lớn. Trước mắt, với sản phẩm đã chuẩn bị và mới thu hoạch, các doanh nghiệp phải tìm kiếm khách hàng mới để xuất đi Trung Quốc, Ấn Độ. Tuy nhiên, mùa này Trung Quốc cũng có hàng nên nhu cầu tiêu thụ không cao. Vì vậy giá thanh long đạt chuẩn xuất khẩu vào châu Âu trước đây thấp nhất 15.000 – 20.000 đồng thì nay giảm mạnh chỉ còn 3.000 – 4.000 đồng/kg.

Không chỉ rau quả tươi, tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu cũng xảy ra với hồ tiêu và gia vị. Hiệp hội Hồ tiêu và cây gia vị VN (VPSA) đã có công văn gửi Bộ NN-MT phản ánh tình trạng này. Đại diện VPSA cho biết lượng hàng tồn đang chờ giấy phép xuất khẩu ước tính sơ bộ khoảng 250 tấn và hy vọng các thủ tục liên quan sẽ sớm được giải quyết để tạo thuận lợi cho cộng đồng doanh nghiệp.

Trước đây, việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm do Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật đảm nhiệm. Tuy nhiên, thực hiện Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT về phân cấp thẩm quyền quản lý nhà nước trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật, thẩm quyền kiểm tra nhà nước về an toàn thực phẩm đối với thực vật xuất khẩu được chuyển về cho Chủ tịch UBND cấp tỉnh.

Tại TP.HCM, Sở An toàn thực phẩm đang chờ hướng dẫn từ cấp trên để thực hiện thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho doanh nghiệp. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển giao đang có những vướng mắc dẫn đến tình trạng tắc nghẽn xuất khẩu. Từ đầu tháng 7, các doanh nghiệp đã gửi văn bản cầu cứu các cơ quan ban ngành có liên quan.

Trong văn bản trả lời doanh nghiệp, Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết sẽ phối hợp với Sở An toàn thực phẩm TP.HCM thực hiện nhiệm vụ kiểm tra nhà nước, hỗ trợ hoàn thành thủ tục xuất khẩu hàng hóa đáp ứng theo yêu cầu của thị trường nhập khẩu.

Bà Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, cho biết Sở đang triển khai thực hiện theo quy định và sẽ cố gắng để doanh nghiệp không bị thiệt hại. Sở cũng có công văn khẩn gửi Bộ NN-MT tiếp tục đề nghị hướng dẫn việc thực hiện quy định cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm.

Trước thực tế này, các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp đang kiến nghị Bộ NN-MT xem xét và đưa ra giải pháp kịp thời nhằm hỗ trợ doanh nghiệp giải quyết các vướng mắc. Đồng thời, cần sửa đổi, bổ sung các quy định trong Thông tư 12/2025/TT-BNNMT để đảm bảo việc cấp giấy chứng nhận đúng tiến độ và phù hợp với yêu cầu của các nước nhập khẩu.

Nhiều doanh nghiệp xuất khẩu tại Thanh Hóa đã chủ động thay đổi chiến lược kinh doanh nhằm mở rộng thị trường và tăng cường xuất khẩu. Công ty CP May xuất khẩu Trường Thắng, đóng tại xã Công Chính, đã tái cơ cấu lại danh mục khách hàng của mình. Thay vì phụ thuộc nhiều vào thị trường châu Á như trước đây, doanh nghiệp này đã chủ động mở rộng hợp tác với các đối tác mới tại châu Âu, châu Mỹ và Đông Âu – những thị trường giàu tiềm năng nhưng ít được khai thác.

Ông Vũ Công Thắng, giám đốc công ty, cho biết mặc dù thị trường mới đòi hỏi phải điều chỉnh mẫu mã, kích cỡ và quy trình chứng nhận chất lượng theo tiêu chuẩn riêng, nhưng bù lại, sự cạnh tranh không quá khốc liệt và giá bán ổn định hơn. Không riêng gì Trường Thắng, nhiều doanh nghiệp khác cũng đã linh hoạt điều chỉnh hướng đi. Công ty TNHH Công nghiệp INTCO Việt Nam, chuyên sản xuất các sản phẩm tái chế từ nhựa EPS và nhựa PS, đang đẩy mạnh tìm kiếm thị trường tại các nước châu Âu và Bắc Mỹ.

Trước đây, sản phẩm của công ty chủ yếu xuất sang Trung Quốc, nhưng từ năm 2024 đến nay, đơn vị này đã liên tục tham gia các chương trình kết nối giao thương quốc tế và từng bước mở rộng mạng lưới phân phối sang Canada, Mexico và Ba Lan. Tỉnh Thanh Hóa hiện có hơn 230 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu trực tiếp với hàng hóa phong phú, từ nông sản, thủy sản, dệt may đến vật liệu xây dựng và linh kiện điện tử.

Để mở rộng thị trường, nhiều doanh nghiệp đang tích cực tận dụng lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do như EVFTA (với EU), CPTPP, UKVFTA và RCEP. Theo Sở Công Thương Thanh Hóa, trong 6 tháng đầu năm 2025, khoảng 47% kim ngạch xuất khẩu của tỉnh đã được hưởng ưu đãi thuế từ các FTA, tăng 6 điểm % so với cùng kỳ năm ngoái.

Một hướng đi quan trọng giúp doanh nghiệp Thanh Hóa mở rộng thị trường xuất khẩu là tích cực tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại quốc tế. Trong năm 2024 và nửa đầu năm 2025, tỉnh đã tạo điều kiện để nhiều doanh nghiệp tham gia hội chợ, triển lãm quy mô lớn nhằm quảng bá sản phẩm, kết nối đối tác và nắm bắt xu hướng tiêu dùng toàn cầu.

Ứng dụng thương mại điện tử xuyên biên giới đang dần trở thành kênh xuất khẩu tiềm năng cho nhiều doanh nghiệp tại Thanh Hóa, đặc biệt là các đơn vị vừa và nhỏ. Thông qua các nền tảng như Amazon, Alibaba hay các chợ điện tử chuyên ngành, hàng hóa địa phương có cơ hội tiếp cận trực tiếp với người tiêu dùng quốc tế mà không cần thông qua nhiều khâu trung gian.

Tổng kim ngạch xuất khẩu hàng hóa 6 tháng đầu năm 2025 của Thanh Hóa đạt 3,4 triệu USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ. Để đạt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 8 tỷ USD trong năm 2025, Thanh Hóa xác định rõ vai trò then chốt của đổi mới công nghệ, đa dạng hóa thị trường và chuyển đổi xanh trong sản xuất.

Ngành nhôm Việt Nam đang đứng trước một tương lai đầy hứa hẹn nhưng cũng đối mặt với nhiều thách thức cần vượt qua. Trong thập kỷ qua, ngành nhôm đã chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể với số lượng nhà máy, quy mô sản xuất và tổng sản lượng đều tăng gấp đôi. Tính đến năm 2024, tổng sản lượng các loại nhôm đã đạt gần 1,5 triệu tấn, tương đương với 4,2 tỷ USD, đánh dấu mức tăng trưởng 14,5% so với năm 2023. Trong đó, nhôm định hình chiếm 43,3% với 650 nghìn tấn, và nhôm tái chế chiếm 16,7% với trên 250 nghìn tấn.

Việt Nam cũng đang tận dụng các lợi thế từ 17 Hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là Hiệp định RCEP, EVFTA, CEPA, để mở rộng thị trường xuất khẩu. Các hiệp định này giúp ngành nhôm Việt Nam tiếp cận thị trường xuất khẩu với thuế nhập khẩu nguyên liệu 0% và thuế xuất khẩu với hầu hết các sản phẩm hoàn chỉnh cho người dùng cuối 0%. Hơn nữa, mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với 9 quốc gia lớn như Trung Quốc, Nga, Hoa Kỳ, Nhật Bản… cũng tạo ra cơ hội không giới hạn cho ngành nhôm Việt Nam.

Tuy nhiên, ngành nhôm cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức. Tình trạng dư thừa công suất trong nhiều năm qua vẫn chưa được cải thiện. Thêm vào đó, thị trường bất động sản và xây dựng đang tạm thời ngưng trệ dẫn đến nhu cầu nhôm xây dựng giảm sút. Các nhà máy ép đùn đã phải điều chỉnh kế hoạch sản xuất kinh doanh đến đầu quý II/2025. Chi phí đầu vào cho sản xuất liên tục tăng, trong khi giá bán nhôm định hình trên thị trường không đủ bù đắp chi phí đầu vào, khiến lợi nhuận của các nhà sản xuất giảm mạnh trong 2-3 năm qua.

Để vượt qua những thách thức này, ngành nhôm cần đẩy mạnh việc chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, và quản trị ESG (Môi trường, Xã hội và Quản trị). Việc ổn định chất lượng, xây dựng thương hiệu nhôm Việt nhằm chiếm lĩnh thị trường và thay thế hàng nhập khẩu cũng là cần thiết. Điều chỉnh chính sách phù hợp như giảm thuế VAT, giảm thuế xuất khẩu 5%, hướng dẫn thực hành ESG, và hỗ trợ tín dụng xanh sẽ giúp thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Ngoài ra, việc mở rộng thị trường, tận dụng các Hiệp định thương mại tự do (FTA), và học hỏi từ các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài cũng đóng vai trò quan trọng. Đào tạo nhân lực, đặc biệt là nhân lực kỹ thuật đáp ứng yêu cầu sản xuất và kinh doanh của doanh nghiệp, là một yếu tố then chốt.

Dự báo đến năm 2030, nhu cầu về vật liệu nhôm sẽ tăng 25% so với hiện tại. Ngành nhôm xây dựng và công trình sẽ chứng kiến tốc độ tăng trưởng nhanh nhất, khoảng 13% trong giai đoạn 2024-2029. Theo Bộ Xây dựng, nhôm xây dựng có mức tăng trưởng 25% trong 5 năm tới nhờ vào các chính sách tháo gỡ cho các dự án đầu tư bất động sản.