Nghề làm gốm truyền thống của người M’nông Rlăm tại buôn Dơng Bắk, xã Liên Sơn Lắk, tỉnh Đắk Lắk, đã tồn tại bền bỉ qua nhiều thế hệ với kỹ thuật ‘nuôi đất’, ‘trích đất’ và nung lộ thiên độc đáo. Gốm của người M’nông Rlăm được biết đến với đặc trưng không sử dụng bàn xoay, không lò nung, không khuôn đúc, tạo nên một nét văn hóa đặc sắc.

Quá trình làm gốm bắt đầu từ việc ‘nuôi đất’, tức là ủ đất sét lấy từ bờ sông Krông Ana để giữ ẩm và bảo tồn chất đất. Sau đó, người thợ sẽ ‘trích đất’ – lấy một lượng đất vừa đủ để tạo nên một sản phẩm, được xem như một nghi thức tâm linh. Gốm M’nông Rlăm được tạo dáng hoàn toàn bằng tay, không sử dụng bàn xoay. Người thợ di chuyển xung quanh sản phẩm trong quá trình nặn, tương đồng với cách làm gốm của người Chăm.

Sản phẩm sau khi tạo hình được đánh bóng bằng đá, khắc họa tiết bằng que tre, sau đó phơi khô tự nhiên rồi nung trong lửa khoảng 30 phút với nhiên liệu vỏ trấu và mùn cưa. Kỹ thuật làm gốm độc đáo này đã được truyền lại qua nhiều thế hệ, tạo nên những sản phẩm gốm có giá trị văn hóa và nghệ thuật cao.

Gốm truyền thống của người M’nông Rlăm đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia vào cuối năm 2024. Sự công nhận này đánh dấu bước chuyển quan trọng trong hành trình gìn giữ và phục hồi một làng nghề truyền thống đặc sắc của Tây Nguyên. Tuy nhiên, việc gìn giữ nghề gốm truyền thống của người M’nông Rlăm đang đối mặt với nhiều thách thức, trong đó có sự mai một về nhân lực, nguyên liệu khan hiếm, và khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm.

Chính quyền địa phương đã triển khai một số đề án bảo tồn và phát triển làng nghề gốm truyền thống, đặt hàng sản phẩm gốm từ nghệ nhân địa phương, tổ chức các lớp truyền dạy nghề, và giới thiệu sản phẩm đến các đơn vị lữ hành. Gốm thủ công của buôn Dơng Bắk đã được công nhận là sản phẩm OCOP đạt 3 sao cấp tỉnh, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường rộng hơn.

Du lịch cộng đồng đã mang đến hy vọng mới cho nghề làm gốm của người M’nông tại buôn Dơng Bắk. Các tour du lịch trải nghiệm đã về đến Yang Tao, tạo điều kiện cho nghệ nhân địa phương trình diễn kỹ thuật làm gốm cổ. Du khách khi đến thăm làng gốm không chỉ được tìm hiểu quy trình thủ công, mà còn có thể trực tiếp tham gia tạo hình, trang trí sản phẩm và mang về làm kỷ niệm.

Những hoạt động này bước đầu giúp gốm Yang Tao có thêm cơ hội được hồi sinh, đồng thời trở thành điểm nhấn văn hóa trong phát triển du lịch bền vững tại khu vực Tây Nguyên. Với sự hỗ trợ của chính quyền địa phương và sự tham gia của du khách, nghề làm gốm truyền thống của người M’nông Rlăm có hy vọng sẽ tiếp tục tồn tại và phát triển trong tương lai.

Đợt mưa giông dự kiến sẽ kéo dài và ảnh hưởng đến TP.HCM cũng như các tỉnh thành ở Nam bộ và khu vực Tây nguyên cho đến đầu tháng 8. Theo thông tin từ Đài Khí tượng thủy văn Nam bộ, gió mùa tây nam sẽ hoạt động với cường độ trung bình đến mạnh trong khoảng thời gian này. Điều này có thể gây ra mưa giông diện rộng trên cả đất liền và biển, với mưa tập trung vào chiều và tối, kèm theo mưa rào và rải rác có giông, cục bộ có nơi mưa to trên 60mm.

Cảnh báo về các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như lốc sét, mưa đá và gió giật mạnh cũng được đưa ra. Những hiện tượng này có thể gây ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, làm gãy đổ cây cối, hư hại nhà cửa và các công trình giao thông. Do đó, người dân cần đề phòng và có biện pháp phòng tránh phù hợp.

Tại TP.HCM, mưa giông có khả năng xuất hiện đều khắp các phường xã. Tuy nhiên, nhiệt độ trong những ngày tới sẽ tương đối cao, phổ biến từ 33-34 độ C. Riêng khu vực Cần Giờ, Vũng Tàu, Bà Rịa, Phú Mỹ… nhiệt độ sẽ thấp hơn, chỉ từ 31-32 độ C. Sự chênh lệch nhiệt độ này có thể gây ra các hiện tượng thời tiết phức tạp và cần được theo dõi chặt chẽ.

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia cũng đưa ra cảnh báo về tình hình biển. Do gió tây nam hoạt động mạnh, khu vực bắc và giữa Biển Đông có gió tây nam mạnh cấp 6, có lúc cấp 7, giật cấp 8-9. Biển động mạnh và sóng biển cao từ 3-5m. Vùng biển từ Bình Thuận đến Cà Mau, Cà Mau đến An Giang và vịnh Thái Lan cũng có gió tây nam mạnh cấp 6, giật cấp 7-8. Biển động, sóng biển cao 2-4m.

Khu vực bắc Biển Đông, vùng biển từ Bình Định đến Cà Mau, Cà Mau đến An Giang và vịnh Thái Lan có mưa rào và giông rải rác. Trong mưa giông có khả năng xảy ra lốc xoáy và gió giật mạnh cấp 7-8. Người dân và các tàu thuyền hoạt động trên biển cần chú ý đến các thông tin dự báo và cảnh báo thời tiết để đảm bảo an toàn.

Các trường đại học và cao đẳng tại tỉnh Gia Lai đang tích cực triển khai các ngành đào tạo mới nhằm đáp ứng nhu cầu của thời đại và xu thế chuyển đổi số. Việc này không chỉ giúp sinh viên có cơ hội nghề nghiệp mới mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của địa phương.

Trường Đại học Quy Nhơn đang mở rộng tuyển sinh cho 4 ngành công nghệ cao, bao gồm Trí tuệ nhân tạo, Công nghệ thông tin, Kỹ thuật điện tử – viễn thông và Vật lý kỹ thuật. Tổng số chỉ tiêu cho các ngành này là 373, trong đó có 55 chỉ tiêu cho ngành Trí tuệ nhân tạo, 172 chỉ tiêu cho ngành Công nghệ thông tin, 89 chỉ tiêu cho ngành Kỹ thuật điện tử – viễn thông và 57 chỉ tiêu cho ngành Vật lý kỹ thuật. Đặc biệt, các ngành này sẽ áp dụng phương pháp đào tạo theo mô hình Project-based learning, giúp sinh viên có thể tiếp cận và giải quyết các bài toán thực tế từ doanh nghiệp. Ngoài ra, chương trình còn tích hợp các chứng chỉ nghề, kỹ năng mềm, ngoại ngữ và tư duy khởi nghiệp ngay từ năm thứ hai.

Trường Đại học Quang Trung cũng lựa chọn một hướng đi mới mẻ và đặc biệt với chuyên ngành Trà học, kết hợp kiến thức quản trị kinh doanh với kỹ năng chuyên sâu về văn hóa trà, sản xuất, chế biến, marketing và thương mại quốc tế.

Trong khi đó, Trường Đại học Nông Lâm TP Hồ Chí Minh – Phân hiệu Gia Lai tuyển sinh 40 chỉ tiêu cho ngành Kỹ thuật môi trường, với sứ mệnh đào tạo nhân lực giải quyết các vấn đề môi trường cấp bách ở Tây Nguyên.

Các trường đại học và cao đẳng tại Gia Lai cam kết thực học, thực hành, thực nghiệp và đồng hành với sinh viên từ lúc nhập học đến khi có việc làm. Việc này thể hiện qua việc xây dựng chương trình đào tạo gắn với thực tiễn, chuẩn đầu ra và hỗ trợ sinh viên về tài chính, học phí và cơ hội thực tập.

Với cách tiếp cận chủ động, đột phá và gắn kết, những ngành học mới tại các trường không chỉ mở ra cơ hội nghề nghiệp mà còn góp phần tích cực vào phát triển kinh tế, bảo tồn văn hóa, bảo vệ môi trường và xây dựng xã hội bền vững.

Giá cà phê trong nước tại Việt Nam đã ghi nhận sự tăng đột biến vào ngày 16/7, với mức giá dao động từ 94.200 đến 94.700 đồng/kg. Tại tỉnh Lâm Đồng, các thương lái đang thu mua cà phê với mức giá 94.700 đồng/kg, tăng 6.200 đồng/kg so với ngày hôm qua. Tương tự, tại tỉnh Đắk Lắk, giá cà phê đã tăng lên mức 94.600 đồng/kg, tăng 6.300 đồng/kg.

Không chỉ tại Lâm Đồng và Đắk Lắk, giá cà phê tại các tỉnh khác như Gia Lai cũng tăng mạnh. Cụ thể, tại Gia Lai, giá cà phê đã tăng 6.100 đồng/kg, đạt mức 94.400 đồng/kg. Tại khu vực Bảo Lộc và Lâm Hà, giá cà phê cũng tăng 6.200 đồng/kg, đạt mức 94.200 đồng/kg. Sự tăng giá bất ngờ này diễn ra trong bối cảnh thị trường cà phê toàn cầu đang biến động mạnh.

Trên sàn giao dịch London, giá cà phê robusta hợp đồng giao kỳ hạn tháng 9/2025 đang ở mức 3.442 USD/tấn, giảm 2,19% so với phiên giao dịch hôm qua. Tương tự, trên sàn giao dịch New York, giá cà phê arabica giao kỳ hạn tháng 9/2025 giảm 1,37%, xuống mức 297,7 US cent/pound. Điều này cho thấy thị trường cà phê toàn cầu đang có những biến động phức tạp.

Theo thông tin từ Reuters, nguyên nhân dẫn đến sự tăng giá này là do Mỹ dọa áp thuế 50% lên hầu hết hàng nhập khẩu từ Brazil, khiến các nhà rang xay tại Mỹ tranh thủ mua vào với số lượng lớn trước thời điểm thuế mới có hiệu lực vào ngày 1/8. Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu thuế mới được thực thi, gần như toàn bộ hoạt động xuất khẩu cà phê của Brazil sang Mỹ sẽ bị đình trệ, và Mỹ sẽ gặp khó khăn trong việc tìm nguồn cung thay thế.

Sự biến động của thị trường cà phê toàn cầu và các yếu tố kinh tế chính trị đang có tác động lớn đến giá cà phê trong nước. Việc Mỹ áp thuế nhập khẩu từ Brazil có thể dẫn đến những thay đổi lớn trong chuỗi cung ứng cà phê toàn cầu. Các doanh nghiệp và nhà đầu tư đang theo dõi sát sao tình hình để có những quyết định đầu tư và kinh doanh phù hợp.