Sức khỏe con người – Kinhbac.net https://kinhbac.net Cập nhật tin tức, sự kiện và thông tin hấp dẫn về vùng đất Kinh Bắc ngàn năm văn hiến. Fri, 08 Aug 2025 17:12:41 +0000 vi hourly 1 https://wordpress.org/?v=6.7.2 https://cloud.linh.pro/kinhbac/2025/08/kinhbac.svg Sức khỏe con người – Kinhbac.net https://kinhbac.net 32 32 Mạng thần kinh giúp khám phá bí mật về sức khỏe từ vi khuẩn đường ruột https://kinhbac.net/mang-than-kinh-giup-kham-pha-bi-mat-ve-suc-khoe-tu-vi-khuan-duong-ruot/ Fri, 08 Aug 2025 17:12:37 +0000 https://kinhbac.net/mang-than-kinh-giup-kham-pha-bi-mat-ve-suc-khoe-tu-vi-khuan-duong-ruot/

Một nghiên cứu gần đây tại Đại học Tokyo đã ứng dụng thành công mạng lưới thần kinh nhân tạo vào việc phân tích tập dữ liệu lớn về hệ vi sinh vật đường ruột. Mục đích của nghiên cứu này là khám phá những hiểu biết sâu sắc về mối quan hệ giữa vi khuẩn đường ruột và sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một hình thức trí tuệ nhân tạo chuyên biệt được gọi là mạng lưới thần kinh Bayes để phân tích dữ liệu về các vi khuẩn đường ruột.

VBayesMM uses paired microbiome-metabolite data, with microbial species as input variables and metabolite abundances as target variables. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND
VBayesMM uses paired microbiome-metabolite data, with microbial species as input variables and metabolite abundances as target variables. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND

Phương pháp này cho phép họ phát hiện ra các mô hình và mối liên hệ mà các kỹ thuật phân tích truyền thống không thể phát hiện một cách đáng tin cậy. Vi khuẩn đường ruột đóng vai trò quan trọng trong một loạt các tình trạng sức khỏe, và sự đa dạng của chúng cũng như sự phức tạp của các tương tác với cả hóa học của cơ thể và với nhau làm cho chúng rất khó nghiên cứu.

A simplified breakdown of the inputs, process, and outputs that make up the system. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND
A simplified breakdown of the inputs, process, and outputs that make up the system. Credit: 2025 Tsunoda et al. CC-BY-ND

Cơ thể con người chứa khoảng 30 đến 40 nghìn tỷ tế bào, nhưng đường ruột chứa khoảng 100 nghìn tỷ vi khuẩn đường ruột. Điều này có nghĩa là các tế bào vi khuẩn trong cơ thể chúng ta nhiều hơn số lượng tế bào của chính chúng ta. Mặc dù vi khuẩn đường ruột thường được liên kết với tiêu hóa, chúng cũng ảnh hưởng đến một loạt các chức năng cơ thể.

Chúng tồn tại trong sự đa dạng rộng lớn và tạo ra hoặc sửa đổi nhiều hợp chất hóa học được gọi là chất chuyển hóa. Các chất chuyển hóa này hoạt động như các phân tử tín hiệu, đi qua cơ thể và ảnh hưởng đến các hệ thống như miễn dịch, trao đổi chất, hoạt động não và tâm trạng.

Tuy nhiên, vẫn còn thách thức lớn trong việc hiểu rõ mối quan hệ giữa vi khuẩn đường ruột và sức khỏe con người. Các nhà nghiên cứu đang chỉ bắt đầu hiểu được loại vi khuẩn nào tạo ra chất chuyển hóa của con người và làm thế nào các mối quan hệ này thay đổi trong các bệnh khác nhau. Bằng cách lập bản đồ chính xác các mối quan hệ giữa vi khuẩn và hóa chất, các nhà nghiên cứu có thể phát triển các phương pháp điều trị cá nhân hóa.

Để giải quyết thách thức này, các nhà nghiên cứu đã áp dụng công cụ trí tuệ nhân tạo tiên tiến để phân tích dữ liệu. Hệ thống VBayesMM của họ tự động phân biệt các yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến chất chuyển hóa từ số lượng lớn các vi khuẩn ít liên quan, đồng thời thừa nhận sự không chắc chắn về các mối quan hệ dự đoán.

Khi được thử nghiệm trên dữ liệu thực từ các nghiên cứu về rối loạn giấc ngủ, béo phì và ung thư, phương pháp này đã liên tục vượt trội so với các phương pháp hiện có và xác định các gia đình vi khuẩn cụ thể phù hợp với các quá trình sinh học đã biết.

Điều này mang lại sự tự tin rằng hệ thống này phát hiện ra các mối quan hệ sinh học thực sự chứ không phải là các mẫu thống kê không có ý nghĩa. Mặc dù hệ thống được tối ưu hóa để đối phó với khối lượng phân tích nặng, việc khai thác các tập dữ liệu lớn vẫn đi kèm với chi phí tính toán cao.

Tuy nhiên, khi thời gian trôi qua, rào cản này sẽ trở nên ít quan trọng hơn. Các hạn chế hiện tại bao gồm việc hệ thống có lợi khi có nhiều dữ liệu về vi khuẩn đường ruột hơn là về các chất chuyển hóa mà chúng tạo ra.

Khi dữ liệu về vi khuẩn không đủ, độ chính xác giảm. Ngoài ra, VBayesMM giả định rằng các vi khuẩn hoạt động độc lập, nhưng trên thực tế, chúng tương tác theo nhiều cách phức tạp.

Trong tương lai, các nhà nghiên cứu có kế hoạch làm việc với các tập dữ liệu hóa học toàn diện hơn để bắt toàn bộ phạm vi sản phẩm của vi khuẩn, mặc dù điều này tạo ra thách thức mới trong việc xác định hóa chất đến từ đâu.

Họ cũng nhằm mục đích làm cho VBayesMM mạnh mẽ hơn khi phân tích dân số bệnh nhân đa dạng, kết hợp mối quan hệ ‘cây gia đình’ của vi khuẩn để đưa ra dự đoán tốt hơn và giảm thời gian tính toán cần thiết cho phân tích.

]]>
Hà Nội hành động giảm phát thải nhựa để bảo vệ sức khỏe và môi trường https://kinhbac.net/ha-noi-hanh-dong-giam-phat-thai-nhua-de-bao-ve-suc-khoe-va-moi-truong/ Thu, 07 Aug 2025 05:29:18 +0000 https://kinhbac.net/ha-noi-hanh-dong-giam-phat-thai-nhua-de-bao-ve-suc-khoe-va-moi-truong/

Hà Nội đang tích cực triển khai các biện pháp giảm thiểu rác thải nhựa trong sản xuất, kinh doanh và đời sống sinh hoạt hàng ngày. Mới đây, Hội đồng nhân dân TP Hà Nội đã thông qua Nghị quyết về các biện pháp giảm phát thải nhựa trên địa bàn, trong đó đề ra lộ trình cụ thể để dừng sản xuất, nhập khẩu và sử dụng sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa.

Vi nhựa (Ảnh: Getty Images0
Vi nhựa (Ảnh: Getty Images0

Nghị quyết nêu rõ, từ ngày 1/1/2026, các khách sạn và khu du lịch trên địa bàn Hà Nội sẽ không được phép lưu hành và sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần, như bàn chải đánh răng, dao cạo râu, tăm bông, mũ tắm, cùng các chai lọ nhựa đựng kem đánh răng, sữa tắm, sữa dưỡng thể, dầu gội và dầu xả. Đến năm 2027, các chợ và cửa hàng tiện lợi sẽ không còn cung cấp miễn phí túi nylon khó phân hủy sinh học. Một năm sau, các sản phẩm nhựa dùng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy sẽ bị cấm lưu hành và sử dụng.

Hà Nội xây dựng lộ trình hướng tới đô thị xanh bền vững (Ảnh: Trung Nguyễn)
Hà Nội xây dựng lộ trình hướng tới đô thị xanh bền vững (Ảnh: Trung Nguyễn)

Các cơ quan, tổ chức, đoàn thể trực thuộc thành phố sẽ không được sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy từ năm 2028. Doanh nghiệp có sử dụng nhựa PE, PP trong các bao bì phải sử dụng tối thiểu 20% nhựa tái chế từ năm 2028 và nâng lên tối thiểu 30% sau hai năm. Các doanh nghiệp phải giảm dần việc sản xuất và nhập khẩu sản phẩm nhựa sử dụng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm, hàng hóa chứa vi nhựa. Từ năm 2031, doanh nghiệp phải ngừng sản xuất và nhập khẩu các sản phẩm nhựa dùng một lần, bao bì nhựa khó phân hủy và hàng hóa chứa vi nhựa, trừ trường hợp phục vụ xuất khẩu.

Ống hút bằng rau củ thay cho ống hút nhựa (Ảnh: Ecos)
Ống hút bằng rau củ thay cho ống hút nhựa (Ảnh: Ecos)

Rác thải nhựa không chỉ ảnh hưởng đến môi trường mà còn tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng với sức khỏe con người. Các sản phẩm nhựa dùng một lần có thể gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, hệ thần kinh và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh ung thư, béo phì, tiểu đường. Do đó, việc giảm thiểu rác thải nhựa, thay thế các sản phẩm nhựa dùng một lần là điều vô cùng cần thiết, không chỉ vì môi trường, mà còn vì tương lai bền vững và sức khỏe của mỗi người.

Các sản phẩm nhựa dùng một lần rất phổ biến (Ảnh: Pexels)
Các sản phẩm nhựa dùng một lần rất phổ biến (Ảnh: Pexels)

Để thực hiện hiệu quả, cần thay đổi tư duy, nhận thức và hành vi của từng cá nhân, cũng như tìm kiếm nguyên liệu, giải pháp thay thế phù hợp. Chính quyền Hà Nội cũng như các doanh nghiệp cần chung tay thực hiện các giải pháp để giảm thiểu rác thải nhựa. Đồng thời, người dân cũng cần nâng cao ý thức về tác hại của rác thải nhựa, từ đó thay đổi hành vi tiêu dùng để hướng tới một tương lai xanh, bền vững.

Lựa chọn những giải pháp bền vững thay thế cho sản phẩm nhựa dùng một lần (Ảnh: Pexels)
Lựa chọn những giải pháp bền vững thay thế cho sản phẩm nhựa dùng một lần (Ảnh: Pexels)

Có thể thấy, Hà Nội đang quyết tâm thực hiện các biện pháp giảm thiểu rác thải nhựa, bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Với sự chung tay của chính quyền, doanh nghiệp và người dân, Hà Nội hy vọng sẽ trở thành một thành phố xanh, bền vững trong tương lai.

]]>