Khi bước vào độ tuổi 40, nhiều phụ nữ thường có xu hướng thay đổi cách chi tiêu và phong cách sống. Thay vì chạy theo các chương trình khuyến mãi hay tích trữ, họ chọn sống tỉnh táo, tinh giản và tập trung vào chất lượng hơn số lượng. “Mua ít, dùng nhiều” không chỉ là một lựa chọn tiêu dùng mà còn là một tuyên ngôn sống trưởng thành.

Chị Minh Hằng, 46 tuổi, sống tại Hà Nội, là một ví dụ điển hình. Chị từng có thói quen mua sắm không kiểm soát, tích trữ nhiều thứ không cần thiết. Tuy nhiên, sau một lần dọn dẹp lớn, chị nhận ra rằng không phải món đồ nào mình mua cũng được dùng đủ 3 lần. Từ đó, chị bắt đầu thay đổi lối sống, áp dụng nguyên tắc “mua ít, dùng nhiều”. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, mức chi tiêu trung bình hàng tháng của một hộ gia đình Việt Nam năm 2023 là hơn 9 triệu đồng, trong đó chi phí cho thực phẩm, quần áo, đồ dùng sinh hoạt và làm đẹp chiếm tới 60%. Điều này cho thấy chi tiêu cá nhân, đặc biệt là chi tiêu cảm tính, là điểm then chốt ảnh hưởng tới khả năng tích lũy.

Chị Hằng không tự nhận mình là người “tiết kiệm kiểu cực đoan”, nhưng sau khi thay đổi tư duy mua sắm, chị tiết kiệm được hơn 2,5 triệu đồng mỗi tháng. Chị bắt đầu đặt ra 3 câu hỏi trước khi mua: Mình có món tương tự chưa? Mình sẽ dùng nó trong bối cảnh nào? Nếu không mua hôm nay, một tuần nữa có nhớ đến nó không? Câu trả lời giúp chị giảm 60% lượng đơn hàng online trong 3 tháng đầu.

Tư duy “mua ít” đi kèm với nguyên tắc thứ hai: phải dùng đến nơi đến chốn. Chị Hằng chia sẻ rằng chị bắt đầu đánh giá đồ vật dựa trên số lần sử dụng. Một chiếc máy xay 2 triệu nhưng chỉ dùng đúng 2 lần/năm thì không gọi là “đáng”. Nhưng một con dao tốt 400 nghìn dùng mỗi ngày trong suốt 2 năm – lại là món đầu tư tuyệt vời. Việc khai thác tối đa giá trị sử dụng khiến chị Hằng cảm thấy nhẹ nhàng hơn – không chỉ về mặt tài chính mà cả tâm lý. Căn bếp gọn gàng, tủ đồ thông thoáng, bàn làm việc không lộn xộn nữa.

Dưới đây là bảng thay đổi chi tiêu của chị Hằng sau 6 tháng áp dụng nguyên tắc “mua ít, dùng nhiều”:

Trước đây:

• Mỹ phẩm – chăm sóc da: ~1.200.000đ/tháng
• Quần áo – phụ kiện: ~1.500.000đ/tháng
• Đồ dùng nhà bếp – điện gia dụng: ~1.000.000đ/tháng
• Tổng chi tiêu không thiết yếu: ~3.700.000đ/tháng

Sau khi thay đổi:

• Mỹ phẩm – chăm sóc da: ~400.000đ/tháng
• Quần áo – phụ kiện: ~300.000đ/tháng
• Đồ dùng nhà bếp – điện gia dụng: ~100.000đ/tháng
• Tổng chi tiêu không thiết yếu: ~800.000đ/tháng

Số tiền tiết kiệm đó, chị dùng để gửi tiết kiệm định kỳ, mua bảo hiểm sức khỏe và thương cho bản thân một chuyến nghỉ dưỡng cuối năm.

Kết: “Mua ít, dùng nhiều” là lời khuyên sống vững, không chỉ tiết kiệm. Ở tuổi trung niên, cuộc sống không còn xoay quanh việc sở hữu thật nhiều – mà là biết đủ, dùng kỹ, sống vừa sức và vui với những gì mình có.

Trong một xã hội tiêu dùng hiện đại, nơi mà việc mua sắm đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hàng ngày, một bộ phận người trẻ đang dẫn dắt một phong trào sống mới: Không tìm kiếm sự thỏa mãn trong việc mua sắm không ngừng, mà thay vào đó, họ lựa chọn sống một cách có ý thức và tỉnh táo hơn. Thế hệ trẻ, vốn từng bị gắn mác là những người “chi tiêu bốc đồng” hoặc “nghiện mua sắm trực tuyến”, giờ đây đang chuyển hướng sang một cách sống hoàn toàn khác.

Họ không còn sử dụng mua sắm như một phương tiện để khỏa lấp cảm xúc hoặc giải tỏa căng thẳng. Thay vào đó, họ bắt đầu lựa chọn sống tỉnh táo và tiêu dùng một cách có ý thức hơn bao giờ hết. Trên các diễn đàn và cộng đồng trực tuyến về tài chính cá nhân, nhiều người trẻ đang chia sẻ về chủ nghĩa tỉnh thức tài chính và những lựa chọn của mình trong việc quản lý chi tiêu.

Một số cách mà họ áp dụng để thực hiện chủ nghĩa tỉnh thức tài chính bao gồm hạn chế mua quần áo mới, dọn tủ đồ và cắt thẻ tín dụng, cũng như thiết lập giới hạn trần chi tiêu. Đây không chỉ là những hành động ngắn hạn mà là một phần của một phong cách sống mới đang lan tỏa mạnh mẽ trong giới trẻ trên toàn cầu.

Người trẻ hiện nay đang chọn tiêu dùng một cách có chọn lọc và tỉnh táo, nhưng không cực đoan. Họ sẵn sàng chi tiền cho những khóa học hoặc sản phẩm chất lượng cao, nhưng sẽ cân nhắc kỹ lưỡng trước khi mua những món hàng giảm giá. Tâm thế chi tiêu của họ đã thay đổi, không còn là “mua để thấy mình thuộc về thế giới này” mà là “mua vì bản thân mình xứng đáng với thứ tốt hơn – lâu dài hơn”.

Hiện tại, hành vi tiêu dùng của người trẻ đang gắn liền với trí tuệ cảm xúc và khả năng tự kiểm soát. Họ đang học cách theo dõi chi tiêu của mình, áp dụng các thử thách tài chính cá nhân và phân chia thu nhập thành các dòng tiền mục tiêu. Tất cả những điều này đang góp phần tạo nên một làn sóng thay đổi thầm lặng nhưng không thể xem thường trong cách sống và quản lý tài chính của người trẻ.

Người trẻ đang lặng lẽ tạo nên một cuộc cách mạng tài chính cá nhân, bắt đầu từ việc từ chối mua sắm không cần thiết. Họ hiểu rằng cuộc sống không thể được đo bằng số lượng đơn hàng trong tháng hoặc số lần check-in tại những quán cà phê đắt đỏ. Thay vào đó, họ đang chọn sống có chọn lọc hơn và nhận ra rằng “không tiêu không có nghĩa là không sống – mà là sống có chọn lọc hơn”.

Trong một thế giới đầy rẫy khuyến mãi và cám dỗ, người trẻ đang chọn sống tỉnh táo trước mọi cám dỗ, và sự tỉnh táo ấy đang giúp họ ngày càng trở nên tự do hơn trong cách họ sống và quản lý cuộc sống của mình.