Ở nhiều vùng cao, phụ nữ đang đóng một vai trò quan trọng trong việc khởi nghiệp với các sản phẩm địa phương. Không chỉ giúp tăng thu nhập cho gia đình, các mô hình kinh doanh này còn góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế nông thôn và bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống.

Khởi nghiệp với sản phẩm địa phương không chỉ là một hướng đi mới mà còn là cách để phụ nữ vùng cao tận dụng những tài nguyên sẵn có, tạo ra các sản phẩm đặc trưng và có giá trị kinh tế cao. Từ đó, không chỉ giúp phụ nữ tăng cường vị thế trong gia đình và cộng đồng, mà còn giúp họ có thể tự chủ về tài chính.

Nhiều mô hình khởi nghiệp với sản phẩm địa phương đã được triển khai và đạt được thành công tại các vùng cao. Ví dụ, ở tỉnh Hà Giang, nhiều phụ nữ đã khởi nghiệp với sản phẩm vải vóc truyền thống của người dân địa phương. Bằng cách sử dụng nguyên liệu tự nhiên và phương pháp sản xuất thủ công, họ đã tạo ra các sản phẩm vải vóc có chất lượng cao, không chỉ đáp ứng nhu cầu của thị trường trong nước mà còn xuất khẩu sang nhiều nước trên thế giới.

Ngoài ra, ở tỉnh Lào Cai, một số phụ nữ đã khởi nghiệp với sản phẩm thực phẩm chức năng từ các loại thảo mộc và động vật có trong tự nhiên. Với sự hỗ trợ của công nghệ hiện đại, họ đã có thể sản xuất ra các sản phẩm có chất lượng cao, góp phần đa dạng hóa các sản phẩm OCOP của địa phương.

Để hỗ trợ phụ nữ vùng cao khởi nghiệp với sản phẩm địa phương, nhiều tổ chức và cơ quan chức năng đã triển khai các chương trình hỗ trợ. Cổng thông tin điện tử Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn sẽ tiếp tục triển khai các chương trình hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực nông nghiệp và sản xuất hàng thủ công.

Đại diện Quỹ Liên Hợp Quốc về Phụ nữ tại Việt Nam cho biết, tổ chức sẽ tiếp tục hỗ trợ phụ nữ vùng cao khởi nghiệp với sản phẩm địa phương thông qua việc cung cấp các nguồn lực và hỗ trợ kỹ thuật. Mục tiêu là giúp phụ nữ có thể phát triển các mô hình kinh doanh bền vững, từ đó đóng góp vào sự phát triển kinh tế và xã hội của địa phương.

Khởi nghiệp với sản phẩm địa phương không chỉ là một hướng đi mới cho phụ nữ vùng cao mà còn là cách để họ có thể tự chủ về tài chính và đóng góp vào sự phát triển kinh tế nông thôn. Với sự hỗ trợ từ các tổ chức và cơ quan chức năng, hy vọng rằng các mô hình khởi nghiệp này sẽ tiếp tục được nhân rộng và phát triển, góp phần xây dựng một nền kinh tế nông thôn bền vững và thịnh vượng.

Chợ nổi Cái Răng, một biểu tượng văn hóa đặc trưng của miền Tây Nam Bộ, vừa được tạp chí du lịch Travel+Leisure Asia xếp vào vị trí thứ 7 trong danh sách ’10 khu chợ ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới’. Sự công nhận này không chỉ khẳng định giá trị của văn hóa ẩm thực sông nước, mà còn là cơ hội để Việt Nam quảng bá nét văn hóa đặc sắc này ra thế giới. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay đang cho thấy một tương lai không chắc chắn cho những chợ nổi truyền thống.

Văn hóa chợ nổi ở miền Tây Nam Bộ không chỉ đơn thuần là nơi trao đổi hàng hóa, mà còn là không gian văn hóa sống động, thể hiện bản sắc của một vùng đất ‘trên bến dưới thuyền’. Ở đó, mỗi chiếc ghe là một ‘gian hàng’, mỗi thương hồ là một phần của cộng đồng cư dân sông nước. Tuy nhiên, với sự thay đổi của thời gian và điều kiện kinh tế, văn hóa chợ nổi đang ngày càng mai một. Ghe thuyền thưa vắng, và hầu hết các chợ nổi giờ chỉ tồn tại như những điểm tham quan du lịch.

Chợ nổi Cái Răng, nơi được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia từ năm 2016, đang đối mặt với thực trạng giảm sút nghiêm trọng. Số lượng ghe buôn giảm từ hơn 500 xuống còn chưa đầy 250 trong vòng một thập kỷ. Các chợ nổi khác như Cái Bè, Ngã Năm, Ngã Bảy hay Long Xuyên cũng lâm vào tình trạng tương tự, thưa vắng bóng thương hồ, chỉ còn lại vài chiếc ghe bán nước hoặc phục vụ khách du lịch.

Nhiều yếu tố đã dẫn đến tình trạng này, trong đó có việc xây dựng bờ kè ở nhiều địa phương để chống sạt lở, khiến ghe thuyền khó cập bến, vô tình cắt đứt dòng giao thương truyền thống. Bên cạnh đó, chi phí xăng dầu tăng cao, không có nơi neo đậu ổn định, thiếu người kế tục và quan trọng hơn cả là không còn khách mua thực sự, đã buộc nhiều thương hồ rời ghe, bỏ nghề mưu sinh từng gắn bó hàng chục năm.

Các chuyên gia nhận định, điểm mấu chốt trong việc bảo tồn chợ nổi không nằm ở việc đầu tư hình thức cho du lịch, mà ở chỗ phải khôi phục sinh kế bền vững cho thương hồ. Nếu không còn thương hồ, chợ nổi sẽ chỉ còn là một hình thức trình diễn, thiếu đi sức sống từ cộng đồng. Một số giải pháp đã được đề xuất, bao gồm quy hoạch lại chợ nổi theo hướng ‘phố chợ trên sông’, có bến ghe riêng, phân khu rõ ràng giữa hoạt động du lịch và hoạt động thương mại thực thụ.

Bên cạnh đó, việc miễn giảm chi phí neo đậu, hỗ trợ nhiên liệu để giúp người buôn ghe duy trì sinh kế, cũng như tổ chức các hoạt động văn nghệ dân gian như hò, đờn ca tài tử, giới thiệu ẩm thực miền Tây ngay trên thuyền, sẽ góp phần giữ gìn bản sắc văn hóa. Bài học từ Thái Lan cho thấy, dù không có chợ nổi tự nhiên, họ vẫn thành công trong việc dàn dựng không gian văn hóa sống động.

Để cải thiện thực trạng nêu trên, trong dự thảo Đề án bảo tồn Chợ nổi Cái Răng đến năm 2030, Viện CISED đã đề xuất một mô hình phát triển tích hợp bao gồm những khu vực kinh doanh thương mại dịch vụ, trưng bày các sản phẩm OCOP, nông sản, khu vực biểu diễn nghệ thuật và khu vực vựa của thương hồ. Giữ được thương hồ là giữ được nhịp sống ghe thuyền, giữ được văn hóa và giữ được chính linh hồn của miền sông nước phương Nam.

Với sự chung tay của các cấp chính quyền, chuyên gia và người dân, hy vọng rằng chợ nổi Cái Răng và các chợ nổi khác sẽ được bảo tồn và phát triển bền vững, trở thành biểu tượng văn hóa đặc trưng của Việt Nam.