Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam như thanh long, ớt, đậu bắp đang gặp khó khăn trong việc xuất khẩu sang thị trường Liên minh châu Âu (EU) do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Thông tư 12/2025/TT-BNNMT có hiệu lực từ ngày 1-7-2025 đã chuyển trách nhiệm cấp phép từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sang Sở An toàn thực phẩm các địa phương. Tuy nhiên, việc này đã gây ra tình trạng ách tắc trong việc cấp giấy chứng nhận, làm ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam.

Cụ thể, từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng xuất khẩu của Việt Nam như thanh long, ớt, đậu bắp đã bị mắc kẹt tại các kho lạnh vì không có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, không thể xuất khẩu sang thị trường EU. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho biết có khoảng 250 tấn hàng gia vị với trị giá 2,4 triệu USD đang chờ cấp phép. Tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.

Trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu trước đây thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, với quy định mới, trách nhiệm này được chuyển về cho địa phương quản lý. Trong khi đó, cơ quan chức năng tại địa phương chưa sẵn sàng để thực hiện nhiệm vụ mới này, dẫn đến tình trạng chậm cấp phép.

Tại hội nghị tổ chức ngày 29-7 giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) với các địa phương, vấn đề cấp phép vẫn chưa được giải quyết. Việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.

Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc ‘trong suốt về mặt kỹ thuật’ trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp.

Để giải quyết vấn đề này, các cơ quan chức năng cần khẩn trương rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật để tạo cơ sở pháp lý cho việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Đồng thời, cần có các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đáp ứng yêu cầu về an toàn thực phẩm, giúp họ nhanh chóng xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU và các thị trường khác.

Cần lưu ý rằng, tình trạng ách tắc trong việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về thương mại. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần có các giải pháp đồng bộ và hiệu quả để giải quyết vấn đề này trong thời gian sớm nhất.

Liên quan đến vấn đề này, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam đang chờ đợi sự vào cuộc của các cơ quan chức năng để giải quyết các vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hy vọng rằng, với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp, tình trạng ách tắc này sẽ được giải quyết trong thời gian sớm nhất, giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu sang thị trường EU và các thị trường khác.

Trong bối cảnh triển lãm Expo2025 đang diễn ra tại Osaka, Nhật Bản, một công nghệ mới đang âm thầm nhưng đầy tham vọng được triển khai tại bến xe buýt bên ngoài khu triển lãm chính. Những tấm mái cong phủ kín bến xe dài 250 mét không chỉ phục vụ mục đích che chắn cho hành khách mà còn ẩn chứa một chiến lược lớn lao hơn: giành lại thế chủ động trong cuộc đua năng lượng mặt trời, nơi mà Tokyo từng là người dẫn đầu nhưng đã bị Trung Quốc vượt mặt.

Công nghệ mà Nhật Bản đang đặt cược vào là các tấm pin mặt trời perovskite, loại vật liệu siêu mỏng, siêu nhẹ và linh hoạt. Chúng được dán trực tiếp lên mái vòm của nhà ga Yumeshima. Chỉ với độ dày vài milimet, các tấm pin này có thể được gắn vào tường, mái nhà yếu hoặc cả cửa kính – những nơi vốn không phù hợp với pin silicon truyền thống. Điểm đặc biệt của công nghệ này là không sử dụng polysilicon, nguyên liệu mà Trung Quốc gần như độc quyền chuỗi cung ứng. Thay vào đó, thành phần chính là iod và Nhật Bản cùng Chile đang là hai nhà cung ứng lớn nhất toàn cầu. Đây được coi là lợi thế quan trọng trong bối cảnh cạnh tranh công nghệ ngày càng căng thẳng.

Pin perovskite cũng hứa hẹn hiệu suất chuyển đổi điện năng vượt trội. Trong điều kiện phòng thí nghiệm, chúng đã đạt gần 30% hiệu suất – mức cao hơn cả silicon thế hệ mới. Nhật Bản từng là cường quốc số 1 về công nghệ pin mặt trời, chiếm tới 50% thị phần toàn cầu vào năm 2000. Tuy nhiên, kể từ năm 2005, dưới sức ép cạnh tranh giá từ Trung Quốc, các doanh nghiệp nội địa dần tụt lại và đến nay chỉ chiếm chưa đầy 1% thị phần.

Chính phủ Nhật Bản thừa nhận sai lầm trong việc không hỗ trợ ngành sản xuất đủ mạnh để giữ vững lợi thế. Và lần này, họ không muốn đi vào vết xe đổ cũ. Sekisui Chemical – công ty phát triển pin perovskite tại Expo – đang chi tới 310 tỷ yên (2,1 tỷ USD) để xây dựng nhà máy sản xuất, với một nửa vốn đến từ trợ cấp chính phủ. Mục tiêu mà Nhật Bản hướng đến là sản xuất 20GW điện từ công nghệ năng lượng mặt trời thế hệ mới vào năm 2040 – tương đương công suất của khoảng 20 nhà máy điện hạt nhân.

Tuy nhiên, pin perovskite vẫn đang đối mặt với bài toán nan giải: giá thành sản xuất còn cao. Các chuyên gia cảnh báo rằng nếu không đạt được quy mô sản xuất hàng loạt, chi phí khó có thể giảm sâu. Nhưng để sản xuất hàng loạt, lại cần một thị trường đủ lớn – vòng luẩn quẩn điển hình khiến công nghệ mới khó cất cánh. Chính phủ Nhật Bản vẫn kiên định hỗ trợ ít nhất đến năm 2030. “Chúng tôi đang tập trung vào thị trường nội địa, nhưng cũng cần tính đến việc đưa công nghệ này ra toàn cầu,” ông Takayuki Taenaka từ METI cho biết.

Thẩm Đan, một người phụ nữ sinh năm 1987 tại Nam Bình, Phúc Kiến, đã trở thành biểu tượng của sự kiên cường và đổi mới trong lĩnh vực phát triển nông thôn tại Trung Quốc. Cuộc đời của cô đã trải qua nhiều biến động, từ việc kinh doanh thất bại và trở thành ‘bà mẹ đơn thân’ vào năm 2018, đến việc phải chăm sóc con gái và chu cấp cho gia đình. Tuy nhiên, thay vì buông xuôi, Thẩm Đan đã chọn cách đối mặt với khó khăn và tạo ra cơ hội mới cho mình.

Cô đã bắt đầu bằng việc chia sẻ cuộc sống thường nhật của mình trên mạng xã hội Douyin (TikTok), nơi cô đã thu hút được lượng lớn fan. Từ việc chia sẻ cảm xúc ban đầu, Thẩm Đan đã chuyển hướng sang giới thiệu đặc sản quê hương, giúp người nông dân địa phương bán được nông sản và cải thiện thu nhập. Với bản năng kinh doanh nhạy bén, Thẩm Đan đã nhận thấy tiềm năng khổng lồ của thương mại điện tử và các nền tảng video ngắn.

Cô đã bắt đầu kể những câu chuyện về nông sản, về cuộc sống của người dân Nam Bình bằng giọng văn giản dị, gần gũi và đầy cảm xúc. Sức hút từ sự chân thật này nhanh chóng lan tỏa, giúp đội ngũ của Thẩm Đan bán được hơn 150 triệu nhân dân tệ giá trị nông sản địa phương chỉ trong vòng một năm. Đến năm 2021, nền tảng của Thẩm Đan đã thu hút hơn 3 triệu người theo dõi, và con số này tiếp tục tăng lên gần 30 triệu người theo dõi trên các nền tảng vào tháng 3/2023.

Thương hiệu nông sản cá nhân của cô đạt tổng doanh thu hơn 70 triệu nhân dân tệ vào năm 2022. Tính tổng doanh số bán nông sản hàng năm từ các sản vật địa phương của Thẩm Đan khoảng 200 triệu nhân dân tệ. Thẩm Đan không chỉ là người bán hàng, cô còn là cầu nối trực tiếp giữa người nông dân và người tiêu dùng, đảm bảo sản phẩm được bán với giá trị xứng đáng, mang lại thu nhập ổn định cho bà con, giúp nuôi sống cả làng.

Bên cạnh việc kinh doanh, Thẩm Đan còn đặc biệt chú trọng đến việc nâng cao năng lực cho thế hệ trẻ, trong đó có rất nhiều phụ nữ. Cô là đồng sáng lập Học viện cho phụ nữ với Liên đoàn phụ nữ Nam Bình, và tích cực cố vấn và đào tạo thanh niên về kỹ năng thương mại điện tử, tiếp thị số. Thẩm Đan cũng là người quảng bá văn hóa nông thôn đầy tâm huyết.

Cô tin rằng ‘nông thôn là quê hương của chúng ta’, nơi chứa đựng những giá trị truyền thống và nét đẹp bình dị cần được bảo tồn và phát huy. Cô thường xuyên giới thiệu các sản phẩm thủ công, phong tục tập quán, và những câu chuyện đời thường của người dân Nam Bình, giúp công chúng hiểu sâu sắc hơn về cuộc sống nông thôn.

Những nỗ lực của Thẩm Đan đã được ghi nhận rộng rãi. Cô được vinh danh là một trong 10 thanh niên xuất sắc nhất tỉnh Phúc Kiến vào năm 2021. Cô cũng thường xuyên được mời chia sẻ kinh nghiệm tại các diễn đàn quan trọng, thể hiện vai trò là một người dẫn dắt trong lĩnh vực phát triển nông thôn.

Trong năm 2025, Thẩm Đan tiếp tục mở rộng tầm ảnh hưởng. Công ty của cô đã hợp tác với Viện Nghiên cứu Tiêu chuẩn và Kỹ thuật Kiểm tra Chất lượng Nông nghiệp của Viện Khoa học Nông nghiệp Phúc Kiến để thành lập Trung tâm Phát triển chung Sản phẩm Nông nghiệp Xanh chất lượng cao. Sự hợp tác này nhằm nâng cao tiêu chuẩn chất lượng, an toàn và khả năng truy xuất nguồn gốc của nông sản, đảm bảo sản phẩm ‘xanh, chất lượng cao’.

Với tư cách là Đại biểu Đại hội Đại biểu Nhân dân tỉnh Quảng Đông, Thẩm Đan còn đề xuất ‘Phát huy lợi thế kinh tế số của Quảng Đông, hỗ trợ các nhóm đặc biệt hòa nhập vào kỷ nguyên số’. Thông tin thêm về các hoạt động của Thẩm Đan có thể được tìm thấy trên các nền tảng trực tuyến.

Xuất khẩu sầu riêng và nhiều mặt hàng nông lâm thủy sản của Việt Nam đang có nhiều tín hiệu tích cực trong những tháng cuối năm. Tại buổi báo cáo với quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng về kế hoạch thực hiện mục tiêu tăng trưởng ngành và kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2025, ông Huỳnh Tấn Đạt, cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, cho biết xuất khẩu sầu riêng đã tăng đáng kể, đặc biệt là xuất khẩu sầu riêng đông lạnh.

Thời điểm từ nay đến cuối năm sẽ là thời điểm xuất khẩu chủ lực. Ông Đạt cho biết hiện nay sầu riêng Tây Nguyên bắt đầu thu hoạch chính vụ, cục đang phối hợp chặt chẽ với Tổng cục Hải quan Trung Quốc để thúc đẩy xuất khẩu. Phía Trung Quốc đã cử đoàn công tác đến kiểm tra thực địa tại vùng trồng, cơ sở đóng gói sầu riêng và các phòng thí nghiệm ở Việt Nam. Đoàn công tác đánh giá rất tốt về công tác quản lý và triển khai các giải pháp mà Việt Nam đã cam kết với phía Trung Quốc.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cũng cho hay xuất khẩu sầu riêng đang có chiều hướng tốt. Hiện nay vấn đề chất vàng O và cadimi đã được xử lý tốt, do đó từ nay đến cuối năm xuất khẩu sầu riêng sẽ lấy lại đà tăng trưởng. Ông Nam cũng cho rằng mục tiêu tăng trưởng toàn ngành 4% sẽ đạt được nếu từ nay đến cuối năm không có thiên tai, dịch bệnh quá lớn.

Về xuất khẩu nông lâm thủy sản, ông Nam cho rằng mục tiêu xuất khẩu đạt 65 tỉ USD hoàn toàn có thể đạt được, vì 6 tháng đầu năm xuất khẩu đạt hơn 33 tỉ USD và thông thường xuất khẩu 6 tháng cuối năm sẽ tăng cao hơn. Tuy nhiên, ông Nam cũng lưu ý cần tính toán và chuyển hướng một số mặt hàng sang thị trường châu Âu, Trung Đông… nếu Mỹ áp thuế mà có những bất lợi.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung cho biết xuất khẩu cà phê đến nay đã đạt hơn 5 tỉ USD, trong khi sản lượng xuất khẩu mới khoảng 1 triệu tấn, do đó dư địa xuất khẩu cà phê còn rất lớn và chắc chắn mục tiêu xuất khẩu 7 tỉ USD sẽ vượt. Nhiều mặt hàng khác cũng sẽ đạt và vượt mục tiêu đề ra.

Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng yêu cầu toàn ngành tập trung cao độ triển khai các nhiệm vụ, kế hoạch để đạt bằng được các mục tiêu mà bộ đã đề ra, đặc biệt là hai chỉ tiêu cơ bản nhất là tăng trưởng từ 4% trở lên và xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt tối thiểu 65 tỉ USD. Ông Thắng cũng yêu cầu các đơn vị tiếp tục cải cách tối đa thủ tục hành chính, nhất là thủ tục liên quan đến hàng hóa xuất nhập khẩu.

Chương trình ‘Mỗi xã một sản phẩm’ (OCOP) tại tỉnh Thái Nguyên đã đạt được nhiều kết quả tích cực trong thời gian qua, góp phần quan trọng vào việc khẳng định thương hiệu nông sản và các sản phẩm đặc trưng của địa phương. Tính đến nay, toàn tỉnh Thái Nguyên đã có 560 sản phẩm đạt chứng nhận OCOP từ 3 sao trở lên.

Đáng chú ý, tỉnh đã có 10 sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia, bao gồm các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe, thực phẩm chức năng, sản phẩm chè, miến dong, du lịch văn hóa dân tộc và nấm hương. Các sản phẩm này đại diện cho sự nỗ lực của các doanh nghiệp và hợp tác xã trong việc nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, đồng thời quảng bá thương hiệu của tỉnh Thái Nguyên ra thị trường trong và ngoài nước.

Cụ thể, các sản phẩm OCOP 5 sao cấp quốc gia của tỉnh Thái Nguyên gồm: 03 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe Vicumax của Công ty cổ phần Công nghệ Dược liệu Bắc Hà; sản phẩm miến dong Tài Hoan của Hợp tác xã Tài Hoan; sản phẩm chè đinh và chè tôm nõn của Hợp tác xã Chè Hảo Đạt; sản phẩm du lịch văn hóa dân tộc Tày – Bản làng Thái Hải của Công ty TNHH Thái Hải; sản phẩm miến dong của Hợp tác xã Miến Việt Cường; sản phẩm trà tôm nõn hương quê của Hợp tác xã Nông sản Phú Lương và sản phẩm nấm hương của Công ty TNHH Công nghệ sinh học Phú Gia.

Bên cạnh đó, tỉnh còn có 113 sản phẩm đạt OCOP 4 sao và 397 sản phẩm đạt OCOP 3 sao, chủ yếu thuộc các nhóm ngành như chế biến chè, nông sản, sản phẩm thủ công mỹ nghệ. Sự gia tăng của các sản phẩm OCOP không chỉ giúp nâng cao thu nhập cho người dân, mà còn đóng góp vào việc thúc đẩy phát triển kinh tế tại khu vực nông thôn, chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang phát triển theo chuỗi giá trị với tiêu chuẩn, quy chuẩn và truy xuất nguồn gốc rõ ràng.

Các sản phẩm OCOP của Thái Nguyên đã từng bước khẳng định chất lượng và đáp ứng nhu cầu của thị trường. Nhiều sản phẩm OCOP của tỉnh đã có mặt tại các siêu thị, trung tâm thương mại trong và ngoài tỉnh, ngày càng được người tiêu dùng tin tưởng và lựa chọn. Một số sản phẩm thậm chí đã được xuất khẩu sang thị trường quốc tế, từ đó góp phần nâng tầm thương hiệu nông sản của Thái Nguyên.

Có thể nói, chương trình OCOP đã mở ra một hướng đi mới cho các sản phẩm đặc trưng của tỉnh Thái Nguyên, giúp các doanh nghiệp và hợp tác xã có thể tiếp cận với thị trường rộng lớn hơn, đồng thời nâng cao giá trị sản phẩm và thu nhập cho người dân. Trong thời gian tới, tỉnh Thái Nguyên sẽ tiếp tục đẩy mạnh chương trình OCOP, hỗ trợ các doanh nghiệp và hợp tác xã trong việc phát triển sản phẩm, nâng cao chất lượng và quảng bá thương hiệu, nhằm góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.

Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa thông báo đạt được thỏa thuận thương mại với Indonesia, theo đó giảm thuế nhập khẩu từ 32% xuống 19% cho hàng hóa Indonesia xuất khẩu sang Mỹ. Đây được xem là một bước tiến quan trọng trong mối quan hệ thương mại giữa hai quốc gia.

Đổi lại, Mỹ sẽ được miễn thuế và các rào cản phi thuế quan cho hàng hóa vào Indonesia, cùng với đó là Indonesia sẽ tăng mua hàng chục tỷ USD sản phẩm của Mỹ. Ông Trump mô tả thỏa thuận này là ‘tuyệt vời’ và ‘lần đầu tiên trong lịch sử’ mở cửa toàn bộ thị trường Indonesia cho Mỹ.

Theo thỏa thuận, Indonesia cam kết mua 15 tỷ USD năng lượng, 4,5 tỷ USD nông sản Mỹ, cùng 50 máy bay Boeing, phần lớn là dòng 777. Thông tin này đã được CEO hãng hàng không quốc doanh Indonesia Garuda xác nhận hồi đầu tháng.

Trước đó, Indonesia nằm trong nhóm nước đầu tiên nhận thư báo thuế của Mỹ với mức thuế 32% áp dụng cho hàng xuất khẩu sang Mỹ. Bộ trưởng Điều phối Các vấn đề kinh tế Indonesia Airlangga Hartarto cho biết nước này đã đề xuất giảm thuế với hàng xuất khẩu chủ chốt của Mỹ xuống gần 0%.

Đổi lại, Jakarta muốn Washington giảm thuế ưu đãi cho hàng xuất khẩu chủ lực của họ như điện tử, dệt may và giày dép. Indonesia cũng chào mời Mỹ đầu tư vào các dự án khai thác khoáng sản mà nước này có trữ lượng lớn, như đồng, nickel và bauxite.

Indonesia là một trong 25 đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ, với kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa của hai nước đạt hơn 38 tỷ USD năm ngoái. Thặng dư thương mại của Indonesia với Mỹ là 17,9 tỷ USD.

Việc đạt được thỏa thuận thương mại này được xem là một thành công lớn cho chính quyền ông Trump trong việc thúc đẩy quan hệ thương mại với các nước Đông Nam Á. Indonesia là thị trường lớn và đang phát triển nhanh chóng, và thỏa thuận này có thể giúp Mỹ tăng cường xuất khẩu sang thị trường này.

Tuy nhiên, một số chuyên gia cũng bày tỏ lo ngại về tác động của thỏa thuận này đối với các ngành công nghiệp trong nước của Mỹ. Họ cho rằng việc giảm thuế nhập khẩu có thể dẫn đến sự gia tăng nhập khẩu hàng hóa từ Indonesia, và điều này có thể gây ra thiệt hại cho các ngành công nghiệp Mỹ.