Tuổi già không còn là thời kỳ yên bình như nhiều người vẫn thường nghĩ. Đối với vợ chồng bà Tiêu Hạ, 66 tuổi, quyết định rời quê hương để đến thành phố sống gần con trai duy nhất đã mang đến nhiều thách thức và áp lực mà họ chưa từng dự tính.

Trước khi nghỉ hưu, cuộc sống của họ ở quê diễn ra êm đềm và thoải mái. Tổng thu nhập hàng tháng của vợ chồng bà Tiêu Hạ lên đến hơn 4.000 NDT (khoảng 14,6 triệu đồng), một mức thu nhập khá cao để chi tiêu ở quê hương. Tuy nhiên, sau khi nghỉ hưu, bà cảm thấy nhà ở quê không còn phù hợp và muốn sống gần con cháu.

Con trai bà đã rao bán một căn nhà đối diện nhà của bà và gia đình đã quyết định bán nhà ở quê để mua căn hộ gần con trai. Họ còn nhờ con trai giúp đỡ tài chính để có thể sở hữu căn hộ này. Ban đầu, bà rất vui khi được sống gần con cháu, có thể giúp đỡ gia đình con trai và tận hưởng không khí gia đình.

Tuy nhiên, dần dần, mọi thứ đã thay đổi. Các con bắt đầu nhờ bà giúp đỡ nhiều việc, từ mua sắm đến chăm sóc cháu. Con dâu đôi khi còn nhờ bà mang tài liệu đến công ty. Số tiền lương hưu của họ không còn đủ để chi tiêu. Mỗi tháng, họ phải trả 2.000 NDT tiền nợ nhà và chi phí sinh hoạt ở thành phố cao hơn nhiều so với ở quê.

Bà đã cố gắng chia sẻ gánh nặng với con cái, nhưng điều đó không còn như ý muốn. Khi bà đề cập đến việc chia sẻ chi phí ăn uống, con trai bà phản ứng tiêu cực. Từ đó, mối quan hệ giữa bà và con trai, con dâu trở nên căng thẳng và có nhiều tranh cãi vụn vặt.

Bà đã nhận ra một bài học đắt giá về việc giữ một khoảng cách vừa đủ với con cái để có thể tận hưởng tuổi già an yên. Nếu bà không bán nhà ở quê, có lẽ vợ chồng bà vẫn có thể sống thoải mái và tự do. Giờ đây, bà hy vọng có thể tìm lại không gian riêng và tự do trong cuộc sống.

Việc thay đổi môi trường sống và nhịp sống mới đã tạo ra nhiều khó khăn cho người cao tuổi như bà Tiêu Hạ. Để có thể tận hưởng tuổi già an yên, việc lập kế hoạch và cân nhắc kỹ lưỡng về tài chính và mối quan hệ với con cái là vô cùng quan trọng.

Tính đến ngày 25/7, số lượng người nộp đơn thôi việc đã lên tới 85.447 người, trong đó 77.278 người đã nghỉ hưu hoặc thôi việc. Hiện tại, có hơn 74.240 người đang được trình cấp có thẩm quyền phê duyệt kinh phí, với 20.410 người đang trình và 53.830 người đã được phê duyệt.

Đã có 41.000 người nhận trợ cấp, chiếm 76% tổng số người được phê duyệt. So với cuối tháng 6, số người đã nhận tiền trợ cấp nghỉ hưu và thôi việc tăng thêm 15.380 người. Bộ Nội vụ đang tổng hợp báo cáo Thủ tướng về việc điều chuyển biên chế giữa các bộ ngành sau khi sắp xếp và giữa Bộ Công Thương với địa phương khi chuyển lực lượng quản lý thị trường về địa phương quản lý.

Bộ Nội vụ cũng sẽ tiếp tục rà soát, phối hợp với các cơ quan liên quan đề xuất điều chuyển biên chế giữa các khối như trung ương và địa phương; bộ ngành và cơ quan khối Đảng, phù hợp với phương án tinh gọn tổ chức bộ máy. Theo thống kê, sau khi sắp xếp, các địa phương đã giảm 713 cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh và tất cả cơ quan chuyên môn cấp huyện.

Hiện cả nước còn 28 tỉnh và 6 thành phố trực thuộc Trung ương, 3.321 xã, phường và đặc khu. Ước tính đợt sáp nhập này giảm 18.400 biên chế cấp tỉnh, 110.700 biên chế cấp xã và 120.500 người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã. Toàn hệ thống chính quyền địa phương hai cấp dự kiến còn 91.784 cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh và 199.000 biên chế cấp xã.

Về kinh phí, ước tính của Bộ Nội vụ cho thấy tổng số tiền ngân sách tiết kiệm giai đoạn 2026-2030 là 27.600 tỷ đồng do giảm cán bộ, công chức cấp tỉnh; 128.700 tỷ đồng do giảm cán bộ, công chức cấp xã; 34.000 tỷ đồng do giảm cán bộ không chuyên trách cấp xã. Như vậy, tổng kinh phí tiết kiệm chi tiền lương và chi hành chính là 190.500 tỷ đồng giai đoạn 2026-2030 do giảm cán bộ, công chức cấp tỉnh, huyện, xã và cán bộ không chuyên trách.

Ước tính ngân sách cần chi 22.139 tỷ đồng cho 18.449 cán bộ, công chức cấp tỉnh thôi việc, nghỉ hưu trước tuổi, tương đương 1,2 tỷ đồng/người; chi 99.700 tỷ đồng cho người thôi việc, nghỉ hưu trước tuổi cấp xã. Kinh phí đóng bảo hiểm xã hội cho những người nghỉ hưu trước tuổi mà không bị trừ tỷ lệ lương hưu là 6.600 tỷ đồng.

Tổng kinh phí dự kiến giai đoạn 2025-2030 chi cho cán bộ thôi việc, nghỉ hưu trước tuổi do sáp nhập đơn vị hành chính các cấp là 128.480 tỷ đồng. Ngoài ra, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long cho biết tỷ lệ thất nghiệp trong 6 tháng đầu năm duy trì mức thấp dưới 3%. Cả nước có 429.166 hồ sơ đề nghị hưởng trợ cấp thất nghiệp. Việt Nam đã đưa 74.691 người đi làm việc ở nước ngoài theo https://tassn.vn và các nguồn tin cậy khác.

Sau hai tuần triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhiều cán bộ, công chức đã đặt ra câu hỏi liên quan đến Nghị định 178 về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Một trong những vấn đề được quan tâm đặc biệt là việc cán bộ công chức cấp xã nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 178 và Nghị định 67 sau đó được bầu làm bí thư chi bộ thì có phải trả lại tiền hay không?

Bộ Nội vụ đã có lời giải đáp cho vấn đề này. Cụ thể, căn cứ quy định tại Nghị định 178 (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 67), cán bộ, công chức cấp xã đã nghỉ hưu trước tuổi và sau đó được bầu làm bí thư chi bộ thôn, tổ dân phố thì không phải hoàn trả lại tiền trợ cấp đã nhận. Điều này mang lại sự an tâm cho những người này để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ mà không phải lo lắng về việc hoàn trả chế độ đã được giải quyết.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng trả lời một số câu hỏi khác liên quan đến việc thực hiện Nghị định 178. Về việc tính lương hiện hưởng để làm chế độ theo Nghị định 178 cho cán bộ, công chức làm công tác cơ yếu tại huyện ủy, Bộ Nội vụ cho biết rằng, tại khoản 6 Điều 5 Nghị định số 178 (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 1 Nghị định số 67) đã quy định tiền lương tháng hiện hưởng để tính hưởng chính sách, chế độ bao gồm các khoản phụ cấp. Các loại phụ cấp gồm: Phụ cấp chức vụ lãnh đạo; phụ cấp thâm niên vượt khung; phụ cấp thâm niên nghề; phụ cấp công vụ; phụ cấp ưu đãi theo nghề; phụ cấp trách nhiệm theo nghề; phụ cấp đảng đoàn thể chính trị – xã hội; phụ cấp đặc thù đối với lực lượng vũ trang.

Ngoài ra, về vấn đề công chức điều động về xã đặc biệt khó khăn sau sáp nhập có được hưởng phụ cấp mới hay không, Bộ Nội vụ cho hay, tại Điều 13 Nghị quyết số 76 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025 đã quy định: Người dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, người hưởng lương trong lực lượng vũ trang trên địa bàn đơn vị hành chính sau sắp xếp tiếp tục hưởng chế độ, chính sách đặc thù áp dụng theo vùng, theo khu vực hoặc theo đơn vị hành chính như trước khi thực hiện sắp xếp cho đến khi có quyết định khác của cấp có thẩm quyền.

Thông tin từ Bộ Nội vụ giúp làm rõ các thắc mắc của cán bộ, công chức trong quá trình thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo Nghị định 178 và các văn bản liên quan. Điều này góp phần tạo sự ổn định và yên tâm trong việc thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ, công chức trong tình hình sắp xếp đơn vị hành chính.

Nhiều phụ huynh tại Mỹ đang phải đối mặt với áp lực tài chính đáng kể khi hỗ trợ con cái trưởng thành của họ. Trường hợp của bà Lucy, 66 tuổi, là một ví dụ điển hình. Bà không dám ra khỏi nhà để tiết kiệm tiền nuôi con gái 27 tuổi đang sống chung với gia đình. Đầu năm 2024, con gái bà mất việc và chuyển về sống chung với bố mẹ, khiến gia đình phải gánh thêm 1.500 USD tiền thực phẩm, 700 USD chi phí đi lại và 400 USD chăm sóc mèo của con. Những khoản chi này đã buộc họ phải hủy kế hoạch du lịch trong năm nay. Chồng bà Lucy thậm chí còn cân nhắc hoãn nghỉ hưu để con gái tiếp tục được hưởng bảo hiểm y tế ăn theo chế độ phúc lợi của công ty bố, hiện tốn 600 USD mỗi tháng. Nếu ông nghỉ hưu, con gái sẽ phải mua riêng bảo hiểm y tế, điều này sẽ tốn kém hơn rất nhiều.

‘Tôi chỉ ước mình không phải lo nuôi con dù nó đã trưởng thành’, bà Lucy nói. Tình cảnh này không phải là hiếm ở Mỹ, nơi nhiều người trẻ đang chật vật trong việc tạo dựng cuộc sống riêng và tiếp tục ‘ăn bám’ bố mẹ. Theo khảo sát của dịch vụ tài chính Thrivent, gần 40% phụ huynh Mỹ cho biết việc hỗ trợ con trưởng thành ảnh hưởng đến kế hoạch tiết kiệm của họ. Một khảo sát khác của Qualtrics cũng chỉ ra rằng 32% phụ huynh Mỹ hỗ trợ tài chính cho con trên 18 tuổi, trong đó 27% phải trì hoãn nghỉ hưu do áp lực. Ngoài ra, 34% phải vay nợ để giảm gánh nặng cho con.

Nghiên cứu hàng năm của Savings.com cho thấy 50% phụ huynh có con trưởng thành vẫn cần cung cấp hỗ trợ tài chính thường xuyên, trung bình gần 1.500 USD mỗi tháng. Robert, 62 tuổi, và Susan, 60 tuổi, cũng đang đối mặt với áp lực tài chính khi hỗ trợ hai con trưởng thành. Con gái họ, 26 tuổi, vừa tốt nghiệp thạc sĩ marketing nhưng chỉ làm bán thời gian, trong khi con trai họ, 30 tuổi, làm freelancer sau khi bị cắt giảm việc làm trong ngành công nghệ. Cả hai đều không đủ khả năng thuê nhà với giá trung bình khoảng 2.000 USD một phòng ngủ tại Chicago, nên sống cùng cha mẹ. Hai vợ chồng tốn 4.000 USD mỗi tháng, gồm 1.800 USD thực phẩm và nhà ở, 900 USD bảo hiểm y tế cho con qua công ty Robert, và 1.300 USD chi phí khác.

Họ đã hủy kế hoạch du lịch và trì hoãn nghỉ hưu để đảm bảo cuộc sống ổn định cho con. Văn hóa đề cao sự độc lập ở Mỹ thường khiến con cái trưởng thành rời khỏi nhà và tự lo cuộc sống từ sớm. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh như Robert và Susan phải hỗ trợ tài chính do khó khăn kinh tế và thị trường lao động khó khăn. Đây là xu hướng phổ biến trong bối cảnh lạm phát và chi phí sinh hoạt tăng cao.

Một số người đã tìm đến Kim Muench, huấn luyện viên nuôi dạy con chuyên về thanh niên tại Mỹ, để được tư vấn về áp lực tài chính khi con sống cùng nhà. Bà cho biết nhiều cha mẹ ngần ngại chăm sóc bản thân vì phải chi nhiều hơn để hỗ trợ con. Khi tình trạng kéo dài, họ lo ngại phải chu cấp cho con suốt đời. Muench khuyên cha mẹ cần duy trì trò chuyện và đặt ranh giới tài chính với con. ‘Cần kiên trì vì không thể giải quyết ngay trong lần đầu’, bà nói. Đồng thời, cả cha mẹ và con phải trưởng thành về cảm xúc để hợp tác cùng nhau.