Ba Mô Hình Tiêu Biểu Trong Giảm Phát Thải Khí Nhà Kính Hướng Đến Mục Tiêu Trung Hòa Carbon

Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 đã vinh danh ba mô hình tiêu biểu trong giảm phát thải khí nhà kính, hướng đến mục tiêu trung hòa carbon của Chính phủ. Ba đơn vị được vinh danh gồm: mô hình Lúa – Tôm phát thải thấp của Kỹ sư Hồ Quang Cua và cộng sự, Cộng đồng chủ rừng Cao Quảng với nỗ lực phục hồi 8.800 ha rừng tự nhiên, và Tập đoàn TH với chứng nhận trung hòa carbon theo tiêu chuẩn quốc tế PAS2060.

Mô hình Lúa – Tôm phát thải thấp được khởi xướng bởi Kỹ sư Hồ Quang Cua, Anh hùng Lao động, với mục tiêu nâng cao thu nhập cho nông dân và bảo vệ môi trường. Mô hình này đã được cải tiến quy trình canh tác lúa ST25 kết hợp nuôi tôm trên hàng trăm nghìn ha đồng bằng sông Cửu Long. Ưu thế của mô hình là tận dụng hệ sinh thái đầm phá tự nhiên, giảm tối đa việc bón phân hóa học, hạn chế chăn thả phá rừng ngập mặn, nhờ đó lượng phát thải metan và CO₂ được kiểm soát chặt. Đồng thời, nông dân thu về giá trị kinh tế cao hơn nhờ sản phẩm “lúa – tôm” đạt chứng nhận hữu cơ và ưu tiên tiêu thụ trên các thị trường cao cấp.

Cộng đồng chủ rừng Cao Quảng đã có hành trình phục hồi 8.800 ha rừng tự nhiên. Trước đây, vùng đất hơn 11.000 ha tại xã Tuyên Hóa (phía Đông dãy Trường Sơn) từng là điểm nóng khai thác rừng cạn kiệt. Từ gần 20 năm qua, sau khi Nhà nước giao đất và giao rừng cho các hộ gia đình, Cộng đồng chủ rừng Cao Quảng đã đoàn kết bảo vệ, khoanh nuôi và tái sinh hơn 8.800 ha rừng tự nhiên, đồng thời phát triển thêm diện tích rừng trồng có giá trị cao về tài nguyên và kinh tế. Các hoạt động khoanh nuôi, trồng bổ sung và bảo vệ nghiêm ngặt không chỉ tạo nguồn sinh kế ổn định cho người dân địa phương, mà còn giúp mỗi héc-ta rừng hấp thụ xấp xỉ 250 tấn CO₂ mỗi năm.

Tập đoàn TH đã được vinh danh với sự tiên phong trung hòa carbon theo PAS2060. Hai công ty thành viên – Công ty Cổ phần Sữa TH và Công ty TNHH Nước tinh khiết Núi Tiên – chính thức đạt chứng nhận trung hòa carbon theo tiêu chuẩn PAS2060:2014, do Control Union (Đức) thẩm định và xác nhận. Đây là hai đơn vị đầu tiên tại Việt Nam đạt được chứng nhận quốc tế này. Để đạt được thành quả này, TH đã triển khai đồng bộ chuỗi giải pháp giảm phát thải tại nguồn như Chuyển đổi năng lượng, Cải tiến công nghệ, Quản lý chất thải & nhựa và Thực hành Văn hóa xanh nội bộ. Phần lượng phát thải còn lại được TH bù đắp thông qua các dự án giảm phát thải và nâng cao hiệu quả năng lượng được chứng nhận quốc tế.

Ba tấm gương được vinh danh tại Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025 không chỉ khẳng định tâm huyết và trách nhiệm với môi trường, mà còn truyền cảm hứng mạnh mẽ cho cộng đồng doanh nghiệp và toàn xã hội cùng chung tay giảm phát thải, hướng tới tương lai bền vững.

Thị trường carbon đang nổi lên như một công cụ kinh tế quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển đổi xanh, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và đạt được phát thải ròng bằng ‘0’. Tại Diễn đàn ‘Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về tiềm năng và thách thức của thị trường carbon tại Việt Nam.

Hiện nay, Việt Nam đang ở giai đoạn định hình nền móng thị trường carbon, với nhiều tiềm năng nhưng cũng đối mặt với không ít thách thức. Các chuyên gia chỉ ra rằng hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định khí nhà kính (MRV) chưa đồng bộ và thiếu chuẩn hóa là một trong những khó khăn lớn. Bên cạnh đó, hạn chế về nhận thức, nhân lực và tài chính đang khiến các doanh nghiệp gặp khó khăn khi tiếp cận thị trường này.

Nhiều doanh nghiệp hiện tại chỉ hiểu đơn giản về giảm phát thải mà chưa thực sự ứng dụng công nghệ tuần hoàn tài nguyên để phát triển bền vững. Điều này cho thấy cần có sự hỗ trợ và hướng dẫn để giúp doanh nghiệp chuyển đổi sang mô hình phát triển bền vững.

Theo ông Nguyễn Tuấn Quang, Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu, từ nay đến 2028, Việt Nam sẽ thí điểm cấp phát hạn ngạch miễn phí và vận hành sàn giao dịch carbon. Từ năm 2029, sẽ áp dụng đấu giá và kết nối quốc tế. Các bộ, ngành đang hoàn thiện hành lang pháp lý để đảm bảo tính minh bạch và tránh ảnh hưởng tới cam kết giảm phát thải quốc gia.

Các chuyên gia cũng khuyến nghị cần đầu tư vào nền tảng kỹ thuật và hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận tài chính, hướng tới mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Điều này đòi hỏi sự tham gia tích cực của các bên liên quan, bao gồm cả doanh nghiệp, chính phủ và tổ chức quốc tế, để tạo ra một thị trường carbon hiệu quả và bền vững.

Để đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050, Việt Nam cần đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ sạch, tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng, và phát triển các nguồn năng lượng tái tạo. Thị trường carbon có thể đóng vai trò quan trọng trong việc huy động nguồn lực và khuyến khích các doanh nghiệp thực hiện các biện pháp giảm phát thải.

Tuy nhiên, để thị trường carbon hoạt động hiệu quả, cần có sự hoàn thiện về khung pháp lý, nâng cao năng lực cho các doanh nghiệp và cơ quan quản lý, cũng như tăng cường đầu tư vào công nghệ và cơ sở hạ tầng cần thiết.

Nguồn: https://www.example.com

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) đã tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’ cùng với các đơn vị liên quan. Sự kiện này tập trung vào việc cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới và hành trình của Việt Nam hướng tới mục tiêu này thông qua các chính sách, thể chế, hành động và sáng kiến cụ thể.

Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị lần thứ 26 của các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã cam kết đạt được Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp quan trọng nhằm giảm thiểu lượng khí thải trong các lĩnh vực như công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng. Đồng thời, Việt Nam cũng đẩy mạnh việc phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, nhận định rằng cam kết Net Zero là hết sức cần thiết. Mục tiêu này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu mà còn thúc đẩy sự chuyển đổi sang mô hình phát triển xanh. Hơn nữa, việc cam kết Net Zero cũng giúp Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế và thu hút các nguồn lực đầu tư để đạt được các mục tiêu phát triển.

Ông Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh: “Lộ trình đến Net Zero của Việt Nam không còn dài. 25 năm tới sẽ là một hành trình đầy thách thức khi chúng ta phải thực hiện nhiều mục tiêu kép, vừa giảm phát thải vừa đạt được mục tiêu tăng trưởng cao để trở thành một quốc gia phát triển có thu nhập cao. Chúng ta rất cần sự chung tay mạnh mẽ của cả cộng đồng để thực hiện thành công mục tiêu này.”

Diễn đàn tập trung vào việc cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như hành trình của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng thảo luận về thị trường carbon, bao gồm việc xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát thải cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát thải cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và phê duyệt Nghị định về Sàn giao dịch carbon. Sàn giao dịch này sẽ tập trung quản lý và giao dịch các tín chỉ carbon trong nước theo tiêu chuẩn trong nước, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Phân tích về khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam, PGS-TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng. Các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia thị trường carbon.

Tuy nhiên, ông Thọ cũng chỉ ra rằng vẫn còn nhiều khoảng trống pháp lý cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn. Mô hình sàn giao dịch carbon cần được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu quả giao dịch.