Mục tiêu giảm phát thải carbon không chỉ còn là một vấn đề môi trường mà còn liên quan đến tài chính và quản trị dài hạn đối với các doanh nghiệp. Hiện nay, không chỉ các ngành công nghiệp truyền thống như xi măng, sắt thép cần giảm phát thải, mà các ngành dịch vụ như du lịch và nông nghiệp cũng đang phải đối mặt với yêu cầu giảm phát thải để hướng tới mục tiêu Net Zero toàn cầu. Việt Nam cũng đã cam kết đạt được mục tiêu này vào năm 2050.

Một trong những ngành dịch vụ đang tích cực “xanh hóa” là ngành khách sạn. Ông Trần Minh Tiến, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Net Zero Carbon, cho biết rằng các khách sạn, đặc biệt là những khách sạn 4-5 sao, đang phải đối mặt với yêu cầu trung hòa carbon theo công bố của châu Âu và các hiệp hội liên quan. Từ năm 2027, nếu các khách sạn không trở thành “khách sạn xanh” (Green Hotel), họ có thể bị loại khỏi danh sách của nhiều nền tảng đặt phòng như Agoda, Booking và các nền tảng du lịch lớn khác.

Ông Tiến cũng chia sẻ một khảo sát của nền tảng đặt phòng nổi tiếng Booking.com cho thấy 93% du khách ưu tiên lựa chọn dịch vụ du lịch xanh, nghĩa là thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo hoặc giảm thiểu chất thải nhựa. Điều này cho thấy rằng xu hướng du lịch xanh đang tăng mạnh và khách sạn không còn lựa chọn khác ngoài việc chuyển đổi xanh nếu muốn tồn tại.

Ông Nguyễn Huỳnh Thanh Phong, Giám đốc bộ phận bền vững tại Bureau Veritas Việt Nam, cũng cho biết rằng báo cáo năm ngoái của Booking.com cho thấy 76% du khách quốc tế muốn lựa chọn dịch vụ thân thiện với môi trường và 43% sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho trải nghiệm bền vững. Các nền tảng đặt phòng lớn như Booking.com đã bắt đầu áp dụng nhãn “Travel sustainable” để giúp khách du lịch nhận biết những cơ sở lưu trú áp dụng các giải pháp thân thiện với môi trường và phát triển bền vững.

Để đạt được mục tiêu Net Zero vào năm 2050, các doanh nghiệp cần triển khai đồng bộ các giải pháp từ tiết kiệm năng lượng, quản lý rác thải đến bù đắp carbon. Tuy nhiên, đối với các khách sạn vừa và nhỏ, việc này có thể là một gánh nặng không nhỏ do hạn chế về nguồn lực và công nghệ.

Ông Tiến cũng cho biết rằng việc chuyển đổi sang vận hành xanh mang lại nhiều lợi ích cho các khách sạn, bao gồm giảm chi phí dài hạn nhờ tiết kiệm điện, nước và tối ưu hóa quản lý tài nguyên. Ngoài ra, doanh nghiệp còn tăng sức hút với du khách khi đáp ứng xu hướng du lịch bền vững; đồng thời tăng uy tín thương hiệu và cơ hội hợp tác với đối tác quốc tế.

Không chỉ ngành khách sạn, ngành nông nghiệp cũng đang phải đối mặt với bài toán giảm phát thải khí metan. Ông Tiến cho biết rằng với mô hình trồng lúa ướt – khô xen kẽ, nông dân vừa tăng năng suất, vừa giảm chi phí đầu vào. Lượng phân bón có thể giảm 10-20%, thuốc trừ sâu giảm 50%, thậm chí một số vụ giảm đến 70% thuốc bảo vệ thực vật. Ngoài ra, lượng khí metan phát thải cũng giảm đáng kể vì thời gian ngập nước chỉ còn 60 ngày, bởi lúa được luân phiên xen kẽ 15 ngày nước, 15 ngày khô.

Trong bối cảnh nhu cầu giảm phát thải khí nhà kính ngày càng cấp thiết, “công viên carbon” do ông Tiến cùng các doanh nghiệp khác tổ chức được ra đời với chiến lược hướng đến trung hoà carbon cho các doanh nghiệp đồng hành cùng mục tiêu Net Zero vào năm 2025 của Việt Nam. Công viên carbon được xây dựng không chỉ nhằm giải quyết bài toán phát thải của từng doanh nghiệp, mà còn mở ra một cộng đồng hợp tác để cùng nhau đạt được mục tiêu giảm phát thải.

Ngày 18/7, tại Hà Nội, Viện Tư vấn phát triển (CODE) đã tổ chức ‘Diễn đàn Net Zero Việt Nam 2025: Thị trường carbon trong kỷ nguyên mới’ cùng với các đơn vị liên quan. Sự kiện này tập trung vào việc cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới và hành trình của Việt Nam hướng tới mục tiêu này thông qua các chính sách, thể chế, hành động và sáng kiến cụ thể.

Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu. Tại Hội nghị lần thứ 26 của các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về Biến đổi khí hậu (COP26), Việt Nam đã cam kết đạt được Net Zero vào năm 2050 với nhiều giải pháp quan trọng nhằm giảm thiểu lượng khí thải trong các lĩnh vực như công nghiệp, nông nghiệp, giao thông và năng lượng. Đồng thời, Việt Nam cũng đẩy mạnh việc phát triển các nguồn năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời và các biện pháp tăng cường hiệu quả sử dụng năng lượng.

TS Lê Xuân Nghĩa, Viện trưởng Viện Tư vấn phát triển, nhận định rằng cam kết Net Zero là hết sức cần thiết. Mục tiêu này không chỉ giúp giảm thiểu tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu mà còn thúc đẩy sự chuyển đổi sang mô hình phát triển xanh. Hơn nữa, việc cam kết Net Zero cũng giúp Việt Nam tăng cường hợp tác quốc tế và thu hút các nguồn lực đầu tư để đạt được các mục tiêu phát triển.

Ông Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh: “Lộ trình đến Net Zero của Việt Nam không còn dài. 25 năm tới sẽ là một hành trình đầy thách thức khi chúng ta phải thực hiện nhiều mục tiêu kép, vừa giảm phát thải vừa đạt được mục tiêu tăng trưởng cao để trở thành một quốc gia phát triển có thu nhập cao. Chúng ta rất cần sự chung tay mạnh mẽ của cả cộng đồng để thực hiện thành công mục tiêu này.”

Diễn đàn tập trung vào việc cập nhật xu hướng Net Zero trên thế giới cũng như hành trình của Việt Nam thông qua các chuyển động chính sách, thể chế, hành động và các sáng kiến, thực tiễn kinh tế, xã hội, môi trường, công nghệ. Bên cạnh đó, các chuyên gia cũng thảo luận về thị trường carbon, bao gồm việc xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát thải cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đang xây dựng Nghị định về trao đổi quốc tế kết quả giảm phát thải cho các ngành đang cần thực hiện nghĩa vụ phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon. Bộ Tài chính cũng đã trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và phê duyệt Nghị định về Sàn giao dịch carbon. Sàn giao dịch này sẽ tập trung quản lý và giao dịch các tín chỉ carbon trong nước theo tiêu chuẩn trong nước, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Phân tích về khuôn khổ pháp lý để phát triển bền vững tại Việt Nam, PGS-TS Nguyễn Đình Thọ, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách nông nghiệp và môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Thị trường carbon tại Việt Nam đang trong giai đoạn định hình nền móng với hành lang pháp lý bước đầu khá rõ ràng. Các chủ thể liên quan đã bắt đầu tiếp cận và tham gia thị trường carbon.

Tuy nhiên, ông Thọ cũng chỉ ra rằng vẫn còn nhiều khoảng trống pháp lý cần được lấp đầy thông qua hệ thống hướng dẫn kỹ thuật chi tiết. Năng lực quản lý, giám sát và triển khai ở cấp địa phương và doanh nghiệp cần được tăng cường thông qua các chương trình đào tạo bài bản và cơ chế hỗ trợ chuyên môn. Mô hình sàn giao dịch carbon cần được xây dựng theo tiêu chuẩn quốc tế, bảo đảm tính công khai, minh bạch và hiệu quả giao dịch.