Cảnh Báo Về Thủ Đoạn Lừa Đảo ‘Bắt Cóc Online’ Nhắm Vào Học Sinh, Sinh Viên

Mới đây, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hồ Chí Minh đã phát đi cảnh báo về một thủ đoạn lừa đảo mới gọi là ‘bắt cóc online’, nhắm vào học sinh, sinh viên và những người có trình độ. Theo đó, các đối tượng lừa đảo thường tiếp cận nạn nhân thông qua tin nhắn, cuộc gọi hoặc video call, giả danh là cán bộ Công an đang xử lý một vụ án liên quan đến nạn nhân.

Quá trình lừa đảo diễn ra tinh vi khi các đối tượng yêu cầu nạn nhân ‘hợp tác điều tra’ bằng cách rời khỏi nơi ở, đến thuê một phòng khách sạn hay nhà nghỉ ở yên một chỗ. Sau đó, chúng chiếm đoạt tài khoản Zalo, Facebook và yêu cầu nạn nhân không nghe điện thoại, không liên lạc với bất kỳ ai, kể cả người thân. Nạn nhân sau khi bị cô lập hoàn toàn sẽ làm theo mọi chỉ dẫn của kẻ lừa đảo. Chúng điều khiển từ xa, yêu cầu nạn nhân thực hiện các hành vi phục vụ cho âm mưu đòi tiền chuộc từ gia đình.

Thượng tá Lê Duy Sâm, Phó trưởng Phòng Cảnh sát hình sự, Công an TP Hồ Chí Minh, cho biết: “Cần phải hiểu rõ rằng Công an không làm việc qua mạng xã hội, không yêu cầu công dân chuyển tiền để phục vụ điều tra. Nếu ai đó gọi điện mạo danh cán bộ Công an, Viện Kiểm sát, yêu cầu cài phần mềm, chuyển tiền, thuê khách sạn… thì chắc chắn là lừa đảo.”

Người dân, đặc biệt là học sinh, sinh viên, người trẻ cần trang bị cho mình kỹ năng nhận diện chiêu trò lừa đảo, cảnh giác cao độ trước mọi yêu cầu bất thường qua mạng. Trong vài tháng gần đây, cơ quan Công an đã phát hiện và giải cứu nhiều vụ lừa đảo ‘bắt cóc online’. Điều đáng nói, nạn nhân phần lớn là sinh viên các trường đại học, cao đẳng, những người có trình độ, sử dụng công nghệ thành thạo, nhưng lại thiếu kỹ năng phản ứng trước các hành vi lừa đảo không phải là mới.

Cụ thể, vào ngày 5/7, một sinh viên L.T.K.Y. (SN 2004) nhận được cuộc gọi điện thoại tự xưng nhân viên giao hàng Shopee yêu cầu kết bạn Zalo. Sau đó, một người mặc sắc phục Công an gọi video vào Zalo nói Y. liên quan đường dây ma túy và rửa tiền. Người này yêu cầu Y. cài phần mềm ‘Zoom Workplace’ và đăng nhập theo mã riêng để ‘làm việc nội bộ’. Quá trình ‘làm việc’, các đối tượng biết Y. muốn đi du học Mỹ nên yêu cầu em chuyển khoản tổng cộng hơn 800 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng chúng chỉ định để ‘chứng minh tài chính’.

Trước đó, vào ngày 11/5, Phòng Cảnh sát hình sự đã giải cứu một nam sinh (SN 2007) cũng bị ‘bắt cóc online’ tại một khách sạn, gia đình em đã chuyển khoản 200 triệu đồng cho nhóm lừa đảo để chuộc. Ngày 26/6, Phòng Cảnh sát hình sự cũng giải cứu một nam sinh (SN 2006), em này đã chuyển khoản 51 triệu đồng đến tài khoản ngân hàng do nhóm lừa đảo chỉ định trước khi được giải cứu.

Chuyên gia cảnh sát hình sự khuyến cáo người dân cần tỉnh táo và cẩn trọng khi nhận được các cuộc gọi lạ, đặc biệt là những yêu cầu chuyển tiền hoặc cung cấp thông tin cá nhân. Người dân cần trực tiếp đến cơ quan Công an để được hỗ trợ và giải quyết khi gặp phải các tình huống tương tự. Nguồn cung cấp thông tin về những vụ việc tương tự để nâng cao cảnh giác.

Trong thời đại số hóa hiện nay, trẻ em đang trở thành mục tiêu hàng đầu của những kẻ lừa đảo tinh vi. Những thủ thuật thao túng tâm lý được sử dụng để dẫn dắt trẻ vào bẫy lừa đảo ngày càng tăng. Để bảo vệ con cái một cách thực chất, phụ huynh cần thay đổi cách nhìn nhận và trang bị cho trẻ những kỹ năng cần thiết để đối mặt với những tình huống này.

Phó giáo sư Phạm Mạnh Hà, chuyên gia ngành tâm lý học tại Khoa Khoa học và Công nghệ giáo dục, Đại học Bách khoa Hà Nội, cảnh báo rằng không đứa trẻ nào an toàn tuyệt đối trước những thủ thuật thao túng tâm lý tinh vi. Những kẻ lừa đảo thường sử dụng kịch bản tinh vi, đánh trúng vào tâm lý yếu điểm của từng đối tượng. Theo ông, có 4 thủ thuật thao túng tâm lý phổ biến mà các đối tượng thường sử dụng: ‘Tội phạm hóa’, ‘Cô lập’, ‘Khẩn cấp’, và ‘Bình thường hóa’. Những thủ thuật này được thiết kế như một kịch bản hoàn chỉnh, nhằm làm trẻ mất phương hướng, hoảng loạn, và hoàn toàn phụ thuộc vào kẻ thao túng.

Để hiểu vì sao một đứa trẻ dễ bị dẫn dắt, cần xem xét tổng thể từ đặc điểm tâm lý, hoàn cảnh gia đình đến các mối quan hệ xung quanh. Trẻ ở độ tuổi phát triển chưa có khả năng đánh giá rủi ro hoàn chỉnh, dễ tin người, nhất là khi sợ bị người lớn la mắng. Những gia đình có xung đột thường xuyên, ly hôn, hoặc khoảng cách thế hệ lớn cũng khiến trẻ khó tìm được điểm tựa tâm lý an toàn. Ngoài ra, các mối quan hệ qua mạng, với tốc độ phát triển nhanh và sự hiện diện ảo, lại mang đến cho trẻ cảm giác được lắng nghe và thấu hiểu – thứ mà trẻ không tìm được từ người thân.

Phụ huynh cần đặc biệt lưu ý nếu trẻ có những biểu hiện như thay đổi hành vi đột ngột, lo lắng khi không dùng điện thoại, phụ thuộc quá mức vào một người bạn mới, học tập sa sút, hoặc hay nói dối, giấu diếm. Khi phát hiện những dấu hiệu này, điều quan trọng nhất là không trách phạt, không dò xét, mà cần lắng nghe với thái độ thấu hiểu. Phụ huynh nên xây dựng kênh giao tiếp cởi mở, giúp con cảm thấy an toàn khi chia sẻ.

Cần giáo dục con về quyền riêng tư cơ thể, cách nhận diện các chiêu trò thao túng, và kỹ năng nói ‘không’ với những yêu cầu bất thường. Thay vì cấm đoán, hãy đồng hành cùng con trong không gian mạng, cùng tìm hiểu các xu hướng, trò chuyện về những rủi ro một cách cởi mở. Để tăng cường kiến thức và kết nối với con cái, phụ huynh có thể tìm hiểu thêm về các chương trình giáo dục an toàn mạng và các hoạt động ngoại khóa giúp trẻ phát triển kỹ năng sống.

Trong những trường hợp có dấu hiệu tâm lý kéo dài, cha mẹ nên chủ động tìm đến các chuyên gia tâm lý học đường hoặc chuyên gia giáo dục để được hỗ trợ kịp thời. Không phần mềm kiểm soát thiết bị nào có thể thay thế cho sự hiện diện thực chất của cha mẹ. Lá chắn mạnh nhất trước những kịch bản lừa đảo tinh vi không nằm ở công nghệ, mà nằm ở chính sự kết nối tình cảm, niềm tin và đồng hành của gia đình.

Lừa đảo qua mạng xã hội đang trở thành một vấn đề ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là khi nhiều người tiêu dùng rơi vào bẫy của những kẻ lừa đảo bằng cách lợi dụng tâm lý nóng vội “săn” giá rẻ phút chót. Một trong những thủ đoạn phổ biến hiện nay là các đối tượng lừa đảo tạo ra các fanpage giả mạo trên các nền tảng mạng xã hội, thường có tích xanh để tạo lòng tin, và đăng tải các chương trình du lịch gần giống với những gì các cơ sở chính thống cung cấp.

Các fanpage lừa đảo này thường yêu cầu khách hàng chuyển cọc trước 50% và sau đó gửi mã đặt phòng giả cho khách hàng. Tuy nhiên, ngay sau đó, các đối tượng lừa đảo thường cắt đứt liên lạc với khách hàng. Được biết, các fanpage lừa đảo này thường sao chép nội dung bài đăng, hình ảnh và quy trình đặt phòng và thanh toán từ trang chính thống. Chúng cũng thường chạy quảng cáo trên Facebook với nội dung hấp dẫn và đánh vào tâm lý ham rẻ của người dùng.

Khi giao dịch xong, các đối tượng thường thông báo rằng đã hết phòng và hướng dẫn nạn nhân liên hệ với ‘kế toán’ để được hoàn tiền. Tuy nhiên, khi khách hàng gọi đến, các đối tượng lừa đảo yêu cầu cung cấp thông tin tài khoản hoặc gửi link thanh toán qua cổng trung gian như VnPay để tạo cảm giác hợp lệ. Nhiều người đã bị lừa mất thêm tiền hoặc lộ dữ liệu tài chính do lo lắng muốn lấy lại tiền và làm theo yêu cầu của đối tượng.

Chỉ khi nghi ngờ hoặc không liên lạc được với ‘bên đặt phòng’, nạn nhân mới gọi đến hotline chính thức của khách sạn để xác minh, nhưng lúc đó thường đã quá muộn. Do đó, việc nhận biết các fanpage lừa đảo trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Người dùng cần chú ý đến các dấu hiệu như tương tác bất thường (nhiều lượt thích nhưng ít hoặc không có bình luận thật), thông tin ‘Giới thiệu’ không rõ ràng (do nước ngoài quản lý hoặc mới lập) và số điện thoại không khớp với website chính thức.

Người dùng cũng nên kiểm tra mục ‘Tính minh bạch của Trang’ để xem người quản lý trang và lịch sử đổi tên fanpage. Điều này có thể giúp người dùng xác định được tính xác thực của trang và tránh rơi vào bẫy của những kẻ lừa đảo. Bên cạnh đó, người dùng cũng nên cẩn thận khi cung cấp thông tin cá nhân và tài chính trên mạng xã hội, đặc biệt là khi giao dịch với những trang không rõ nguồn gốc.

Để bảo vệ mình, người dùng nên thường xuyên cập nhật kiến thức về các thủ đoạn lừa đảo mới và thận trọng khi thực hiện các giao dịch trực tuyến. Nếu có nghi ngờ, người dùng nên liên hệ trực tiếp với cơ sở chính thống để xác minh thông tin.

Facebook và các nền tảng mạng xã hội khác cũng đang nỗ lực để ngăn chặn các hoạt động lừa đảo trên nền tảng của mình. Tuy nhiên, người dùng cần phải chủ động bảo vệ mình bằng cách nâng cao cảnh giác và sử dụng các biện pháp phòng ngừa cần thiết.

Một trường hợp lừa đảo tình cảm và tài chính qua mạng xã hội vừa được một cụ ông 76 tuổi đến từ Bỉ chia sẻ, khiến dư luận quốc tế chú ý. Cụ ông này, người đã mất vợ 4 năm trước, đã trở thành nạn nhân của một kẻ lừa đảo xảo quyệt. Ông đã quen biết một cô gái tự xưng là Sophie Vouzelaud, người từng là Á hậu 1 trong cuộc thi Hoa hậu Pháp năm 2007, qua mạng xã hội.

Theo lời kể của ông Michel, kẻ giả mạo đã xây dựng một mối quan hệ ảo với ông một cách rất tinh vi. Qua các cuộc trò chuyện trên mạng, ông đã bị lừa tin rằng mình đang yêu đương với người nổi tiếng này. Tin tưởng vào tình cảm ảo này, ông Michel còn chuyển tổng cộng 35.000 USD (hơn 915 triệu đồng) cho kẻ lừa đảo, với hy vọng rằng cô ta sẽ trở thành người vợ tương lai của mình.

Tuy nhiên, mọi chuyện đã vỡ mộng khi ông Michel quyết định đến Pháp để gặp Sophie Vouzelaud. Khi ông đến nhà của cô, người ra mở cửa không phải là Sophie mà là chồng của cô, anh Fabien Boutamine. Ông Michel đã phải chịu một cú sốc bẽ bàng khi biết rằng mình đã bị lừa đảo. Tuy nhiên, anh Fabien Boutamine đã trấn an ông và giải thích rằng những tài khoản giả mạo đã lợi dụng tên tuổi của vợ anh để lừa đảo.

Ngay sau đó, Sophie Vouzelaud thực sự đã xuất hiện để trực tiếp giải thích với ông Michel. Cô đã khuyên ông nên giữ lại tất cả bằng chứng và trình báo với cảnh sát để có thể xử lý kẻ lừa đảo. Hiện tại, vẫn chưa rõ ông Michel đã trình báo sự việc này với cơ quan chức năng hay chưa.

Qua trường hợp này, cảnh báo về những lừa đảo tình cảm và tài chính qua mạng xã hội lại được nhấn mạnh. Việc xây dựng một mối quan hệ ảo và lợi dụng sự tin tưởng của người khác để lừa đảo là một hành vi đáng lên án. Sophie Vouzelaud, với sự hỗ trợ của chồng, đã hành động nhanh chóng để giải quyết vấn đề và giúp ông Michel hiểu rõ sự thật.

Ông Michel và nhiều người khác nên cẩn thận khi xây dựng các mối quan hệ qua mạng xã hội và không nên tin tưởng vào những tình cảm ảo. Hãy cảnh giác và luôn xác minh thông tin trước khi thực hiện bất kỳ hành động nào.

Cơ quan Cảnh sát Điều tra Công an thành phố Đà Nẵng đang tiến hành điều tra vụ lừa đảo qua mạng liên quan đến nghi phạm Nguyễn Việt Hoàng, 26 tuổi, cư trú tại xã Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị. Ngày 19 tháng 7, cơ quan chức năng đã phát đi thông báo tìm kiếm các nạn nhân trong vụ việc này.

Trước đó, vào ngày 3 tháng 6, Phòng Cảnh sát Hình sự Công an thành phố Đà Nẵng đã nhận được trình báo từ bà M.T.L, 57 tuổi, cư trú tại phường Liên Chiểu, thành phố Đà Nẵng, về việc bị lừa đảo 680 triệu đồng. Kẻ lừa đảo đã sử dụng thủ đoạn giả mạo Facebook ‘M.M’ của con gái bà L., hiện đang sống tại Hoa Kỳ, rồi nhắn tin qua Messenger để mượn tiền với mục đích đầu tư kinh doanh. Bà L. đã tin tưởng và chuyển tiền vào tài khoản ngân hàng tại Việt Nam hai lần.

Phòng Cảnh sát Hình sự đã xác lập chuyên án và xác định Nguyễn Việt Hoàng là nghi phạm chính. Vào ngày 13 tháng 6, Phòng Cảnh sát Hình sự đã cử tổ công tác phối hợp với Phòng Cảnh sát Hình sự Công an tỉnh Quảng Trị triệu tập Nguyễn Việt Hoàng để làm rõ. Tại buổi làm việc, Hoàng đã khai nhận hành vi lừa đảo của mình, trong đó sử dụng Facebook giả mạo để nhắn tin qua Messenger, thậm chí gọi video nhưng lấy lý do mạng yếu để không thể nói chuyện, rồi nhắn tin lừa đảo.

Hoàng đã nhắm vào những gia đình có con em ở nước ngoài, mạo danh người thân và đưa ra các thông tin cần tiền để đổi ngoại tệ hoặc đầu tư kiếm lời. Ngoài ra, Hoàng còn làm giả các lệnh chuyển tiền thành công để gửi cho nạn nhân. Công an thành phố Đà Nẵng đã xác định từ tháng 1 đến tháng 6 năm 2025, Việt Hoàng đã lừa đảo nhiều nạn nhân trên cả nước, và tại thành phố Đà Nẵng, đã xác định được 2 bị hại với tổng số tiền bị chiếm đoạt hơn 1,3 tỉ đồng.

Cơ quan công an đề nghị các bị hại trên cả nước liên hệ với Phòng Cảnh sát Hình sự tại địa chỉ 492 đường Lê Văn Hiến, phường Ngũ Hành Sơn, thành phố Đà Nẵng, hoặc qua điều tra viên Trần Hữu Trung với số điện thoại 0789.045.045 để được hướng dẫn giải quyết. VietnamPlus đã đưa tin về vụ việc này.