Một cuộc điều tra an ninh mạng gần đây đã tiết lộ những mối liên hệ đáng lo ngại giữa nhóm tin tặc APT39, được cho là có sự hậu thuẫn của chính quyền Iran, và công ty an ninh mạng Amnban. Vụ việc này không chỉ dẫn đến việc rò rỉ hàng gigabyte dữ liệu nhạy cảm mà còn phanh phui hoạt động gián điệp mạng có tổ chức, đe dọa đến an toàn hàng không và bảo mật cá nhân trên toàn cầu.

Công ty Amnban được thành lập vào năm 2018 với sự hậu thuẫn của các cựu sinh viên Đại học Sharif và Đại học Amir Kabir, ban đầu quảng bá là đơn vị chuyên về thử nghiệm xâm nhập và tư vấn bảo mật hợp pháp. Tuy nhiên, dữ liệu bị rò rỉ gần đây đã cho thấy một bức tranh hoàn toàn khác: công ty này bị cáo buộc là vỏ bọc cho nhóm APT39 (còn gọi là Chafer), chuyên thu thập thông tin tình báo mạng cho Bộ Tình báo Iran (MOIS).

Các tài liệu bị đánh cắp cho thấy Amnban không chỉ bị xâm nhập mà còn trực tiếp vận hành các chiến dịch thu thập dữ liệu nhạy cảm như hộ chiếu, địa chỉ, ảnh chân dung và thông tin liên hệ của hàng triệu hành khách hàng không trên toàn thế giới. Những dữ liệu này có thể bị sử dụng để theo dõi, đánh cắp danh tính, thậm chí phục vụ mục đích vi phạm nhân quyền.

Một số nhân vật chủ chốt của công ty Amnban đã bị nêu tên, bao gồm CEO Behnam Amiri, người từng bị tình báo quốc tế cảnh báo, và Ali Kamali, hacker từng bị FBI trừng phạt vì các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng của Mỹ. Ngoài ra, đặc vụ Hamed Mashayekhi của MOIS cũng được cho là thường xuyên lui tới trụ sở Amnban.

Các hoạt động của Amnban và APT39 đã trải rộng trên nhiều lĩnh vực và quốc gia. Từ các hãng hàng không như Emirates, Qatar Airways, Turkish Airlines, Etihad, Kenya Airways… đến các công ty vận chuyển lớn như FedEx, DHL, USPS, và cả các thực thể của Nga. Dữ liệu cho thấy các chiến dịch có quy mô lớn, có tổ chức và nhắm đến cả đồng minh lẫn đối thủ của Iran.

Kromě các mục tiêu hàng không và vận chuyển, nhóm còn nhắm đến các sàn giao dịch tiền số như KuCoin, Binance, CoinSwitch… bằng cách sử dụng kỹ thuật xã hội tinh vi như tạo hồ sơ giả trên LinkedIn để lừa đảo nhân viên, dụ họ cài mã độc, hoặc thu thập thông tin hệ thống qua các liên kết theo dõi.

Hạ tầng hỗ trợ chiến dịch này bao gồm hàng trăm máy chủ ảo và hệ thống gửi email giả mạo được phân bố toàn cầu, cho phép vận hành liên tục các hoạt động lừa đảo, đánh cắp dữ liệu, kiểm soát từ xa, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh hàng không và mạng lưới tài chính quốc tế.

Sự cố này là lời cảnh báo mạnh mẽ về rủi ro đến từ các hoạt động gián điệp mạng do nhà nước tài trợ. Các tổ chức hàng không, công nghệ và tài chính cần khẩn cấp đánh giá lại hệ thống bảo mật, trong khi cộng đồng quốc tế cần phối hợp hành động để đối phó với những mối đe dọa có tổ chức như APT39.

Iran đang trải qua một đợt nắng nóng kỷ lục, với nhiệt độ tại một số khu vực vượt ngưỡng 50°C. Theo thông tin từ cơ quan khí tượng quốc gia, đây là tuần lễ nóng nhất trong năm. Thành phố Shabankareh ở tây nam Iran đã ghi nhận nhiệt độ lên tới 52,8°C vào cuối tuần trước, có thể là mức cao nhất trong năm cho đến nay.

Thị trấn Abadan của Iran cũng ghi nhận nhiệt độ 51,6°C vào ngày 17/7, trong khi thành phố Ahwaz lân cận lên tới 50,3°C hôm 21/7. Tại Tehran, nhiệt độ đã đạt mức 40-41°C trong hai ngày qua. Do thời tiết nóng cực đoan và nhu cầu tiết kiệm điện nước, toàn bộ người dân trong tỉnh Tehran được nghỉ vào ngày 23/7.

Người phát ngôn chính phủ Iran, Fatemeh Mohajerani, kêu gọi người dân tận dụng ngày nghỉ để nghỉ ngơi hoặc quây quần bên gia đình nhưng cần tuân thủ các quy định an toàn và tiết kiệm năng lượng. Đợt nắng nóng này diễn ra trong bối cảnh Iran đang đối mặt với cuộc khủng hoảng thiếu nước ngày càng nghiêm trọng.

Nước này đã chịu hạn hán liên tục trong 5 năm qua với lượng mưa ngày càng thấp. Bộ trưởng Năng lượng Iran, Abbas Aliabadi, cảnh báo rằng nhiều hồ trữ nước quan trọng của đất nước có thể khô cạn hoàn toàn trong vài tuần tới nếu đợt nắng gắt kéo dài.

Chính phủ đang đàm phán với các nước láng giềng để nhập khẩu nước sinh hoạt. Cuộc khủng hoảng nước tại Iran đã trở nên trầm trọng hơn do hàng trăm con đập được xây dựng từ những năm 1950 nhưng hạn hán đã khiến các hồ chứa thiếu nước, kéo theo sản lượng điện sụt giảm nghiêm trọng.

Tổng thống Iran, Masoud Pezeshkian, tuyên bố cuộc khủng hoảng nước ở Iran nghiêm trọng hơn nhiều so với những gì đang được thảo luận công khai và kêu gọi thành lập các nhóm công tác chung giữa chính phủ và giới nghiên cứu để xây dựng giải pháp phù hợp với từng địa phương.

Iran đang phải hứng chịu một đợt nắng nóng kỷ lục từ đầu năm nay, với nhiệt độ tại nhiều khu vực vượt quá 50 độ C. Cơ quan Khí tượng quốc gia Iran đã ghi nhận tuần qua là tuần nóng nhất từ đầu năm. Tình hình thời tiết cực đoan này diễn ra trong bối cảnh Iran đang trải qua hạn hán kéo dài 5 năm liên tiếp và lượng mưa năm nay thấp hơn mức trung bình.

Hệ thống đập thủy điện của Iran, được xây dựng từ thập niên 1950, đang gặp phải tình trạng suy giảm sản lượng nghiêm trọng do hạn hán. Cùng với đó, hạ tầng đang xuống cấp và đợt nắng nóng hiện tại đã gây ra tình trạng mất điện diện rộng. Chính phủ Iran đã phải tuyên bố ngày 23/7 là ngày nghỉ ở khu vực thủ đô Tehran để giảm tiêu thụ điện và nước.

Người phát ngôn chính phủ Fatemeh Mohajerani cho biết quyết định này được đưa ra do tình hình nắng nóng kéo dài và nhu cầu cần thiết phải tiết kiệm điện nước. Người dân thủ đô Tehran đang phải đối mặt với thời tiết oi bức. Một số khu vực ở Tehran đã bị cắt nước luân phiên, khiến người dân gặp khó khăn trong sinh hoạt.

Chuyên gia khí hậu Maximiliano Herrera cho biết một số khu vực ở Iran đã ghi nhận nhiệt độ rất cao, trong đó TP Shabankareh ở Tây Nam Iran đạt 52,8 độ C vào cuối tuần qua. Tình trạng hồ chứa cạn kiệt cũng đang là một vấn đề nghiêm trọng. Đập Karaj, nguồn cấp nước chính cho tỉnh Tehran, đang ở mức thấp kỷ lục.

Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian đã cảnh báo về tình trạng khủng hoảng nước nghiêm trọng và yêu cầu hành động khẩn cấp để giải quyết vấn đề này. Người dân Iran đang rất lo lắng về tình trạng cắt điện và nắng nóng. Một số người dân cho biết họ đã trải qua những ngày tháng rất khó khăn do tình trạng thiếu nước và mất điện.

Khủng hoảng nước đang trở thành một vấn đề lớn nhất ở Iran và cần có những giải pháp khẩn cấp để giải quyết vấn đề này. Việc tìm kiếm các giải pháp bền vững để đối phó với tình trạng hạn hán và nắng nóng đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Iran cần phải có những biện pháp hiệu quả để giảm thiểu tác động của khủng hoảng nước và đảm bảo cuộc sống bình thường cho người dân.

Trong cuộc xung đột với Ukraine, Nga đã trải qua một quá trình chuyển đổi đáng kể trong chiến lược sử dụng máy bay không người lái (UAV). Ban đầu, nước này phụ thuộc vào UAV Shahed do Iran sản xuất, nhưng sau đó đã tự phát triển phiên bản cải tiến Geran với nhiều tính năng nguy hiểm hơn.

Quá trình cải tiến UAV của Nga bắt đầu từ năm 2022, khi Moscow triển khai UAV Shahed-131 và Shahed-136 do Iran sản xuất để tấn công các mục tiêu ở Ukraine. Tuy nhiên, đến năm 2023, Nga đã chuyển sang sản xuất các phiên bản UAV cải tiến của mình là Geran-1 và Geran-2, với hình dáng tương tự như UAV của Iran. UAV Geran có khả năng bay xa khoảng 2.500km và đạt tốc độ 180 km/h. Các chuyên gia cho rằng, Nga đã thực hiện nhiều cải tiến để tăng cường sức hủy diệt của các UAV, bao gồm nâng cấp hệ thống dẫn đường và tăng sức công phá của đầu đạn.

Một trong những nâng cấp quan trọng của UAV Geran là hệ thống dẫn đường. Các phiên bản UAV đầu tiên sử dụng ăng-ten mẫu thu có kiểm soát (CRPA) 4 phần tử kết hợp với hệ thống định vị toàn cầu bằng vệ tinh (GNSS). Tuy nhiên, khi năng lực tác chiến điện tử của Ukraine trở nên hiệu quả hơn, Nga đã trang bị cho các mẫu UAV mới ăng-ten CRPA 8 hoặc 16 phần tử kết hợp hệ thống Kometa. Ngoài ra, các phiên bản mới hơn của UAV Geran còn được trang bị bộ phát vô tuyến để điều khiển từ xa hoặc các modem 3G/LTE kết nối với mạng di động địa phương, tăng khả năng dự phòng dẫn đường và cho phép truyền dữ liệu đo từ xa và qua video.

Bên cạnh những cải tiến về UAV tấn công, Nga còn đẩy mạnh việc sử dụng UAV mồi nhử. Vào năm 2024, Moscow bắt đầu áp dụng rộng rãi chiến thuật mới nhằm áp đảo hệ thống phòng không Ukraine bằng cách phóng các UAV mồi nhử tầm xa như Parodya và Gerbera. Các UAV mồi nhử có giá khoảng 10.000 USD/chiếc, rẻ hơn UAV Geran tới 10 lần. Chúng thường được chế tạo từ nhựa và gỗ dán giá rẻ cũng như nặng chưa đến 20kg. Tầm hoạt động của UAV mồi nhử cũng ngắn hơn, vào khoảng 600km.

Chuyên gia Jacob Parakilas tại tổ chức RAND châu Âu ở Cambridge nhận định, Gerbera là UAV mồi nhử hiệu quả nhờ chi phí rẻ, thiết kế đơn giản, nhưng lại bay theo các tuyến đường tương tự cũng như tạo ra những tín hiệu điện tử và radar tương tự như một UAV tấn công.

Tuy nhiên, mối đe dọa từ UAV Nga đối với Ukraine có thể sớm gia tăng, khi Moscow tăng cường sản xuất tại các trung tâm chính ở Yelabuga và Izhevsk. Nga đang cho xuất xưởng hơn 5.000 UAV tầm xa mỗi tháng, bao gồm UAV tấn công kiểu Shahed và UAV mồi nhử. Tờ Forbes trích dẫn thông tin tình báo quân sự của Ukraine cho hay, tính đến tháng 5, sản lượng của Nga vào khoảng 2.700 UAV tấn công Geran và 2.500 UAV mồi nhử Gerbera mỗi tháng. Các con số này đánh dấu mức tăng gần gấp 5 lần kể từ mùa hè năm 2024.

Theo báo cáo hồi tháng 2 của Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Nga đã và đang phát triển mẫu UAV Geran 3 có tốc độ bay nhanh hơn nhờ thay thế động cơ piston bằng động cơ phản lực. Chuyên gia quân sự Parakilas cho rằng, UAV Geran 3 cũng có thể được nâng cấp hệ thống điện tử bền bỉ hơn và liên kết dữ liệu hai chiều, từ đó cho phép người vận hành phản ứng theo thời gian thực và tấn công các mục tiêu di động.

Tuy nhiên, ông Parakilas nhấn mạnh, những bước nâng cấp như trên sẽ gây tốn kém. Đồng quan điểm, nhà phân tích quốc phòng David Sharp tại Israel cho hay, ứng dụng nhiều cải tiến sẽ khiến chi phí sản xuất UAV trở nên đắt đỏ hơn và từ đó ảnh hưởng đến việc sản xuất hàng loạt.

Cuộc xung đột giữa Israel và Iran đã leo thang đến mức độ mới trong thời gian gần đây. Rạng sáng ngày 13/6/2025, Israel đã phát động chiến dịch ‘Sư tử trỗi dậy’, huy động hơn 200 chiến đấu cơ đồng loạt tập kích vào các mục tiêu ở nhiều khu vực rộng lớn tại miền bắc Iran. Cuộc tấn công này đã làm chủ hoàn toàn không phận, phá hủy và gây thiệt hại nặng nhiều cơ sở hạt nhân, nhà máy sản xuất tên lửa đạn đạo của Tehran. Mục tiêu quan trọng của cuộc tấn công này là các chỉ huy quân sự, các nhà khoa học hàng đầu của Iran, những người mà Tel Aviv cho rằng đóng vai trò thiết yếu trong việc thực hiện chương trình hạt nhân có thể đe dọa đến sự sống còn của Israel.

Hàng loạt tướng lĩnh cấp cao đã bị thiệt mạng, trong đó có Tư lệnh Lực lượng vệ binh cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), tướng Hosein Salami; Tổng tham mưu trưởng các lực lượng vũ trang Iran, tướng Mohammed Bagheri… Israel còn nhắm mục tiêu vào các nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, hạ sát cựu giám đốc chương trình hạt nhân của Iran, nhà khoa học Fereidoun Abbasi và nhiều chuyên gia vật lý, hóa học, vật lý hạt nhân… Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei cũng là một trong những mục tiêu bị nhắm đến. Ngay lập tức, Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei được đưa đến một nơi trú ẩn bí mật nằm sâu dưới lòng đất, hạn chế mọi liên lạc với ngay cả những phụ tá thân cận nhất và tuyệt đối tránh sử dụng các hình thức liên lạc bằng thiết bị điện tử.

Có thể nói là với sự giúp đỡ của các cơ quan tình báo, Israel đã thành công trong việc tiêu diệt các chỉ huy quân sự, quan chức tình báo cấp cao cũng như các nhà khoa học hàng đầu Iran, những người đóng vai trò hàng đầu trong chương trình hạt nhân của Tehran.

Ngay sau đó, Mỹ đã can thiệp quân sự nhằm hỗ trợ đồng minh Tel Aviv trong xung đột Israel – Iran. Ngày 19/6, Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra một tuyên bố, theo đó, ông sẽ đưa ra quyết định hành động (quân sự) hay không “trong vòng hai tuần tới”, căn cứ vào “các tiến triển trong đàm phán có thể (giữa Mỹ) với Iran trong tương lai gần”.

Tuy nhiên, vào đêm 20/6, không quân chiến lược Mỹ đã giáng đòn đánh vào các cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran. Bảy chiếc máy bay ném bom tàng hình chiến lược B-2 Spirit đã ném 14 quả bom xuống hai cơ sở hạt nhân của Iran là Fordow và Natanz, trong khi căn cứ thứ ba, Isfahan, bị tàu ngầm Mỹ phóng 20 tên lửa Tomahawk tấn công. Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố rằng đã “phá hủy hoàn toàn” các cơ sở hạt nhân của Iran. Có thể đoán chắc chắn một điều là chương trình hạt nhân của Iran đã bị ảnh hưởng cực kỳ nghiêm trọng và Tehran sẽ phải cần một thời gian rất dài nếu có ý định phục hồi lại chương trình hạt nhân gây tranh cãi của mình.

Bằng việc trực tiếp tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran, Tổng thống Donald Trump đã phá vỡ điều cấm kị mà lâu nay ông vẫn né tránh: trực tiếp can dự vào một cuộc chiến ở bên ngoài nước Mỹ. Đây là một canh bạc chính trị đầy rủi ro, khi mà nước Mỹ có thể bị cuốn vào một cuộc chiến tranh không hồi kết mà không ai biết được sẽ dẫn tới những hậu quả gì.

Câu hỏi đặt ra ở đây là liệu các đợt oanh kích của Israel và Mỹ, vừa phá hủy các cơ sở vật chất như máy ly tâm, lò phản ứng, vừa sát hại các tướng lĩnh và nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của Iran, liệu đã đủ khả năng phá hủy hoàn toàn chương trình hạt nhân của Tehran hay chưa? Không một ai trong thời điểm hiện tại có câu trả lời chắc chắn cho câu hỏi này.

Tổng thống Donald Trump, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth tuyên bố rằng những cuộc tấn công của Mỹ nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran không nhằm mục tiêu làm “thay đổi chế độ” ở Tehran. Nhưng lịch sử các cuộc can thiệp quân sự từng nhiều lần cho thấy một khi tiếng nói của bom đạn thay thế cho đối thoại thì không loại trừ khả năng từ những mục tiêu hẹp ban đầu đã trượt sang các mục tiêu rộng lớn hơn, lâu dài, phức tạp và khó giải quyết hơn.

Trong những năm gần đây, thế giới đã chứng kiến sự quan tâm đặc biệt từ các chính quyền toàn cầu đối với các cuộc xung đột tại Ukraine và Trung Đông. Những khu vực này được coi là “phòng thí nghiệm” cho các hình thái chiến tranh tương lai, không chỉ liên quan đến vũ khí mà còn cả công nghệ và chiến thuật.

Mới đây, cuộc tấn công của Israel vào Iran, với sự hỗ trợ của Mỹ, đã cho thấy các phương thức triển khai thiết bị bay không người lái và hoạt động xâm nhập mới. Tuy nhiên, nó cũng phơi bày những điểm yếu công nghệ nghiêm trọng, đặc biệt là trong lĩnh vực định vị vệ tinh toàn cầu GPS.

Trong 12 ngày diễn ra xung đột, Iran và các tàu hoạt động tại khu vực vùng Vịnh liên tục gặp tình trạng nhiễu loạn tín hiệu định vị vệ tinh toàn cầu GPS. Tình trạng này đã khiến giới chức Iran lo ngại và chính phủ nước này đã bắt đầu tìm kiếm giải pháp thay thế.

Iran đang xem xét chuyển sang sử dụng hệ thống định vị vệ tinh của Trung Quốc, còn gọi là Bắc Đẩu. Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Iran, ông Ehsan Chitsaz, cho biết chính phủ đang lên kế hoạch chuyển đổi các lĩnh vực vận tải, nông nghiệp và internet sang sử dụng hệ thống định vị của Trung Quốc.

Đây không chỉ là một động thái mang tính đối phó tình thế, mà còn là biểu hiện rõ ràng của một sự chuyển dịch chiến lược sâu rộng trên toàn cầu. Phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đã nắm thế thống trị hạ tầng công nghệ thế giới trong hàng thập kỷ. Tuy nhiên, sự lệ thuộc này có thể nhanh chóng trở thành điểm yếu.

Kể từ năm 2013, các vụ rò rỉ thông tin và điều tra báo chí đã cho thấy nhiều công nghệ phương Tây bị lạm dụng cho các hoạt động giám sát và thu thập dữ liệu trên quy mô toàn cầu. Điều này khiến nhiều chính phủ lo ngại và tìm kiếm giải pháp thay thế.

Việc Iran cân nhắc chuyển sang Bắc Đẩu gửi đi một thông điệp rõ ràng: Kỷ nguyên của sự phụ thuộc vào hạ tầng công nghệ do Mỹ kiểm soát đang dần kết thúc. Các quốc gia không còn muốn phó thác năng lực quốc phòng và chủ quyền số của mình cho mạng lưới vệ tinh do Mỹ điều hành.

Sự chuyển dịch này cũng thúc đẩy sự ra đời của hàng loạt hệ thống định vị quốc gia và khu vực như Galileo của châu Âu hay GLONASS của Nga. Tất cả đều nhằm giành lại phần nào quyền kiểm soát chủ quyền và thị phần trên thị trường định vị toàn cầu.

Iran không phải là quốc gia duy nhất gặp phải vấn đề về bảo mật. Israel đã ám sát thành công nhiều nhà khoa học hạt nhân và chỉ huy cấp cao trong lực lượng an ninh, quân đội Iran. Việc đối phương có thể xác định chính xác vị trí của các mục tiêu làm dấy lên lo ngại rằng hệ thống viễn thông nội địa đã bị xâm nhập.

Chính quyền Iran đã kêu gọi người dân ngừng sử dụng ứng dụng nhắn tin WhatsApp và xóa nó khỏi điện thoại. Iran cáo buộc nền tảng này thu thập dữ liệu người dùng để chuyển cho Israel.

Nhiều chuyên gia an ninh mạng từ lâu đã đặt dấu hỏi về tính bảo mật của WhatsApp. Hạ viện Mỹ cũng đã thông qua lệnh cấm sử dụng WhatsApp trên thiết bị công vụ.

Với Iran và nhiều quốc gia khác, thông điệp đã rõ. Các nền tảng phương Tây không còn đơn thuần là công cụ giao tiếp. Thay vì thế, chúng là vũ khí trong một cuộc chiến tình báo kỹ thuật số.

Tehran từ lâu đã phát triển một hệ thống mạng kết nối nội địa – mang tên Mạng Thông tin Quốc gia – cho phép nhà nước kiểm soát sâu hơn việc sử dụng Internet. Trong thời gian tới, quá trình này có khả năng sẽ được mở rộng.

Iran đang củng cố vị thế trong một trục ảnh hưởng mới – thách thức trực tiếp sự thống trị của phương Tây. Sự hợp tác giữa Iran và Trung Quốc không dừng ở mức giao dịch đơn thuần, mà cho thấy sự kết nối chiến lược nhằm đảm bảo quyền tự chủ số thực sự.

Đặt trong bối cảnh sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc, bước đi này của Iran càng mang ý nghĩa chiến lược. Iran đang trở thành đối tác ngày càng quan trọng trong sáng kiến này.

Những gì đang diễn ra là sự hình thành của một khối công nghệ mới – nơi cơ sở hạ tầng kỹ thuật số gắn chặt với tinh thần phản kháng chính trị. Các quốc gia mệt mỏi với sự áp đặt, tiêu chuẩn kép và bá quyền số từ phương Tây đã tìm thấy lợi ích chiến lược từ một sự ảnh hưởng mới.

Sự chuyển dịch nhanh chóng này là dấu hiệu báo trước cho một cuộc “chiến tranh lạnh công nghệ” – cuộc đối đầu âm ỉ trong đó các quốc gia sẽ lựa chọn hạ tầng thiết yếu như định vị, truyền thông, dữ liệu hay thanh toán không còn dựa trên công nghệ ưu việt, mà dựa vào lòng tin chính trị và nhận thức về an ninh.

Khi ngày càng nhiều quốc gia làm theo, lợi thế công nghệ phương Tây sẽ dần bị thu hẹp, kéo theo sự thay đổi toàn diện trong cán cân quyền lực toàn cầu.

Ngày 26/7, hãng thông tấn quốc gia Iran IRNA đã đưa tin về một cuộc tấn công khủng bố tại tòa án thành phố Zahedan, thủ phủ tỉnh Sistan-Baluchistan, đông nam Iran. Cuộc tấn công này đã diễn ra vào thời điểm nhạy cảm, khi tình hình an ninh tại khu vực này đang là mối quan tâm đặc biệt của chính phủ Iran và cộng đồng quốc tế.

Theo nguồn tin từ Bộ chỉ huy khu vực của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), những kẻ bịt mặt đã sử dụng súng và lựu đạn để tấn công tòa án. Lực lượng an ninh đã nhanh chóng khống chế tình hình, bắn hạ 3 trong số những kẻ tấn công. Vụ tấn công đã gây ra thiệt hại nặng nề cho dân thường, với 5 người thiệt mạng, trong đó có một người mẹ và con nhỏ một tuổi, và 13 người bị thương. Số người bị thương có thể tăng thêm do tình hình đang được tiếp tục đánh giá.

Tổ chức vũ trang Jaish al-Adl, một nhóm Hồi giáo người Baloch có trụ sở tại Pakistan, đã lên tiếng nhận trách nhiệm về vụ tấn công. Nhóm này yêu cầu dân thường sơ tán khỏi khu vực xung quanh tòa án để đảm bảo an toàn cho bản thân. Đây là một hành động tàn bạo và dã man, nhằm mục đích gây sợ hãi và bất ổn cho người dân.

Tỉnh Sistan-Baluchestan, cách thủ đô Tehran khoảng 1.200km về phía đông nam, giáp biên giới với Pakistan và Afghanistan, từ lâu đã là điểm nóng về đụng độ vũ trang. Vào tháng 10 năm 2022, một vụ tấn công khủng bố khác đã khiến 10 cảnh sát thiệt mạng ở tỉnh này. Tình hình an ninh tại khu vực này đang là mối quan tâm đặc biệt của chính phủ Iran và cộng đồng quốc tế.

Chính phủ Iran đã nhiều lần lên án các hành động khủng bố và cam kết bảo vệ an ninh và ổn định cho người dân. Cộng đồng quốc tế cũng đã kêu gọi các bên liên quan kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho các vấn đề an ninh tại khu vực này. Tuy nhiên, tình hình vẫn còn phức tạp và đòi hỏi sự quan tâm và hỗ trợ từ tất cả các bên.

Hiện tại, tình hình tại tỉnh Sistan-Baluchestan vẫn đang được tiếp tục theo dõi và đánh giá. Người dân địa phương đang được khuyến cáo phải cẩn thận và tuân thủ các hướng dẫn của lực lượng an ninh. Tình hình an ninh tại khu vực này sẽ tiếp tục được cập nhật và đưa tin trên các kênh truyền thông.

Một vụ tấn công khủng bố đã diễn ra tại tòa án tỉnh Sistan-Baluchestan, nằm ở phía đông nam Iran, vào ngày 26 tháng 7. Ít nhất 6 người đã thiệt mạng và hơn 20 người bị thương trong vụ tấn công này.

Chánh án tỉnh Sistan-Baluchestan, ông Ali Movahedi Rad, cho biết ba kẻ tấn công đã giả làm dân thường, mang áo bom và vũ khí tấn công vào tòa án thành phố Zahedan. Những kẻ tấn công này đã ném một quả lựu đạn vào tòa nhà, giết chết một số người bên trong, trong đó có ba nhân viên bảo vệ tòa án. Lực lượng an ninh đã nhanh chóng tiêu diệt ba kẻ tấn công.

Vụ tấn công đã được nhận trách nhiệm bởi nhóm vũ trang Hồi giáo dòng Sunni Jaish al-Adl, gồm những người Baloch, hoạt động chủ yếu ở Pakistan và có chi nhánh ở Iran. Nhóm này đã đăng tuyên bố cảnh báo các thẩm phán và nhân viên tòa án vùng Baluchestan không còn là nơi an toàn cho họ và đổ lỗi cái chết của dân thường là do lực lượng an ninh đã bắn bừa bãi.

Tỉnh Sistan-Baluchestan có chung đường biên giới dài với Pakistan và Afghanistan, nằm cách thủ đô Tehran của Iran khoảng 1.200 km về phía đông nam. Nơi đây thường xuyên xảy ra các cuộc đụng độ giữa quân đội Iran với các nhóm vũ trang thuộc cộng đồng thiểu số người Baloch, các nhóm Hồi giáo Sunni cực đoan và các băng đảng buôn lậu ma túy. Vào tháng 10 năm ngoái, giới chức Iran cho biết một vụ tấn công khủng bố ở Sistan-Baluchestan đã khiến 10 cảnh sát thiệt mạng.

Giới chức Iran đã gọi vụ tấn công ngày 26 tháng 7 là vụ tấn công khủng bố và cho biết lực lượng an ninh đã lập đồn trú xung quanh tòa án. Nhân viên và dân thường tại tòa cũng đã được sơ tán. Hiện tại, tình hình an ninh tại tỉnh Sistan-Baluchestan đang được thắt chặt để ngăn chặn các vụ tấn công tương tự.

Iran đã nhiều lần phải đối mặt với các vụ tấn công khủng bố trong những năm gần đây, đặc biệt là tại các khu vực biên giới. Các nhóm vũ trang như Jaish al-Adl thường xuyên thực hiện các vụ tấn công nhằm vào các mục tiêu của chính phủ và lực lượng an ninh.

Vệ tinh liên lạc Nahid-2 của Iran đã được phóng thành công vào không gian từ sân bay vũ trụ Vostochny của Nga bằng tên lửa Soyuz, như thông tin đã được truyền thông quốc gia Iran và hãng tin AFP xác nhận. Với trọng lượng 110kg, vệ tinh Nahid-2 là kết quả của sự nỗ lực không ngừng nghỉ của các kỹ sư Iran trong lĩnh vực công nghệ vũ trụ.

Ngoài vệ tinh Nahid-2, tên lửa đẩy Soyuz-2.1b còn mang theo một số vệ tinh khác lên quỹ đạo, bao gồm 2 vệ tinh Ionosfera-M số 3 và số 4, cùng 18 vệ tinh do Nga và các quốc gia khác sản xuất. Quá trình phóng vệ tinh đã diễn ra suôn sẻ trong giai đoạn đầu và được Cơ quan vũ trụ Nga Roscosmos phát trực tiếp. Buổi phát trực tiếp đã kết thúc khoảng 10 phút sau khi phóng.

Trước đó, tên lửa Soyuz đã vinh dự được sử dụng để phóng một số vệ tinh của Iran vào không gian, bao gồm cả vệ tinh Khayyam, Pars-1 và Hodhod. Vệ tinh Nahid-2 được thiết kế để duy trì trên quỹ đạo trong 5 năm, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong chương trình không gian của Iran.

Tuy nhiên, phương Tây đã bày tỏ lo ngại về những tiến bộ công nghệ trong chương trình không gian của Iran, cho rằng chúng có thể được sử dụng để nâng cấp kho tên lửa đạn đạo của nước này. Thông tin về vụ phóng vệ tinh Nahid-2 được công bố trước thềm cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran với một số nước châu Âu tại Istanbul, cũng như sau cuộc chiến 12 ngày giữa Iran và Israel vào tháng trước.

Tháng 9 năm ngoái, Iran đã đạt được thành công khi phóng vệ tinh nghiên cứu Chamran-1 vào quỹ đạo bằng tên lửa đẩy Ghaem-100 do lực lượng không gian thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran phát triển.

AFP đã cung cấp thông tin chi tiết về sự kiện phóng vệ tinh này, trong khi Roscosmos đã thực hiện việc phát trực tiếp quá trình phóng vệ tinh lên quỹ đạo.

Mỹ đã tiêu tốn gần 25% số tên lửa đánh chặn mà họ đã mua trong cuộc xung đột kéo dài 12 ngày gần đây giữa Israel và Iran. Việc Lầu Năm Góc triển khai các hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) đến Israel đã làm nổi bật lên những thách thức về năng lực phòng thủ của Washington. Trong cuộc chiến này, các lực lượng vận hành THAAD đã bắn hơn 150 tên lửa để bắn hạ các đợt tên lửa đạn đạo của Iran.

Cuộc xung đột vừa qua đã chỉ ra một lỗ hổng đáng kể trong nguồn cung cấp của Mỹ. Hiện tại, Mỹ có 7 hệ thống THAAD tiên tiến, nhưng trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày với Iran hồi tháng 6, hai hệ thống đã được triển khai tới Israel nhưng vẫn chưa đủ để đáp ứng nhu cầu. Các quan chức Mỹ đang tìm cách mua 37 tên lửa trong năm tài chính tiếp theo, nhưng Lầu Năm Góc đã mua khoảng 650 tên lửa kể từ năm 2010. Mỗi tên lửa đánh chặn THAAD có giá khoảng 13 triệu USD.

Lockheed Martin, nhà sản xuất hệ thống này, cho biết họ có thể sản xuất khoảng 100 tên lửa đánh chặn trong năm nay và đang làm việc với chính phủ Mỹ về các phương án tăng sản lượng cho các đơn đặt hàng mới. Tuy nhiên, việc tăng sản lượng không phải là một giải pháp đơn giản, và cần có thời gian để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng.

Theo các nhà phân tích, việc triển khai hệ thống này đến Trung Đông đã gia tăng căng thẳng năng lực sẵn sàng của Mỹ và báo hiệu nhu cầu ngày càng tăng không chỉ đối với tên lửa đánh chặn mà còn cả các bệ phóng. Mỹ cũng phát hiện ra sự thiếu hiệu quả trong cách khai hỏa các hệ thống chống tên lửa và đang xem xét kỹ lưỡng hiệu suất của một số tên lửa đánh chặn.

Quân đội Mỹ hiện đang xem xét kỹ lưỡng từng vụ phóng để hiểu rõ hơn những gì đã xảy ra. Một sĩ quan Hải quân tham gia vào quá trình này cho biết còn quá sớm để đánh giá các cuộc giao tranh của SM-3. Mối lo ngại của Mỹ là Iran sẽ lại thực hiện các cuộc tấn công tên lửa và Washington cần phải chuẩn bị sẵn sàng để đối phó với các mối đe dọa này.

Trước những thách thức này, Mỹ cần phải nhanh chóng tăng cường năng lực phòng thủ của mình. Việc Lockheed Martin tăng sản lượng tên lửa đánh chặn là một bước đi đúng hướng, nhưng cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chính phủ và quân đội để đảm bảo rằng nhu cầu của Mỹ được đáp ứng một cách hiệu quả. Ngoài ra, việc Mỹ xem xét kỹ lưỡng hiệu suất của các tên lửa đánh chặn cũng là một phần quan trọng của quá trình này.

Hezbollah và Hamas không phải là những nhóm nổi bật ở Trung Đông nếu xét về tần suất chúng tấn công Israel. Gần đây, một nhóm Houthi nổi lên và tuyên bố đã phóng tên lửa vào sân bay Ben Gurion của Israel. Tuyên bố này được đưa ra chỉ một ngày sau khi nhóm này xác nhận cuộc không kích của Israel vào cảng Hodeida do Houthi kiểm soát ở Yemen vào ngày 21 tháng 7.

Cuộc tấn công của Israel đã phá hủy bến tàu của cảng, vốn đã được xây dựng lại sau những cuộc tấn công trước đó. Bộ trưởng Quốc phòng Israel, ông Israel Katz, tuyên bố Houthi sẽ phải trả giá đắt cho hành động phóng tên lửa vào lãnh thổ Israel. Ông Katz còn so sánh số phận của Yemen với số phận của Tehran.

Trong khi đó, Iran thông báo số người thiệt mạng tại nước này trong cuộc chiến 12 ngày với Israel vào tháng trước đã tăng lên 1.062 người. Ngoại trưởng Iran, Abbas Araghchi, thừa nhận cuộc không kích của Mỹ và Israel đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho các cơ sở hạt nhân của Iran, nhưng khẳng định Tehran sẽ không từ bỏ việc làm giàu uranium.

Lãnh tụ tối cao Iran, Ali Khamenei, vẫn ‘khỏe’ và Tehran sẵn sàng đàm phán với Washington. Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo Washington sẽ tiếp tục các cuộc tấn công nếu cần thiết.

Một số chuyên gia cho rằng, cuộc tấn công của Houthi vào sân bay Ben Gurion của Israel có thể là một bước leo thang mới trong cuộc xung đột ở Trung Đông. Tuy nhiên, cũng có những lo ngại về khả năng xảy ra một cuộc chiến rộng lớn hơn giữa các bên liên quan.

Trước những diễn biến phức tạp trên, cộng đồng quốc tế đang kêu gọi các bên kiềm chế và tìm kiếm giải pháp hòa bình. Liên Hợp Quốc đã lên tiếng kêu gọi giảm căng thẳng và khuyến khích các bên tham gia vào cuộc đối thoại.

Về phần mình, Israel đang tiếp tục theo dõi tình hình và sẵn sàng đáp trả bất kỳ hành động nào của Houthi. Trong khi đó, Houthi cũng tuyên bố sẽ tiếp tục tấn công Israel nếu nước này không chấm dứt các cuộc tấn công vào Yemen.

Hiện tại, tình hình ở Trung Đông đang rất phức tạp và có nhiều khả năng xảy ra các cuộc xung đột mới. Do đó, cộng đồng quốc tế cần tiếp tục theo dõi tình hình và tìm kiếm giải pháp hòa bình cho các bên liên quan.

Trong bối cảnh chịu các biện pháp trừng phạt từ phương Tây, Iran và Nga đang tích cực thúc đẩy hợp tác quân sự. Đại sứ Iran tại Moscow, Kazem Jalali, xác nhận Bộ trưởng Quốc phòng Iran, Thiếu tướng Aziz Nasirzadeh, đã có cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Nga Andrey Belousov tại Moscow vào ngày 21/7. Cuộc gặp này tập trung vào việc tăng cường hợp tác song phương trong các lĩnh vực quốc phòng và quân sự.

Trước đó, ông Nasirzadeh cũng tham gia cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và ông Ali Larijani, cố vấn cấp cao của Lãnh tụ Cách mạng Hồi giáo Ayatollah Seyyed Ali Khamenei, tại Moscow vào ngày 20/7. Trong cuộc gặp này, ông Larijani đã chia sẻ đánh giá về tình hình leo thang ở Trung Đông và xung quanh chương trình hạt nhân của Iran. Tổng thống Nga đã bày tỏ quan điểm của Moscow về việc ổn định tình hình trong khu vực và giải quyết chính trị chương trình hạt nhân Iran.

Quan hệ giữa Iran và Nga đã được tăng cường trong những năm qua, đặc biệt sau khi Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Tổng thống Nga Vladimir Putin ký hiệp ước đối tác chiến lược tại Điện Kremlin vào ngày 17/1. Hiệp ước này bao gồm các lĩnh vực hợp tác quốc phòng, chống khủng bố, hợp tác năng lượng và công nghiệp, hội nhập tài chính, phát triển hạ tầng giao thông, đối tác nông nghiệp, và trao đổi trong lĩnh vực văn hóa, khoa học, công nghệ. Quốc hội Iran đã thông qua thỏa thuận này vào tháng 4.

Nga cũng đã lên án các hành động gây hấn gần đây của Israel và Mỹ nhằm vào Cộng hòa Hồi giáo, dẫn đến cái chết của nhiều chỉ huy quân sự cấp cao, nhà khoa học hạt nhân và dân thường. Sự hỗ trợ và phối hợp giữa hai quốc gia trong bối cảnh hiện nay thể hiện sự ủng hộ lẫn nhau trong việc đối phó với các thách thức an ninh và chính trị trên trường quốc tế.

Thông qua các cuộc gặp gỡ và thỏa thuận, Iran và Nga đang cụ thể hóa cam kết hợp tác, mở ra những triển vọng mới trong mối quan hệ song phương. Sự hợp tác này không chỉ mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia mà còn đóng góp vào việc duy trì ổn định và an ninh trong khu vực và trên thế giới.

Iran và Nga đang tiến hành tăng cường hợp tác quân sự trong bối cảnh các biện pháp trừng phạt từ phương Tây đang ảnh hưởng đến cả hai quốc gia.

Trong một cuộc phỏng vấn gần đây với kênh Fox News vào ngày 21.7, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi đã lên tiếng về chương trình hạt nhân của nước này. Ông khẳng định rằng Iran không có kế hoạch từ bỏ chương trình hạt nhân, dù cho nước này vừa trải qua một cuộc tấn công từ Mỹ vào tháng trước gây ra những thiệt hại nghiêm trọng.

Ông Araghchi cho biết rằng mặc dù quá trình làm giàu uranium hiện tại đang bị tạm dừng do những thiệt hại, nhưng Iran không thể từ bỏ hoàn toàn việc làm giàu uranium. Theo ông, việc làm giàu uranium không chỉ là một thành tựu khoa học mà còn là một nguồn tự hào của dân tộc Iran. Điều này cho thấy quyết tâm của Iran trong việc duy trì và phát triển chương trình hạt nhân của mình.

Tuyên bố của Ngoại trưởng Iran được đưa ra sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump phản ứng và tuyên bố rằng Washington sẽ tiếp tục thực hiện các cuộc tấn công nếu cần thiết. Phản ứng này của ông Trump cho thấy căng thẳng giữa Mỹ và Iran vẫn còn cao độ sau cuộc tấn công tháng trước.

Trước đó, một báo cáo tình báo của Mỹ đã chỉ ra rằng cơ sở hạt nhân Fordow của Iran bị thiệt hại nặng nề và có khả năng đã bị phá hủy sau cuộc tấn công vào tháng trước. Sự kiện này đã làm dấy lên lo ngại về tương lai của chương trình hạt nhân Iran và các cuộc đàm phán liên quan.

Hiện tại, các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Tehran và Washington đã bị gián đoạn. Iran cũng không có ý định tiếp tục đàm phán trong bối cảnh hiện nay. Điều này cho thấy rằng việc giải quyết vấn đề hạt nhân Iran vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức phía trước.