Thực trạng thuốc giả, thực phẩm giả kém chất lượng và quảng cáo sai sự thật đang trở thành vấn đề nhức nhối trên thị trường, đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của cộng đồng. Mặc dù đã có nhiều nỗ lực từ các cơ quan chức năng, nhưng việc xử lý triệt để các vi phạm vẫn còn nhiều khó khăn do cơ chế hậu kiểm còn bất cập và quy định chưa đồng bộ. Các doanh nghiệp vi phạm thường dễ dàng tái phạm do các chế tài xử phạt còn nhẹ và chưa đủ sức răn đe.

Từ khi Nghị định 15/2018/NĐ-CP được ban hành, nhiều loại dược phẩm và thực phẩm đã được chuyển từ khâu tiền kiểm sang hậu kiểm. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy rằng việc vận dụng cơ chế hậu kiểm thuần túy đối với một số nhóm sản phẩm có nguy cơ cao như thực phẩm chức năng, dược liệu, đã bộc lộ nhiều rủi ro.

Ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Thành phố Hồ Chí Minh, đã nêu lên một thách thức lớn trong việc kiểm soát chất lượng sản phẩm là việc lấy mẫu kiểm nghiệm và khâu thu hồi hay truy xuất sản phẩm không đạt tiêu chuẩn. Ngoài ra, việc quảng cáo quá công dụng hoặc không chính xác về sản phẩm cũng gây ra nhiều vấn đề.

Theo báo cáo của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh, trong năm qua, đã có hàng trăm mẫu dược phẩm và thực phẩm được lấy để kiểm tra, và đã phát hiện ra nhiều mẫu không đạt tiêu chuẩn. Tuy nhiên, con số này vẫn chưa tương xứng với quy mô thực tế của thị trường.

Để giải quyết vấn đề này, nhiều chuyên gia và cơ quan chức năng đã đề xuất cần có những giải pháp mạnh mẽ hơn. Ông Nguyễn Tiến Đạt đề xuất cần sớm có định nghĩa rõ ràng về các khái niệm như ‘thuốc giả’, ‘sữa giả’, ‘thực phẩm chức năng giả’ để làm căn cứ xử lý. Ông cũng đề xuất cần bổ sung rõ vai trò của sở vào Luật An toàn thực phẩm để tạo cơ sở pháp lý thống nhất.

Phó Giám đốc Sở Y tế thành phố Nguyễn Hoài Nam cho rằng việc vận hành mô hình chính quyền 2 cấp chính là điểm cộng cho công tác kiểm tra, giám sát cơ sở y tế. Ông cũng đề xuất cần xây dựng thêm quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với thực phẩm để giúp cho việc kiểm tra đúng đối tượng hơn.

Đại diện ngành y tế Thành phố Hồ Chí Minh cũng kiến nghị gửi Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Hình sự theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và tăng khung hình phạt đối với hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng kém chất lượng. Đồng thời, cần bổ sung mức xử phạt đối với hành vi tiếp tay, bao che cho hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng gây ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Bộ Tài chính vừa ban hành văn bản hướng dẫn các địa phương về việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời giải đáp một số vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện. Văn bản này nhằm cung cấp sự hướng dẫn cụ thể và làm rõ các vấn đề liên quan đến việc thay đổi địa giới hành chính và ảnh hưởng của nó đến các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tổ hợp tác, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã.

Theo văn bản hướng dẫn của Bộ Tài chính, cơ quan đăng ký kinh doanh không yêu cầu doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã đăng ký thay đổi thông tin về địa chỉ do thay đổi địa giới hành chính. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp và tổ chức vẫn có thể tiếp tục sử dụng giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hiện tại mà không cần thực hiện thủ tục thay đổi địa chỉ. Quyết định này giúp giảm thiểu các thủ tục hành chính không cần thiết và tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong quá trình hoạt động.

Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh rằng việc thay đổi địa chỉ chỉ cần thực hiện nếu doanh nghiệp có nhu cầu hoặc thực hiện kèm với thủ tục thay đổi nội dung đăng ký khác. Điều này thể hiện sự linh hoạt và phù hợp với nhu cầu thực tế của các doanh nghiệp. Đồng thời, cơ quan chức năng khuyến cáo các địa phương tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền đến người dân và cộng đồng doanh nghiệp để tránh hiểu sai và gây tâm lý lo ngại không cần thiết. Việc tuyên truyền và hướng dẫn kịp thời sẽ giúp các bên liên quan nắm rõ quy định và thực hiện đúng quy trình.

Về việc hỗ trợ chuyển đổi dữ liệu hộ kinh doanh, Bộ Tài chính đã có công văn hướng dẫn các địa phương triển khai công tác này vào ngày 27/3/2025. Hiện nay, hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh đã được trang bị các công cụ hỗ trợ cơ quan đăng ký kinh doanh chuyển đổi dữ liệu một cách thuận tiện và nhanh chóng. Sự hỗ trợ về mặt công nghệ này đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo quá trình chuyển đổi dữ liệu được thực hiện một cách mượt mà và hiệu quả.

Đối với chính sách miễn, giảm phí, lệ phí khi chuyển đổi giấy tờ, Bộ Tài chính cho biết Luật Phí và Lệ phí năm 2015 và Nghị quyết số 198/2025/QH15 đã có quy định rõ về nội dung này, trong đó quy định việc miễn phí, lệ phí khi thực hiện chuyển đổi các loại giấy tờ có liên quan đến tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp. Những quy định này thể hiện sự quan tâm của Nhà nước trong việc hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức và cá nhân trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính.

Gần đây, một số đối tượng đã mạo danh cơ quan thuế yêu cầu tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh nộp căn cước công dân, giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký thuế để ‘cập nhật thông tin’ theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Tuy nhiên, cơ quan thuế khẳng định không có yêu cầu này và sẽ gửi thông báo đến tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh về địa chỉ cập nhật của người nộp thuế theo địa bàn hành chính mới. Thông tin này giúp cảnh báo các tổ chức và cá nhân về những thủ đoạn lừa đảo và đảm bảo an toàn thông tin cho các bên liên quan.