Một đội ngũ các nhà nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Ngoại hành tinh Trottier (IREx) tại Canada đã tiến hành một cuộc điều tra chuyên sâu về hệ thống hành tinh quay quanh L98-59, một ngôi sao lùn đỏ nằm cách Trái Đất khoảng 35 năm ánh sáng. Cuộc nghiên cứu này đã dẫn đến việc phát hiện ra hành tinh thứ năm trong hệ thống này, được đặt tên là L98-59 f. Đây là một siêu Trái Đất nằm trong vùng Goldilocks, hay còn gọi là vùng sự sống, của sao mẹ, nơi nước có thể tồn tại ở trạng thái lỏng.

Vùng Goldilocks được định nghĩa là khu vực có khoảng cách vừa đủ với sao mẹ để các hành tinh nhận được lượng nhiệt phù hợp và duy trì được nước ở trạng thái lỏng. Trong Hệ Mặt Trời của chúng ta, có ba hành tinh thuộc vùng này: Sao Kim, Trái Đất và Sao Hỏa. Sự hiện diện của L98-59 f đã được xác định thông qua những biến thiên tinh tế trong chuyển động của ngôi sao, được phát hiện bằng cách sử dụng phương pháp đo vận tốc xuyên tâm.

L98-59 f nhận được năng lượng từ sao mẹ L98-59 tương đương với những gì Trái Đất nhận được từ Mặt Trời. Điều này khiến nó trở thành một mục tiêu cực kỳ hấp dẫn cho các dự án tìm kiếm sự sống ngoài hành tinh. Trước đó, ngôi sao mẹ L98-59 đã được kính viễn vọng không gian TESS của NASA phát hiện lần đầu tiên vào năm 2019. Nó ngay lập tức gây chú ý với 4 hành tinh có kích cỡ gần giống Trái Đất quay quanh.

Các hành tinh trong hệ thống này có những đặc điểm rất đa dạng, từ tiểu Trái Đất hiếm hoi L98-59 b đến các hành tinh có thể trải qua hoạt động núi lửa cực độ do thủy triều. Sự đa dạng này làm nổi bật sự phong phú của các hệ thống ngoại hành tinh và củng cố việc nghiên cứu các hành tinh có khả năng sinh sống xung quanh các ngôi sao khối lượng thấp.

Phát hiện L98-59 f là một bước tiến quan trọng trong việc tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất. Khoảng cách chỉ 35 năm ánh sáng cũng đưa nó vào danh sách các ngoại hành tinh có tiềm năng sinh sống gần nhất mà nhân loại từng biết đến. Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học The Astronomical Journal, mở ra những triển vọng mới trong việc khám phá vũ trụ và tìm kiếm các dấu hiệu của sự sống ngoài hành tinh.

Việc khám phá hệ thống hành tinh xung quanh L98-59 và phát hiện ra L98-59 f là một ví dụ về sự tiến bộ không ngừng trong lĩnh vực nghiên cứu ngoại hành tinh. Với sự hỗ trợ của các công cụ quan sát hiện đại như TESS và các phương pháp phân tích tinh tế, các nhà khoa học đang dần dần vén mở những bí mật của vũ trụ và tiến gần hơn đến câu trả lời về sự tồn tại của sự sống ngoài Trái Đất.

Một tín hiệu bất thường trong đĩa khí bụi của một ngôi sao trẻ vừa được phát hiện, hé lộ khả năng hình thành một ‘hành tinh quái vật’. Phát hiện này được thực hiện nhờ sự kết hợp giữa hai đài quan sát Gaia và ALMA, một trên quỹ đạo Trái Đất và một tại Chile. Kết quả nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nature Astronomy.

Ngôi sao MP Mus, hay còn gọi là PDS66, đang ở độ tuổi rất trẻ, chỉ khoảng 13 triệu năm và cách Trái Đất khoảng 280 năm ánh sáng. Do độ tuổi còn non trẻ, ngôi sao này vẫn được bao quanh bởi một đĩa khí bụi lớn, hay còn gọi là đĩa tiền hành tinh. Theo trưởng nhóm nghiên cứu Álvaro Ribas từ Viện Thiên văn học Cambridge, sự hiện diện của một đĩa tiền hành tinh ở độ tuổi như vậy cho thấy có bằng chứng về sự hình thành hành tinh.

Sự kết hợp giữa Gaia, một đài quan sát dạng vệ tinh của Cơ quan Vũ trụ châu Âu, và ALMA, đài quan sát vô tuyến mặt đất mạnh nhất thế giới, đã giúp phát hiện một khe hở trong đĩa tiền hành tinh của MP Mus. Khe hở này là một vòng trống rỗng rất tinh tế, cho thấy khí bụi tại đó đã tụ lại thành một hành tinh. Các quan sát cho thấy hành tinh này có thể có khối lượng gấp 10 lần Sao Mộc, hoặc ít nhất là gấp 3 lần.

Sao Mộc là hành tinh lớn nhất trong hệ Mặt Trời, với khối lượng tương đương 318 lần Trái Đất. Do đó, hành tinh tiềm năng trong hệ MP Mus được gọi là ‘hành tinh quái vật’. Sự tồn tại của hành tinh này được khẳng định qua việc nó khiến sao mẹ rung lắc, và điều này cũng giúp các nhà thiên văn ước tính được khối lượng của nó.

Việc phát hiện ra ‘hành tinh quái vật’ này mở ra một cánh cửa mới trong việc nghiên cứu sự hình thành của các hệ thống hành tinh. Các nhà khoa học hy vọng rằng, với sự kết hợp giữa các đài quan sát như Gaia và ALMA, họ có thể phát hiện ra nhiều hành tinh khác ngoài hệ Mặt Trời và hiểu rõ hơn về quá trình hình thành của chúng.

Ánh sáng từ ngôi sao MP Mus có thể giúp các nhà khoa học hiểu rõ hơn về quá trình hình thành hành tinh và sự tiến hóa của các hệ thống hành tinh. Mặc dù việc phát hiện ra ‘hành tinh quái vật’ này rất thú vị, nhưng các nhà khoa học vẫn cần phải tiếp tục nghiên cứu để hiểu rõ hơn về đặc tính và hành vi của hành tinh này.

Nghiên cứu này cũng cho thấy tầm quan trọng của việc kết hợp các đài quan sát trên quỹ đạo và trên mặt đất để nghiên cứu vũ trụ. Sự kết hợp này giúp các nhà khoa học có thể thu thập dữ liệu một cách chính xác và chi tiết hơn, từ đó có thể đưa ra những phát hiện mới và thú vị về vũ trụ.