Thị trường bánh Trung thu đang dần trở nên sôi động khi các doanh nghiệp lớn như Kinh Đô, Như Lan, Orion, Bibica… đồng loạt tung ra các bộ sưu tập bánh trung thu 2025 với mẫu mã đa dạng và giá cả phong phú. Giá của các hộp bánh dao động từ 250.000 đến 500.000 đồng, thậm chí có những hộp bánh cao cấp với giá trị lên đến 2 triệu đồng. Để tiếp cận khách hàng một cách hiệu quả, các doanh nghiệp cũng đẩy mạnh kênh phân phối qua các sàn thương mại điện tử như Shopee, TikTok Shop cùng các buổi livestream từ KOLs/KOCs.

Song song với sự phát triển của thị trường bánh Trung thu chính hãng, bánh Trung thu ‘handmade’ đang trở thành một xu hướng. Tuy nhiên, bên cạnh sự đa dạng và phong phú của thị trường bánh Trung thu, vẫn tồn tại những rủi ro về an toàn thực phẩm. Bà Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch Hiệp hội Thực phẩm minh bạch, đã lên tiếng về vấn đề này. Theo bà Minh, nhiều cơ sở sản xuất nhỏ lẻ vẫn sử dụng các chất tạo màu, tạo mùi không rõ nguồn gốc và thậm chí dùng hàn the trong nhân bánh, gây nguy cơ nhiễm khuẩn và lẫn tạp chất.

Để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng, bà Minh khuyên rằng không nên chỉ tin vào niềm tin mà cần yêu cầu các cơ sở sản xuất cung cấp thông tin về nguồn gốc và quá trình sản xuất. Điều này sẽ giúp người tiêu dùng có thể yên tâm khi lựa chọn các sản phẩm bánh Trung thu. Tại tọa đàm ‘Chống hàng giả, hàng gian – Làm sạch thị trường, bảo vệ niềm tin’, PGS. TS. Phạm Khánh Phong Lan, Giám đốc Sở An toàn thực phẩm TP.HCM, đã thông báo về kế hoạch kiểm tra và giám sát hoạt động của các cơ sở sản xuất bánh Trung thu. Đặc biệt, sở sẽ tập trung vào những cơ sở sản xuất nhỏ lẻ và bánh ‘nhà làm’.

Bà Phong Lan nhấn mạnh rằng nếu không tuân thủ các quy định về an toàn thực phẩm, các cơ sở sản xuất sẽ bị xử lý nghiêm. Điều này thể hiện sự quyết tâm của cơ quan chức năng trong việc đảm bảo an toàn cho thị trường bánh Trung thu. Các chuyên gia cũng đưa ra lời khuyên cho người tiêu dùng nên ưu tiên bánh có nguồn gốc rõ ràng, xem xét thành phần dinh dưỡng và hạn sử dụng để đảm bảo sức khỏe. Người tiêu dùng cần có意识 về vấn đề an toàn thực phẩm và lựa chọn các sản phẩm từ những cơ sở sản xuất uy tín.

Ngoài ra, người tiêu dùng cũng có thể tham khảo các sản phẩm bánh Trung thu từ các thương hiệu lớn và có uy tín trên thị trường. Các sản phẩm này thường được sản xuất với quy trình nghiêm ngặt và đảm bảo an toàn thực phẩm. Thông qua các kênh phân phối chính thức như siêu thị, cửa hàng tiện lợi và các trang web thương mại điện tử uy tín, người tiêu dùng có thể yên tâm khi mua sắm.

Thời gian gần đây, tình trạng lợi dụng loại hình quá cảnh hàng hóa để buôn lậu, vận chuyển hàng giả mạo xuất xứ và giả nhãn hiệu đã được lực lượng Hải quan phát hiện và ngăn chặn. Các vụ việc này cho thấy sự phức tạp của loại hình vận chuyển hàng hóa quá cảnh đã bị các đối tượng buôn lậu lợi dụng để thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật.

Trong tháng 5 và tháng 6 vừa qua, Đội 2 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu, Cục Hải quan) đã phối hợp với các đơn vị khác trong ngành Hải quan để kiểm tra và bắt giữ 6 lô hàng quá cảnh từ Trung Quốc đi Lào qua cửa khẩu quốc tế Cha Lo. Qua kiểm tra, lực lượng Hải quan đã phát hiện số lượng lớn hàng vi phạm, gồm 19.309 sản phẩm các loại, trị giá 4,188 tỷ đồng. Các mặt hàng vi phạm bao gồm điện thoại di động, quần áo, màn hình máy tính, kính mắt, màn hình máy tính bảng, ốp điện thoại, đèn xe ô tô tải, màn hình LCD, loa vi tính, máy điện tâm đồ, tai nghe, dây cáp sạc điện thoại, quạt đa năng, loa mini cầm tay, đèn trần trang trí, thắt lưng nam, đồng hồ đeo tay loa JBL, túi xách tay PRADA (Milano)… Đặc biệt, có 2 lô hàng cất giấu 130 túi xách tay PRADA (Milano) và 120 chiếc loa JBL có dấu hiệu hàng giả nhãn hiệu (có gắn các nhãn hiệu PRADO và JBL). Ngoài ra, 3.369 sản phẩm, trị giá khoảng 2,8 tỷ đồng là hàng bách hoá, tiêu dùng không khai báo hải quan, được cất giấu xen lẫn trong các container.

Liên quan đến hành vi giả mạo xuất xứ, ngày 24/4/2025, tại một bãi kiểm tra thực tế hàng hoá xuất nhập khẩu ở khu vực cửa khẩu Hữu Nghị (Lạng Sơn), Tổ công tác thuộc Chi cục Điều tra chống buôn lậu đã phối hợp với Hải quan cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị (Chi cục Hải quan khu vực VI) kiểm tra thực tế 1 lô hàng quá cảnh do Công ty H (tên viết tắt) đăng ký ngày 22/4/2025, nghi vấn vi phạm về khai báo hải quan. Theo khai báo của doanh nghiệp, hàng hóa trong lô hàng gồm 35 mục hàng. Kết quả kiểm tra thực tế hàng hoá cho thấy, đối với 35 mục hàng theo bảng kê doanh nghiệp xuất trình chỉ có 2/35 mục hàng phù hợp với khai báo hải quan. Trong 33 mục hàng còn lại có 11 mục hàng khai thừa hoặc thiếu số lượng so với thực tế hàng hoá; 1 mục hàng không rõ nhãn hiệu và xuất xứ hàng hoá; 16 mục hàng không có hàng hoá thực tế; 5 mục hàng khai sai nhãn hiệu và tên hàng.

Ngoài ra, cơ quan Hải quan còn phát hiện 91 mục hàng không có trong khai báo hải quan, trong đó 23 mục hàng (trên 5.000 sản phẩm dép, giày, áo thể thao, tất, dây thắt lưng, túi, đồng hồ,…) nghi vấn vi phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đáng chú ý, trong số 91 mục hàng không khai báo hải quan có 6 mục hàng với số lượng gần 2.000 sản phẩm đã dán sẵn tem nhãn “Made in Viet Nam”. Đặc biệt, 5 mục hàng (hơn 1.700 sản phẩm giày, dép) vừa có nghi vấn vi phạm sở hữu trí tuệ vừa có dấu hiệu giả mạo xuất xứ Việt Nam (dán tem nhãn “Made in Viet Nam”). Nếu lực lượng Hải quan không kịp thời phát hiện, bắt giữ, khi hàng hoá nêu trên được vận chuyển ra nước ngoài tiêu thụ sẽ ảnh hưởng rất lớn đến uy tín, thương hiệu của hàng hóa Việt Nam.

Cũng trong tháng 6, Đội 3 (Chi cục Điều tra chống buôn lậu) chủ trì, phối hợp với Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép và PC03, Công an tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (nay là Công an TP Hồ Chí Minh) bắt giữ 525.000 bao thuốc lá giả mạo nhãn hiệu CHESTERFIELD là hàng vận chuyển quá cảnh tại cảng Cái Mép. Trị giá hàng hóa vi phạm trong vụ việc này lên đến hơn 48,6 tỷ đồng.

Theo Chi cục Điều tra chống buôn lậu, thủ đoạn buôn lậu, vi phạm về hàng giả, hàng sở hữu trí tuệ của các đối tượng rất đa dạng, tinh vi. Điều này đòi hỏi lực lượng Hải quan và cơ quan chức năng phải không ngừng nâng cao cảnh giác để kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

Trong bối cảnh hàng giả, hàng nhái đang tràn lan trên thị trường, việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã trở thành một công cụ quan trọng để bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, duy trì uy tín cho các doanh nghiệp và tăng cường hiệu lực quản lý của Nhà nước. Một giải pháp then chốt để giải quyết vấn đề này là sớm xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về nguồn gốc và chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Công nghệ hiện đại đang đóng vai trò quan trọng trong việc giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc sản phẩm một cách dễ dàng. Ngày nay, nhiều người tiêu dùng đã quen với việc sử dụng điện thoại thông minh để quét mã QR trên sản phẩm nhằm đọc thông tin về sản phẩm, chẳng hạn như hạn sử dụng, nơi sản xuất, kiểm định, và thậm chí thông tin về đóng gói và vận chuyển. Điều này không chỉ giúp người tiêu dùng yên tâm về chất lượng sản phẩm mà còn giúp các doanh nghiệp tăng cường uy tín và sự minh bạch.

Tuy nhiên, việc triển khai rộng rãi hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm vẫn còn nhiều thách thức. Tại một số cửa hàng tiện lợi và siêu thị, không phải tất cả các sản phẩm đều có mã QR để truy xuất nguồn gốc. Điều này cho thấy cần có sự đầu tư và hỗ trợ từ các doanh nghiệp và cơ quan chức năng để triển khai rộng rãi hệ thống này, giúp đảm bảo tính đồng bộ và hiệu quả.

Nhiều doanh nghiệp đã bắt đầu áp dụng hệ thống truy xuất nguồn gốc số để cung cấp thông tin về sản phẩm của mình. Mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm là một dạng mã vạch hai chiều, giúp người dùng kiểm tra thông tin về sản phẩm một cách tiện lợi. Qua việc áp dụng hệ thống này, các doanh nghiệp không chỉ tăng cường uy tín cho mình mà còn góp phần ngăn chặn hàng giả, hàng nhái tràn lan trên thị trường.

Để hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm thực sự hiệu quả, cần có sự phối hợp và hỗ trợ từ các cơ quan chức năng. Việc tạo mã QR phải được cơ quan chức năng kiểm soát và kiểm tra định kỳ để tránh tình trạng làm giả, làm lại mã QR. Sự kiểm soát chặt chẽ này sẽ giúp duy trì tính tin cậy và chính xác của thông tin truy xuất nguồn gốc.

Trong nỗ lực chống buôn lậu và gian lận thương mại, Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Long đã thông tin về các hoạt động của lực lượng công an trong việc triệt phá các đường dây sản xuất, buôn bán thực phẩm giả quy mô lớn. Để nâng cao hiệu quả trong việc ngăn chặn hàng giả, hàng nhái, việc đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa quốc gia là rất cần thiết.

Bộ Công an đang tích cực phối hợp với Bộ Công Thương và Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) để xây dựng hệ thống dữ liệu về xuất xứ hàng hóa. Khi hệ thống này đi vào hoạt động, sẽ giúp người dân dễ dàng truy xuất nguồn gốc sản phẩm, từ đó góp phần ngăn chặn các hoạt động gian lận thương mại, hàng giả, hàng nhập lậu.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường chống buôn lậu, hàng giả, hàng nhái trong Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết 6 tháng và tổng kết đợt cao điểm chống buôn lậu. Ông cũng chỉ đạo các đơn vị thành viên Ban Chỉ đạo 389 TP Hà Nội tích cực thực hiện nhiệm vụ này, khẳng định rằng TP Hà Nội không có ngoại lệ, không có vùng cấm trong hoạt động chống buôn lậu.