Đã hơn một thập kỷ trôi qua kể từ khi Nghị quyết số 29-NQ/TW năm 2013 của Ban Chấp hành Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo được ban hành. Nghị quyết này thể hiện quyết tâm của Đảng và nhân dân trong việc đưa nền giáo dục về đúng bản chất “dạy thật, học thật, thi thật”. Nghị quyết đã đề ra ba trụ cột quan trọng trong đổi mới giáo dục, trong đó cải cách thi cử được xác định là khâu đột phá. Cải cách thi cử là điểm nút kết nối toàn bộ chuỗi giá trị giáo dục, từ chương trình – sách giáo khoa, dạy học, kiểm tra – đánh giá cho đến tuyển sinh và sử dụng nhân lực.

Tuy nhiên, sau hơn mười năm, thực tế cho thấy đổi mới thi cử vẫn còn nhiều hạn chế và chưa đạt được mục tiêu đề ra. Việc gộp kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông với tuyển sinh đại học là một bước đi đúng, giúp giảm áp lực thi cử, tiết kiệm nguồn lực và hướng đến một hệ thống đánh giá toàn diện hơn. Tuy nhiên, việc triển khai lại thiếu đồng bộ về kỹ thuật, con người và nguồn lực đã dẫn đến nhiều vấn đề phát sinh. Đề thi thiếu ổn định, dao động về cấu trúc, độ khó qua các năm, trong khi không có chuẩn hóa đề thi – điều vốn là thông lệ trong các kỳ thi quốc tế như SAT, A-Level hay tú tài Pháp.

Khi không bảo đảm được tính ổn định, chuẩn hóa và công bằng, kỳ thi dần trở thành một nơi thử nghiệm may rủi của thí sinh. Các vụ gian lận điểm thi có tổ chức từng xảy ra ở một số địa phương không chỉ là “sự cố đơn lẻ” mà phản ánh lỗ hổng thể chế trong quản lý và giám sát. Nếu một kỳ thi quốc gia mà vẫn để lọt hành vi can thiệp điểm số có hệ thống ở vài địa phương, thì tính công bằng dễ trở thành khẩu hiệu. Điều này cho thấy, vấn đề không chỉ nằm ở kỹ thuật tổ chức, mà còn ở sự thiếu minh bạch, thiếu kiểm soát độc lập và thiếu trách nhiệm giải trình trong toàn bộ hệ thống thi cử.

Song hành với đó là sự bế tắc trong việc chuyển hóa kỳ thi thành động lực cải thiện chất lượng dạy học. Thay vì giảm áp lực, kỳ thi chung lại khiến cho giáo viên và học sinh bị cuốn vào vòng xoáy “học để thi”, “học để có điểm”, thay vì học để hiểu và sáng tạo. Bệnh thành tích trở nên phổ biến dưới hình thức điểm học bạ “đẹp như mơ”, trong khi điểm thi thật lại phơi bày một khoảng cách đáng báo động. Dạy thêm, học thêm chưa hồi kết, học lệch theo tổ hợp xét tuyển ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nhân lực tương lai.

Đã đến lúc cần rà soát, đánh giá lại ưu điểm và hạn chế của việc thực thi các giải pháp đột phá trong thi cử. Đổi mới thi cử cần được đặt đúng vị trí: là một phần trong hệ thống đánh giá năng lực học sinh, gắn với mục tiêu học tập, chuẩn đầu ra và lộ trình nghề nghiệp sau phổ thông. Để làm được điều đó, cần dựa vào ba trụ cột: Thứ nhất, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ xuyên suốt toàn bộ quy trình, không chỉ trong ra đề, chấm thi, giám sát, mà còn để kiểm soát tình trạng lạm phát điểm học bạ và chuẩn hóa dữ liệu đánh giá.

Thứ hai, xã hội hóa công tác khảo thí, huy động nguồn lực để thành lập các trung tâm độc lập, có sự tham gia của các trường đại học, tổ chức nghề nghiệp và chuyên gia đánh giá, nhằm nâng cao tính minh bạch và khách quan. Thứ ba, tăng cường tính chuyên nghiệp của đội ngũ quản trị và ra đề thi, thông qua cơ chế tuyển chọn, đào tạo và đãi ngộ xứng đáng, bảo đảm cả năng lực chuyên môn lẫn đạo đức nghề nghiệp. Sau hơn 10 năm, khẩu hiệu “dạy thật, học thật, thi thật” vẫn là kim chỉ nam, nhưng sẽ chỉ là khẩu hiệu nếu thiếu một bản thiết kế hệ thống đồng bộ và minh bạch.

Muốn cải cách thi cử thành công, trước hết phải cải cách tư duy và cơ chế vận hành. Đó mới là đột phá thật sự mà giáo dục Việt Nam đang cần hơn bao giờ hết!

Chính phủ Việt Nam đã chính thức ban hành Quyết định 347 vào tháng 2 năm 2025, nhằm phê duyệt Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030. Đề án này đặt mục tiêu hình thành ít nhất 1 hoặc 2 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng trong mỗi lĩnh vực công nghệ ưu tiên của công nghiệp 4.0. Đặc biệt, các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo, công nghiệp bán dẫn và công nghệ sinh học sẽ có ít nhất 2 hoặc 3 mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng trải rộng trên ba miền Bắc – Trung – Nam.

Mỗi mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng dự kiến sẽ được dẫn dắt bởi một cơ sở giáo dục đại học có thế mạnh, cùng với ít nhất 5 cơ sở giáo dục đại học khác và một số doanh nghiệp trong nước và nước ngoài tham gia. Các mạng lưới này sẽ tổ chức ít nhất 1 chương trình xuất sắc về đào tạo thích ứng, đào tạo lại, đào tạo nâng cao, đào tạo chuyên sâu cho phát triển nguồn nhân lực trong một số lĩnh vực công nghệ ưu tiên của công nghiệp 4.0.

Một trong những mục tiêu quan trọng của đề án là thu hút ít nhất 100 nhà khoa học và chuyên gia giỏi là người Việt Nam ở nước ngoài và người nước ngoài tham gia giảng dạy, nghiên cứu khoa học trong các cơ sở giáo dục đại học ở Việt Nam. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng đào tạo mà còn tạo cơ hội cho việc chuyển giao công nghệ và kinh nghiệm từ các chuyên gia quốc tế.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chọn 13 cơ sở giáo dục đại học để dẫn dắt các trung tâm đào tạo xuất sắc, tài năng về công nghệ ở 9 lĩnh vực. Những cơ sở giáo dục đại học này sẽ đóng vai trò là hạt nhân của mạng lưới, đảm nhận trách nhiệm chính trong việc xây dựng và triển khai các chương trình đào tạo xuất sắc.

PGS.TS Nguyễn Hoàng Long, Hiệu trưởng Trường Đại học Công nghệ Giao thông Vận tải, cho biết trường đã thiết lập được một mạng lưới quy mô lớn với 12 cơ sở giáo dục đại học uy tín và 2 viện nghiên cứu chuyên ngành, cùng với các doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, xây dựng và giao thông. Trường sẽ chủ trì và phối hợp với các đơn vị trong mạng lưới thiết kế các chương trình đào tạo xuất sắc tài năng, tích hợp trí tuệ nhân tạo, IoT, dữ liệu lớn, công nghệ vật liệu mới và năng lượng xanh vào chương trình đào tạo và giáo trình giảng dạy.

Đề án phát triển hệ thống trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng về công nghệ 4.0 đến năm 2030 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học tại Việt Nam, hướng tới đáp ứng nhu cầu của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư. Thông qua việc tạo dựng các mạng lưới trung tâm đào tạo xuất sắc và tài năng, Việt Nam kỳ vọng sẽ xây dựng được nguồn nhân lực chất lượng cao, đủ khả năng đáp ứng nhu cầu phát triển của đất nước trong thời kỳ hội nhập quốc tế sâu rộng.

Với những mục tiêu và định hướng cụ thể, đề án này hứa hẹn sẽ đóng góp tích cực vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam, thông qua việc tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao trong các lĩnh vực công nghệ ưu tiên của công nghiệp 4.0. Để biết thêm thông tin chi tiết về đề án và cách thức triển khai, có thể tham khảo thêm thông tin từ các nguồn chính thức của Chính phủ Việt Nam và các cơ quan truyền thông uy tín.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về quyền con người là một phần quan trọng trong di sản tư tưởng của Người. Được hình thành trên cơ sở kế thừa chủ nghĩa nhân văn trong truyền thống văn hóa của dân tộc Việt Nam, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng này hướng đến giải phóng con người và mang lại hạnh phúc cho nhân dân. Khát vọng lớn nhất của Chủ tịch Hồ Chí Minh là giải phóng con người, mang lại hạnh phúc cho nhân dân, đảm bảo cho nhân dân có cuộc sống tốt đẹp hơn.

Ngay từ khi mới thành lập nước, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã bày tỏ mong muốn: ‘Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành’. Trong suốt cuộc đời và sự nghiệp cách mạng của mình, Người đã chứng minh cam kết này. Trước lúc đi xa, Người vẫn nhấn mạnh mong muốn cuối cùng là: ‘Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới’.

Đảng ta đã vận dụng sáng tạo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong bối cảnh đổi mới, chủ trương kế thừa và phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của tất cả các dân tộc trong nước, tiếp thu những tinh hoa văn hóa nhân loại, xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh vì lợi ích chân chính và phẩm giá con người; chống tư tưởng, văn hóa phản tiến bộ, trái với những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trái với phương hướng đi lên chủ nghĩa xã hội.

Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011) xác định mục tiêu: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; con người là trung tâm của chiến lược phát triển, đồng thời là chủ thể phát triển.

Những nỗ lực của Việt Nam trong việc thực hiện các mục tiêu này đã mang lại kết quả tích cực. Kể từ năm 2019, GDP trên đầu người đã tăng 25%, tỷ lệ hộ dân nghèo giảm 1,5% mỗi năm. Mạng lưới y tế dự phòng được tổ chức rộng khắp trên toàn quốc gắn với y tế cơ sở, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế tăng từ 81,7% năm 2016 lên 95,52% vào năm 2024. Việt Nam còn triển khai nhiều chính sách an sinh, trợ cấp xã hội hướng tới những nhóm yếu thế.

Việt Nam cũng nỗ lực thúc đẩy bình đẳng giới. Theo Báo cáo Khoảng cách giới toàn cầu 2025 của Diễn đàn Kinh tế Thế giới, Việt Nam xếp hạng 74/148 quốc gia, tăng hai bậc so với năm 2024, trong đó các chỉ số về kinh tế và giáo dục cho phụ nữ đều cải thiện tích cực.

Đồng thời, Việt Nam tích cực ứng phó với biến đổi khí hậu, đẩy mạnh phòng chống thiên tai, đầu tư hạ tầng thông tin, bảo đảm quyền tự do báo chí, tự do ngôn luận và tiếp cận thông tin cho người dân.

Có thể nói, đặt con người ở trung tâm của cải cách và phát triển, Việt Nam đang cho thấy hình ảnh một quốc gia hội nhập bản lĩnh, đóng góp tích cực vào việc kiến tạo chuẩn mực chung về quyền con người trong thời đại mới.

Hai lãnh đạo công ty thuộc Tập đoàn Giáo dục EQuest vừa đệ đơn tố giác bà Ng., đối tác chuyển nhượng Hệ thống giáo dục Ngôi sao Hà Nội, lên cơ quan công an vì không thực hiện đúng thỏa thuận và có hành vi chiếm đoạt tài sản.

Ông Trương Hoàng Nam, giám đốc Công ty Việt Mỹ K-12 và chủ tịch Hệ thống Giáo dục Ngôi sao Hà Nội, cho biết ông và các lãnh đạo Công ty cổ phần Giáo dục Ngôi sao Việt Nam đã gửi đơn tố giác bà Ng. có dấu hiệu tham ô, lừa đảo chiếm đoạt tài sản lên Công an TP Hà Nội.

Ông Nam cho biết, sau hơn 3 năm EQuest ký kết hợp đồng nhận chuyển nhượng với nhà sáng lập Hệ thống Giáo dục Ngôi sao Hà Nội, nhiều điều khoản quan trọng của hợp đồng này bị phía nhà sáng lập này chối bỏ và từ chối thực hiện.

Cụ thể, vào tháng 12-2021, Việt Mỹ K-12 đã ký hợp đồng trị giá hơn 1.000 tỉ đồng để nhận chuyển nhượng từ bà Ng. và nhóm bà Ng. 80% quyền sở hữu và điều hành Hệ thống Giáo dục Ngôi sao Hà Nội, bao gồm Trường liên cấp trung học cơ sở, tiểu học tư thục Ngôi sao Hà Nội và Trường tiểu học, trung học cơ sở và trung học phổ thông Ngôi sao Hà Nội – Hoàng Mai.

Dù Việt Mỹ K-12 đã hoàn thành tất cả nghĩa vụ thanh toán theo các điều khoản của hợp đồng, nhưng từ cuối năm 2023 đến nay, bà Ng. và nhóm bà Ng. đã từ chối hợp tác và không có bất kỳ động thái nào để bàn giao quyền sở hữu, quản lý, điều hành Trường Ngôi sao Hoàng Mai lại cho Công ty cổ phần Giáo dục Ngôi sao Hoàng Mai.

Ông Nam cũng cho biết, trong khoảng thời gian hơn 1 năm được Việt Mỹ K-12 bổ nhiệm làm tổng giám đốc phụ trách điều hành Trường Ngôi sao Hà Nội, bà Ng. đã lợi dụng lòng tin của Việt Mỹ K-12 và các cổ đông để thực hiện các giao dịch rút tiền bất hợp pháp, chiếm đoạt số tiền lên đến hàng trăm tỉ đồng của Trường Ngôi sao Hà Nội.

EQuest đã nhiều lần gửi thông báo yêu cầu bà Ng. nhận thức đúng hành vi, khắc phục hậu quả, hoàn trả số tiền nêu trên, nhưng bà Ng. đã trì hoãn và không thực hiện việc hoàn trả.

Vì thế, EQuest đã công khai sự việc và chuyển hồ sơ, chứng cứ đến công an để xử lý theo pháp luật.

EQuest là một trong những tập đoàn giáo dục tư nhân lớn tại Việt Nam, hiện có 25 cơ sở giáo dục, cung cấp dịch vụ giáo dục cho gần 20.000 học sinh phổ thông, 10.000 sinh viên ĐH, CĐ và hơn 180.000 học sinh học STEM và sử dụng nền tảng công nghệ giáo dục.