Xử lý tài sản công dôi dư sau sáp nhập: Đột phá từ chính sách đến thực thi

Sau khi sáp nhập đơn vị hành chính, bộ máy đã được tinh gọn, nhưng hàng nghìn tỷ đồng tài sản công dôi dư vẫn đang trong tình trạng bỏ không, chờ xử lý. Không ít trong số đó là các trụ sở nằm ở vị trí đắc địa, có thể tạo ra giá trị phát triển lớn nếu được khai thác hiệu quả. Tuy nhiên, sự chậm trễ, lúng túng trong tổ chức thực hiện, thậm chí buông lỏng quản lý, đang khiến những tài sản quý giá ấy trở thành gánh nặng.

Thủ tướng Chính phủ đã có chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu các địa phương triển khai việc rà soát, xử lý tài sản công đúng nguyên tắc, đồng bộ, không được chậm trễ. Bộ Tài chính cũng đã vào cuộc quyết liệt, trình Quốc hội sửa đổi Luật Quản lý, sử dụng tài sản công; ban hành 11 văn bản quy phạm pháp luật, tập trung vào hệ thống tiêu chuẩn, định mức – nền tảng để đánh giá và sắp xếp nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước.

Tuy nhiên, để thực sự tạo đột phá, những nút thắt pháp lý, tâm lý và tổ chức cần được tháo gỡ dứt điểm. Các địa phương cần chủ động rà soát, báo cáo sớm danh mục tài sản cần xử lý, tránh tình trạng xử lý hình thức, đùn đẩy trách nhiệm.

Từ trung ương đến địa phương, nhiều tỉnh, thành phố đã chủ động rà soát, báo cáo sớm danh mục tài sản cần xử lý. Tại Bắc Giang, Cao Bằng, Hưng Yên, Hải Phòng, đã có những chuyển động tích cực trong việc xử lý tài sản công dôi dư.

Tuy nhiên, vẫn còn những khó khăn, vướng mắc cần được tháo gỡ. Các địa phương phản ánh nhiều khó khăn: chưa xác lập được quyền sở hữu tài sản do cơ quan trung ương để lại; còn lúng túng trong phân loại tài sản; vướng mắc pháp lý giữa Luật Đất đai, Luật Ngân sách nhà nước và Luật Tài sản công; thiếu nhân lực chuyên trách ở cấp cơ sở; tâm lý e ngại trách nhiệm, sợ sai và tình trạng thừa – thiếu cục bộ.

Bộ Tài chính đã đề nghị từng địa phương báo cáo chính thức số liệu chi tiết về tài sản dôi dư sau 90 ngày thực hiện. Cục trưởng Cục Quản lý công sản, Bộ Tài chính cho biết, sẽ tiếp tục đồng hành, phối hợp chặt chẽ với các địa phương để tháo gỡ kịp thời những khó khăn, vướng mắc mới phát sinh trong quá trình sắp xếp, xử lý tài sản công.

Khoảng thời gian 90 ngày không phải là để chờ đợi hay xử lý cho có, mà là thời điểm vàng để các địa phương thể hiện năng lực điều hành, tinh thần trách nhiệm và dám hành động vì lợi ích chung. Mỗi tài sản công được xử lý hiệu quả không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách, mà còn là một minh chứng cho việc kiểm soát tốt quyền lực, chặn đứng tình trạng hợp thức hóa sai phạm.

Có thể thấy, xử lý tài sản công dôi dư không chỉ là công việc hành chính, mà còn là phép thử về năng lực tổ chức, tinh thần trách nhiệm và sự liêm chính của từng cấp chính quyền. Trung ương đã hành động quyết liệt, ban hành đầy đủ công cụ pháp lý. Nếu địa phương không vào cuộc tương xứng, tài sản sẽ tiếp tục thất thoát, thậm chí bị hợp thức hóa trong sai phạm.

Việc xử lý hiệu quả tài sản công dôi dư không chỉ giúp tiết kiệm ngân sách, tránh lãng phí, mà còn mở ra cơ hội khai thác lại tài sản công cho các mục tiêu phát triển, phục vụ nhân dân.

Sau hai tuần triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhiều cán bộ, công chức đã đặt ra câu hỏi liên quan đến Nghị định 178 về chính sách, chế độ đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và lực lượng vũ trang trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị. Một trong những vấn đề được quan tâm đặc biệt là việc cán bộ công chức cấp xã nghỉ hưu trước tuổi theo Nghị định 178 và Nghị định 67 sau đó được bầu làm bí thư chi bộ thì có phải trả lại tiền hay không?

Bộ Nội vụ đã có lời giải đáp cho vấn đề này. Cụ thể, căn cứ quy định tại Nghị định 178 (được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định số 67), cán bộ, công chức cấp xã đã nghỉ hưu trước tuổi và sau đó được bầu làm bí thư chi bộ thôn, tổ dân phố thì không phải hoàn trả lại tiền trợ cấp đã nhận. Điều này mang lại sự an tâm cho những người này để tiếp tục thực hiện nhiệm vụ mà không phải lo lắng về việc hoàn trả chế độ đã được giải quyết.

Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ cũng trả lời một số câu hỏi khác liên quan đến việc thực hiện Nghị định 178. Về việc tính lương hiện hưởng để làm chế độ theo Nghị định 178 cho cán bộ, công chức làm công tác cơ yếu tại huyện ủy, Bộ Nội vụ cho biết rằng, tại khoản 6 Điều 5 Nghị định số 178 (được sửa đổi, bổ sung tại khoản 3 Điều 1 Nghị định số 67) đã quy định tiền lương tháng hiện hưởng để tính hưởng chính sách, chế độ bao gồm các khoản phụ cấp. Các loại phụ cấp gồm: Phụ cấp chức vụ lãnh đạo; phụ cấp thâm niên vượt khung; phụ cấp thâm niên nghề; phụ cấp công vụ; phụ cấp ưu đãi theo nghề; phụ cấp trách nhiệm theo nghề; phụ cấp đảng đoàn thể chính trị – xã hội; phụ cấp đặc thù đối với lực lượng vũ trang.

Ngoài ra, về vấn đề công chức điều động về xã đặc biệt khó khăn sau sáp nhập có được hưởng phụ cấp mới hay không, Bộ Nội vụ cho hay, tại Điều 13 Nghị quyết số 76 của Ủy ban thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính năm 2025 đã quy định: Người dân, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, người hưởng lương trong lực lượng vũ trang trên địa bàn đơn vị hành chính sau sắp xếp tiếp tục hưởng chế độ, chính sách đặc thù áp dụng theo vùng, theo khu vực hoặc theo đơn vị hành chính như trước khi thực hiện sắp xếp cho đến khi có quyết định khác của cấp có thẩm quyền.

Thông tin từ Bộ Nội vụ giúp làm rõ các thắc mắc của cán bộ, công chức trong quá trình thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo Nghị định 178 và các văn bản liên quan. Điều này góp phần tạo sự ổn định và yên tâm trong việc thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ, công chức trong tình hình sắp xếp đơn vị hành chính.