Ngày 9/7 vừa qua, bên lề Hội nghị lần thứ 46 của Ủy ban Di sản Thế giới, Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên Hợp Quốc (UNESCO) đã thông qua Quyết định ghi danh Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (tỉnh Quảng Bình, Việt Nam) và Vườn quốc gia Hin Nam Nô (tỉnh Khăm Muộn, Lào) vào Danh sách Di sản Thế giới với tư cách là Di sản thiên nhiên thế giới liên biên giới. Đây là lần đầu tiên hai quốc gia Việt Nam và Lào cùng hợp tác để ghi danh một Di sản thế giới.

Quần thể này bao gồm Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Việt Nam) và Vườn quốc gia Hin Nam Nô (Lào), với giá trị nổi bật về địa chất, địa mạo và hệ sinh thái. Với việc ghi danh này, UNESCO đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam và Lào trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản. Trước đó, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng đã được UNESCO ghi danh vào năm 2003 với tiêu chí về địa chất, địa mạo. Đến năm 2015, di sản này được công nhận bổ sung thêm tiêu chí về hệ sinh thái và đa dạng sinh học.

Việc hình thành Di sản thế giới liên biên giới Phong Nha – Kẻ Bàng và Hin Nam Nô không chỉ thể hiện giá trị bảo tồn mà còn góp phần thắt chặt mối quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Lào. Đây là cơ hội để hai quốc gia cùng phát huy tiềm năng du lịch, bảo tồn và phát triển bền vững di sản. Từ nay, hai bên sẽ có cơ hội tăng cường hợp tác trong công tác bảo tồn và quản lý di sản. Sự hợp tác này không chỉ giúp cho việc bảo tồn di sản được hiệu quả hơn mà còn tạo ra nhiều cơ hội cho du lịch, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của cả hai nước.

Xu hướng liên kết giữa các vùng không gian hành chính đang trở thành xu thế tất yếu để tiếp cận và bảo vệ những hệ giá trị thiên nhiên một cách trọn vẹn. Quá khứ, hiện tại và tương lai của loài người luôn gắn bó mật thiết với môi trường và các giá trị tự nhiên. Việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản thế giới liên biên giới Phong Nha – Kẻ Bàng và Hin Nam Nô sẽ góp phần vào việc bảo vệ môi trường và phát triển bền vững cho cả hai quốc gia.

https://whc.unesco.org/

Trong khuôn khổ Kỳ họp lần thứ 47 của Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) tại Paris, Cộng hòa Pháp, một quyết định quan trọng đã được thông qua. Quyết định này liên quan đến việc điều chỉnh ranh giới đáng kể của Di sản Thiên nhiên Thế giới Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng. Sự điều chỉnh này không chỉ dừng lại ở việc mở rộng sang Vườn quốc gia Hin Nam Nô của Lào mà còn đánh dấu một bước tiến mới trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản thiên nhiên này.

Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, với tên gọi mới là ‘Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô’, tiếp tục khẳng định vị thế của mình trong danh sách Di sản Thiên nhiên Thế giới của UNESCO. Di sản này được ghi nhận dựa trên các tiêu chí (viii), (ix) và (x) về địa chất, địa mạo, hệ sinh thái và đa dạng sinh học. Đây là minh chứng cho sự phong phú và giá trị đặc biệt của khu vực này, không chỉ trên bán đảo Đông Dương mà còn trên toàn thế giới.

Được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là Danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt vào năm 2009, Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng đã hai lần được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới, vào các năm 2003 và 2015. Tại thời điểm công nhận lần thứ hai, di sản này có diện tích vùng lõi là 123.326ha và vùng đệm là 220.055ha. Sự mở rộng này không chỉ giúp bảo vệ hệ sinh thái và đa dạng sinh học của khu vực mà còn tạo tiền đề cho việc hợp tác xuyên biên giới trong công tác bảo tồn.

Vườn quốc gia Hin Nam Nô của Lào, được đề cử bởi UNESCO như một phần mở rộng của Di sản thiên nhiên thế giới Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hợp tác quốc tế về bảo tồn thiên nhiên. Hồ sơ đề cử được Chính phủ Lào và Việt Nam thống nhất gửi tới UNESCO vào tháng 2/2024 đã trải qua quá trình thẩm định nghiêm ngặt bởi Cơ quan tư vấn của UNESCO, Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên quốc tế (IUCN).

Kết quả của quá trình hợp tác này là việc điều chỉnh ranh giới để bao gồm cả Vườn quốc gia Hin Nam Nô, qua đó tăng cường bảo vệ và phát huy giá trị của di sản. Khu vực này, nằm tại điểm giao thoa của dãy núi Annam và vành đai đá vôi Trung Đông Dương, bắc qua biên giới Việt Nam và Lào, đại diện cho một trong những khu vực karst quy mô lớn và lâu đời nhất ở châu Á.

Sự đa dạng của các hệ sinh thái và cấu trúc ngầm trong khu vực này không chỉ có giá trị về mặt khoa học mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì cân bằng sinh thái của khu vực. Việc quản lý Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô sẽ được thực hiện thông qua hai bản Kế hoạch quản lý riêng biệt, nhấn mạnh sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Việt Nam với Bộ Thông tin, Văn hóa và Du lịch Lào.

Đây là một hình mẫu trong quản lý di sản thế giới liên biên giới, đánh dấu rằng đến nay, Việt Nam đã có 9 di sản thế giới, trong đó có 2 Di sản thế giới liên tỉnh và 1 Di sản thế giới liên biên giới đầu tiên là Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng và Vườn quốc gia Hin Nam Nô. Sự công nhận này của UNESCO không chỉ là một vinh dự mà còn là trách nhiệm đối với Việt Nam và Lào trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của di sản thiên nhiên quý giá này.