Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thu nhận mẫu ADN từ thân nhân của các liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Đây là một chương trình mang tính nhân văn sâu sắc, thể hiện trách nhiệm và lòng biết ơn của thế hệ ngày hôm nay đối với những người con ưu tú đã hy sinh thân mình vì độc lập và tự do của Tổ quốc.

Chương trình này không chỉ mang lại niềm an ủi và sự ấm áp cho các gia đình liệt sĩ mà còn đóng góp vào việc làm vơi đi nỗi đau chiến tranh mà mỗi gia đình và toàn dân tộc đang gánh chịu. Việc xác định danh tính của các liệt sĩ chưa được biết đến không chỉ giúp họ trở về với tên tuổi, quê hương và gia đình mà còn đảm bảo rằng không một liệt sĩ nào bị lãng quên.

Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các cấp, các ngành và các địa phương cần tích cực phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an để tiến hành rà soát, vận động và thu thập mẫu ADN từ thân nhân của các liệt sĩ. Đồng thời, cần huy động và bố trí các nguồn lực cần thiết để hỗ trợ cho công tác thu thập và phân tích ADN, nhằm đạt được mục tiêu đề ra.

Qua đó, thể hiện sự quan tâm và trách nhiệm của Nhà nước và xã hội đối với những người đã ngã xuống vì Tổ quốc, cũng như đối với gia đình và thân nhân của họ. Mục tiêu cuối cùng là mang lại sự công bằng và tôn vinh những hy sinh cao cả của các liệt sĩ, để họ được ghi nhớ và tôn kính trong lòng người dân Việt Nam.

Trước đó, nhiều cơ quan, tổ chức đã tích cực triển khai các hoạt động liên quan đến việc xác định danh tính các liệt sĩ thông qua khoa học công nghệ, cụ thể là kỹ thuật phân tích ADN, nhằm hỗ trợ gia đình tìm kiếm thông tin về người thân.

Bằng cách đẩy mạnh chương trình thu nhận mẫu ADN, Chính phủ và nhân dân Việt Nam một lần nữa khẳng định sự trân trọng và biết ơn đối với thế hệ đi trước, những người đã dâng hiến xương máu cho nền tự do và phát triển của đất nước hôm nay.

Công nghệ giải trình tự gen đã được các chuyên gia tại GeneStory sử dụng để so sánh gene của người thân với dữ liệu từ Bộ Công an, giúp xác định danh tính 16 liệt sĩ sau gần một năm triển khai thu nhận mẫu thân nhân liệt sĩ trên toàn quốc.

Dự án Ngân hàng gene, được Thủ tướng Phạm Minh Chính kích hoạt vào tháng 7/2024, nhằm xây dựng cơ sở dữ liệu ADN quy mô lớn để lưu trữ thông tin gene của hài cốt liệt sĩ và thân nhân, phục vụ việc đối sánh và xác định danh tính. Việt Nam có hơn một triệu liệt sĩ, nhưng khoảng 500.000 người vẫn chưa xác định được danh tính. Nhiều gia đình đã chờ đợi hàng chục năm để tìm được phần mộ thân nhân.

GS Vũ Hà Văn, Giám đốc Khoa học của Viện Nghiên cứu Dữ liệu lớn, cho biết GeneStory đã làm chủ toàn bộ quy trình giải mã gene từ thu mẫu, phân tích đến diễn giải dữ liệu với độ chính xác giải trình tự gene lên đến hơn 99%. Trong dự án này, việc giải mã gene được ứng dụng theo dòng mẹ là chủ yếu. Vì vậy, việc thu mẫu được ưu tiên thực hiện trên các đối tượng là mẹ đẻ, bà ngoại, anh chị em cùng mẹ; anh, em, con của chị gái, em gái mẹ đẻ liệt sĩ; con của chị gái, em gái liệt sĩ.

TS Dương Ngọc Cường, Tổng giám đốc GeneStory, cho biết để xác định danh tính liệt sĩ, các kỹ thuật viên đã đến từng gia đình thu thập mẫu. Sau gần một năm, đã có hơn 51.000 mẫu được thu thập từ 63 tỉnh thành. Các mẫu ADN được đưa về phòng xét nghiệm của GeneStory, sau đó phân tích, giải mã gene từ hài cốt các liệt sĩ đã quy tập. Sau khi phân tích và đối sánh ADN, đã xác định danh tính 16 liệt sĩ.

Dự án tiếp tục giúp hàng trăm nghìn gia đình tìm lại tên người thân, tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng, giảm thiểu thời gian chờ và mất mẫu di truyền khi ADN của liệt sĩ bị phân hủy. GS Vũ Hà Văn cho biết ứng dụng công nghệ giải mã gene trong lâm sàng không chỉ dừng lại ở việc tìm kiếm thân nhân. Công nghệ này cho phép tìm hiểu về sức khỏe thể chất, hướng đến việc tiên lượng nguy cơ mắc bệnh do di truyền, bệnh ung thư… của mỗi cá thể dựa vào kiểu gene, thậm chí xây được biểu đồ đánh giá tiến triển từ nguy cơ mắc bệnh thấp đến cao theo độ tuổi.

GeneStory đã và đang tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc ứng dụng công nghệ giải mã gene vào thực tế, góp phần xây dựng một cơ sở dữ liệu di truyền lớn và đa dạng, phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau, từ xác định danh tính liệt sĩ đến nghiên cứu và phát triển các ứng dụng trong lĩnh vực y tế.