Ứng dụng hẹn hò Tea, được quảng cáo là nền tảng an toàn dành riêng cho phụ nữ, vừa trải qua một vụ rò rỉ dữ liệu nghiêm trọng. Sự việc này đã làm lộ khoảng 72.000 hình ảnh riêng tư của người dùng, bao gồm ảnh selfie và giấy tờ tùy thân như hộ chiếu, bằng lái xe. Những hình ảnh này đã bị lộ sau khi những kẻ tấn công truy cập vào cơ sở dữ liệu đám mây không an toàn của ứng dụng.

Sự việc đã gây chấn động trong cộng đồng mạng toàn cầu và đặt ra câu hỏi về trách nhiệm của các nhà phát triển trong việc bảo vệ dữ liệu người dùng. Tea được thành lập vào năm 2023 với mục đích cho phép phụ nữ chia sẻ thông tin về những người đàn ông trong khu vực của họ vì mục đích an toàn. Ứng dụng này đã nhanh chóng trở thành hiện tượng, lên đầu bảng xếp hạng App Store và tuyên bố có hơn 4 triệu người dùng trên toàn thế giới.

Tuy nhiên, sự nổi tiếng này đã nhanh chóng biến thành ác mộng khi hệ thống bảo mật tệ hại của họ bị lộ tẩy. Theo báo cáo từ 404 Media, những người dùng trên diễn đàn ẩn danh 4chan đã đăng những liên kết đến cơ sở dữ liệu đám mây bị lộ được lưu trữ trên Firebase, nền tảng phát triển ứng dụng di động của Google. Điều đáng lo ngại là những kẻ tấn công sau đó đã tìm kiếm thông qua dữ liệu bất hợp pháp này, đăng tải ảnh selfie và danh tính của người dùng.

Trong tuyên bố chính thức, Tea xác nhận rằng khoảng 72.000 hình ảnh đã bị lộ, bao gồm 13.000 ảnh selfie và giấy tờ tùy thân được gửi để xác minh tài khoản, cũng như 59.000 hình ảnh từ bài đăng, bình luận và tin nhắn trực tiếp của người dùng. Ứng dụng làm rõ rằng dữ liệu bị ảnh hưởng là từ hai năm trước, vì vậy những người đăng ký gần đây có thể không bị tác động.

Nhiều chuyên gia công nghệ đã bày tỏ sự bất bình trước tình trạng bảo mật tệ hại này. Họ cho rằng vụ việc này không phải là một vụ ‘hack’ thực sự, mà là một sự cố bảo mật do lưu trữ dữ liệu trong một cơ sở dữ liệu có thể truy cập công khai. Các chuyên gia cũng cảnh báo về những rủi ro tiềm ẩn từ vụ rò rỉ dữ liệu này, bao gồm việc sử dụng hình ảnh để hack tài khoản ngân hàng và các chương trình khác, cũng như tạo deepfake và vượt qua sinh trắc học.

Đặc biệt nghiêm trọng là việc Tea được thiết kế với mục đích bảo vệ an toàn cho phụ nữ trong hẹn hò, nhưng lại khiến họ trở nên dễ bị tổn thương hơn. Ứng dụng yêu cầu người dùng nộp ảnh selfie để ‘xác minh rằng bạn là phụ nữ’ và tuyên bố rằng những bức ảnh này sẽ được xóa sau khi tài khoản được phê duyệt. Tuy nhiên, thực tế cho thấy dữ liệu này vẫn được lưu trữ trong hệ thống không an toàn trong suốt hai năm.

Công ty đã phản hồi bằng cách tuyên bố: ‘Chúng tôi đã huy động các chuyên gia an ninh mạng bên thứ ba và đang làm việc suốt ngày đêm để bảo mật hệ thống của mình. Hiện tại, chúng tôi đã thực hiện các biện pháp bảo mật bổ sung và đã khắc phục vấn đề dữ liệu.’ Tuy nhiên, thiệt hại đã quá lớn và không thể khắc phục được khi hàng chục nghìn hình ảnh riêng tư đã lan truyền trên internet.

Vụ việc này không chỉ là một thảm họa về mặt kỹ thuật mà còn là một bài học đắt giá về việc tại sao các công ty công nghệ cần đầu tư nghiêm túc vào bảo mật từ những ngày đầu phát triển sản phẩm. Khi một ứng dụng được thiết kế để bảo vệ phụ nữ lại trở thành nguồn nguy hiểm lớn nhất đối với họ, điều này đặt ra câu hỏi nghiêm túc về trách nhiệm của các nhà phát triển trong việc bảo vệ dữ liệu người dùng.

Bộ Công an đang đề xuất một quy định mới yêu cầu các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thư điện tử và lưu trữ dữ liệu phải tích hợp hệ thống lọc phần mềm độc hại trong toàn bộ quá trình gửi, nhận và lưu trữ thông tin. Đề xuất này được nêu trong dự thảo Luật An ninh mạng sửa đổi, hiện đang được lấy ý kiến từ các bộ, ngành.

Dự luật này được xây dựng trên cơ sở hợp nhất hai văn bản pháp luật hiện hành là Luật An toàn thông tin mạng (2015) và Luật An ninh mạng (2018). Một trong những điểm mới đáng chú ý của dự thảo là quy định cụ thể về việc phòng ngừa, phát hiện và xử lý phần mềm độc hại.

Theo đó, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thư điện tử, truyền đưa và lưu trữ thông tin phải triển khai hệ thống giám sát, lọc mã độc trong suốt quá trình vận hành, đồng thời có trách nhiệm báo cáo cho cơ quan chức năng có thẩm quyền. Các nhà cung cấp dịch vụ Internet cũng phải thực hiện các biện pháp ngăn chặn hành vi phát tán phần mềm độc hại.

Các cơ quan, tổ chức và cá nhân có trách nhiệm tuân thủ hướng dẫn kỹ thuật của cơ quan quản lý nhà nước để đảm bảo an toàn thông tin. Dự thảo luật cũng đưa ra định nghĩa phần mềm độc hại là các chương trình có khả năng gây rối loạn hệ thống thông tin hoặc thực hiện các hành vi xâm nhập trái phép như sao chép, chỉnh sửa, xóa dữ liệu trong hệ thống.

Việt Nam hiện nằm trong nhóm quốc gia có tốc độ phát triển Internet nhanh nhất thế giới và dẫn đầu khu vực Đông Nam Á về số lượng tên miền quốc gia. Cùng với đó, Việt Nam đang tiến tới mô hình chính phủ điện tử toàn diện, với dân số trẻ, trình độ học vấn cao và tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh, mạng xã hội cùng các nền tảng trực tuyến ở mức cao.

Quốc gia này cũng thường xuyên nằm trong top 10 nước có lưu lượng dữ liệu xuyên biên giới lớn nhất toàn cầu. Tuy nhiên, thực tế cho thấy an ninh mạng vẫn đang đối mặt nhiều rủi ro nghiêm trọng, ảnh hưởng đến an ninh quốc gia, trật tự xã hội và quyền lợi hợp pháp của người dân, tổ chức.

Các cuộc tấn công mạng, hoạt động gián điệp mạng và tình trạng rò rỉ, mất mát thông tin bí mật Nhà nước ngày càng tinh vi và phức tạp. Tin tặc liên tục nâng cấp mã độc, triển khai các chiến dịch tấn công có chủ đích nhằm vào hệ thống mạng của các cơ quan Trung ương, doanh nghiệp lớn và tập đoàn trọng điểm.

Trước tình hình này, Bộ Công an nhấn mạnh sự cần thiết phải khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý, tăng cường quản lý nhà nước trong lĩnh vực an ninh mạng và siết chặt công tác phòng, chống tội phạm công nghệ cao, đặc biệt là hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân. Chính phủ dự kiến sẽ trình Quốc hội xem xét, thông qua dự thảo luật này tại kỳ họp thứ 10 diễn ra vào cuối năm nay.

Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI: Khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia

Trong bối cảnh hiện nay, việc xác định dữ liệu là tài nguyên số quan trọng đã trở thành một vấn đề cấp thiết. Tại Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ VI, các chuyên gia đã tập trung thảo luận về việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và các công nghệ mới để nâng cao hiệu suất lao động, đặc biệt là trong lĩnh vực chuyển đổi số quốc gia.

Ông Trần Quang Hưng, UVBCH, Trưởng Ban Đoàn – Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia, đã chủ trì phiên thảo luận và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng ‘bệ đỡ thị trường’ cho đổi mới sáng tạo. Với dân số hơn 100 triệu người và hệ thống dữ liệu ngày càng được hoàn thiện, Việt Nam đang sở hữu lợi thế lớn để phát triển các mô hình kinh tế dựa trên dữ liệu.

Tuy nhiên, ông Hưng cũng chỉ ra rằng dữ liệu quốc gia hiện nay vẫn còn phân tán, thiếu sự liên kết giữa các lĩnh vực như thuế, bảo hiểm, nhân khẩu, ngành nghề… Điều này đã gây ra khó khăn cho việc khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả. Các chuyên gia cũng cho rằng, Việt Nam cần làm rõ khái niệm dữ liệu trong bối cảnh hiện nay, những thuộc tính nào cần lưu trữ lâu dài và đâu là thông tin nên được loại bỏ.

Điều cốt lõi của dữ liệu là phải ‘đúng, đủ, sạch, sống’. Tuy nhiên, phần lớn phần mềm không được cập nhật dữ liệu thường xuyên, dẫn đến giá trị thông tin giảm theo thời gian. Để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, cần phát triển các nền tảng thực sự hữu ích để người dân sử dụng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Đặc biệt, toàn bộ dữ liệu thu thập từ người dùng cần được bảo mật tuyệt đối và tuân thủ các quy chuẩn chặt chẽ.

Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần tạo ra một hệ thống dữ liệu toàn diện, thống nhất và liên tục. Chính phủ đã có những bước tiến lớn trong việc tích hợp số định danh cá nhân với hệ thống bảo hiểm, tuy nhiên vẫn còn khoảng cách rất lớn đến mục tiêu liên thông dữ liệu y tế quốc gia.

Các chuyên gia cho rằng cần bắt đầu từ dữ liệu cá nhân sau đó tiến tới dữ liệu ngành, chuẩn hóa định danh cá nhân là bước đầu tiên, cần một mã số duy nhất được dùng xuyên suốt cho tất cả dịch vụ công và dịch vụ tư nhân. Mỗi ngành cần xây dựng bộ chuẩn dữ liệu riêng (cấu trúc, chuẩn định dạng) để dữ liệu có thể phân tích, lưu trữ và chia sẻ.

Tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh, đặc biệt phục vụ nghiên cứu khoa học. Việc này không chỉ giúp đẩy mạnh nghiên cứu và phát triển trong lĩnh vực y tế, mà còn đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế số.

Tóm lại, việc khai thác hiệu quả ‘mỏ vàng’ dữ liệu trong chuyển đổi số quốc gia là một vấn đề cấp thiết. Các chuyên gia đã đưa ra nhiều giải pháp để xây dựng hệ thống dữ liệu liên tục, chuẩn hóa định danh cá nhân và tạo hành lang pháp lý cho chia sẻ dữ liệu y tế ẩn danh.