Quảng Ngãi đã và đang tích cực triển khai công tác quy tập, tìm kiếm và xác định danh tính hài cốt liệt sĩ còn thiếu thông tin. Trong những năm gần đây, các cấp lãnh đạo tỉnh đã chỉ đạo quyết liệt việc tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ. Các cơ quan chức năng của tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, với hy vọng xác định được danh tính của các liệt sĩ.

Nghĩa trang Liệt sĩ Nghĩa Thắng, xã Trà Giang, tỉnh Quảng Ngãi là một trong những nghĩa trang được xây dựng từ năm 1984, với 786 phần mộ liệt sĩ, trong đó có 396 phần mộ chưa xác định thông tin. Công tác khai quật, lấy mẫu sinh phẩm tại nghĩa trang đã được tiến hành cùng với việc tu bổ, chỉnh trang lại các phần mộ liệt sĩ. Qua công tác khai quật, toàn bộ 396 phần mộ liệt sĩ chưa xác định thông tin đã được lấy mẫu kiểm tra chất lượng để giám định ADN. Ông Nguyễn Văn Quang, Phó Chủ tịch UBND xã Tư Nghĩa cho biết, việc lấy mẫu ADN xác định lại danh tính cho liệt sĩ là việc làm vô cùng ý nghĩa, giúp các gia đình tìm được thân nhân và trả lại tên cho các liệt sĩ.

Tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp với Cục Người có công, Bộ Nội vụ và Viện Pháp y Quốc gia tiến hành khai quật, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để xác định gen các liệt sĩ chưa xác định danh tính. Năm 2024, tỉnh đã tiến hành khai quật gần 1.100 mộ liệt sĩ đang được chôn cất ở các nghĩa trang liệt sĩ trên địa bàn tỉnh mà chưa xác định danh tính.

Là người trực tiếp thu thập các mẫu sinh phẩm ở Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng, bà Chu Thị Thủy, Giám định viên, Viện Pháp y Quốc gia cho biết, chất lượng các hài cốt được khai quật tại Nghĩa trang xã Nghĩa Thắng đủ điều kiện để giám định ADN chiếm tỷ lệ khoảng 50% đến trên 50% bộ hài cốt được lấy mẫu.

Từ năm 2021 đến tháng 3/2025, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi đã phối hợp lấy 96 mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN, kết quả, 3 liệt sĩ được xác định có quan hệ huyết thống theo dòng mẹ. Tỉnh Quảng Ngãi cũng đã phối hợp với Cục Người có công và Viện Pháp y quốc gia khai quật hơn 2.000 mộ liệt sĩ chưa xác định được danh tính tại 19 Nghĩa trang trong tỉnh, lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN.

Trung tá Hồ Viết Ba, Trưởng ban chính sách, Phòng chính trị, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Quảng Ngãi cho biết, thực hiện công tác số hóa trong công tác kết luận địa bàn, lập bản đồ tìm kiếm quy tập liệt sĩ thời gian qua, Ban chính sách triển khai toàn diện, đồng bộ và đạt hiệu quả thiết thực.

Tỉnh Quảng Ngãi là chiến trường rất ác liệt trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, tổng số liệt sĩ hy sinh trên địa bàn tỉnh là hơn 37.000. Đến nay đã tìm kiếm quy tập được hơn 34.000 liệt sĩ; số chưa tìm kiếm được là hơn 2.700 liệt sĩ. Đồng thời có gần 1.000 liệt sĩ là con em tỉnh Quảng Ngãi hy sinh trên địa bàn tỉnh khác và làm nhiệm vụ quốc tế tại Lào, Campuchia.

Những năm qua, Ban Chỉ đạo 515 tỉnh Quảng Ngãi triển khai nhiệm vụ tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ và xác định danh tính liệt sĩ còn thiếu thông tin. Bên cạnh công tác quy tập, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phối hợp Cục người có công để lấy mẫu gen (ADN) để xác định danh tính những phần mộ liệt sĩ còn thiếu thông tin.

Ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Giám đốc Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ngãi cho biết, sau sắp xếp, vẫn xác định đây là nhiệm vụ quan trọng phải tiếp tục thực hiện. Sẽ tập trung xác định thông tin mộ liệt sĩ hiện nay còn thiếu thông tin kết hợp với việc xây dựng Đề án tổng thể sửa chữa, nâng cấp mộ liệt sĩ kết hợp qua đó thực hiện xác định danh tính hài cốt liệt sĩ.

Trong những ngày tháng 7 này, lực lượng Công an tỉnh Thanh Hóa đã tích cực tổ chức nhiều hoạt động thiết thực nhằm tri ân những cống hiến và hy sinh của các anh hùng liệt sĩ, thương bệnh binh và người có công với cách mạng. Đây là động lực và sự động viên to lớn đối với thân nhân liệt sĩ và thương bệnh binh trong Công an Thanh Hóa, giúp họ vươn lên hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Những ngày cuối tháng Bảy, sau cơn bão số 3, không khí đất trời trở nên trầm lặng. Tại các tượng đài tưởng niệm và nghĩa trang liệt sĩ, những đoàn người nối tiếp nhau thành kính dâng hương, bày tỏ lòng tưởng nhớ và tri ân đến các anh hùng liệt sĩ đã hi sinh vì độc lập, tự do của dân tộc, vì bình yên và hạnh phúc của Nhân dân.

Ngày 27/7 năm nay, trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ (27/7/1947 – 27/7/2025), lực lượng Công an tỉnh Thanh Hóa đã đến dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sĩ tại Nghĩa trang liệt sĩ. Đây vừa là tình cảm, vừa là trách nhiệm và cũng là sự tiếp nối mạch nguồn truyền thống, đạo lý ‘Uống nước nhớ nguồn’, mà cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Thanh Hóa đã và đang tiếp tục kế thừa, phát huy.

Đặc biệt, trong những ngày tháng 7 này, lực lượng Công an Thanh Hóa đã vào cuộc đồng bộ, quyết liệt, phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng tiến hành rà soát, thu thập thông tin, tổ chức lấy mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Hoạt động này góp phần thắp sáng thêm niềm hy vọng của các gia đình liệt sĩ, trong tương lai không xa, tất cả các liệt sĩ sẽ được quy tập và xác định được danh tính.

Với tinh thần trách nhiệm, tình cảm thiêng liêng và lòng biết ơn sâu sắc, lực lượng Công an Thanh Hóa đã hoàn thành việc thu nhận 37.351 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ chưa xác định danh tính trên địa bàn tỉnh. Hoạt động tri ân này không chỉ mang đến sự sẻ chia, động viên kịp thời đối với những gia đình liệt sĩ, mà còn góp phần lan tỏa mạnh mẽ tinh thần yêu nước, sự trân trọng và lòng biết ơn của thế hệ hôm nay đối với lớp người đi trước, vun đắp truyền thống ‘Uống nước nhớ nguồn’ tốt đẹp của dân tộc Việt Nam.

Để làm tốt công tác đền ơn đáp nghĩa và thực hiện đầy đủ chính sách ưu đãi đối với thương binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng, trong những năm qua, Đảng ủy, lãnh đạo Công an tỉnh Thanh Hóa đã luôn quan tâm đến công tác ‘Đền ơn đáp nghĩa’, chăm lo đời sống vật chất, động viên tinh thần đối với các thương, bệnh binh, gia đình liệt sĩ, người có công với cách mạng.

Lực lượng Công an Thanh Hóa đã luôn phát huy tốt phẩm chất người chiến sĩ Công an cách mạng, tận tụy, trách nhiệm trong công việc, trong phục vụ Nhân dân; mưu trí, dũng cảm, kiên quyết đấu tranh không khoan nhượng đối với tội phạm. Trong bối cảnh đất nước ngày càng phát triển, tinh thần yêu nước và sự trân trọng quá khứ càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Lòng yêu nước và sự tri ân không chỉ là lời nói, mà phải được thể hiện bằng hành động.

Kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh – Liệt sĩ là dịp để các cấp, các ngành và toàn thể xã hội bằng những việc làm cụ thể, thiết thực của mình tri ân sâu sắc các anh hùng liệt sĩ và những người có công với cách mạng. Đó không chỉ là trách nhiệm mà còn là truyền thống và đạo lý tốt đẹp của Đảng, Nhà nước đối với những người đã cống hiến, hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì bình yên hạnh phúc của Nhân dân.

Trong những ngày tháng 7 này, trên dải đất hình chữ S, nhiều gia đình đã tìm được người thân là các anh hùng, liệt sĩ trong niềm hạnh phúc vô bờ bến. Sau hàng chục năm tìm kiếm, giọt nước mắt của niềm khắc khoải mong chờ đã rơi xuống khi tên tuổi, địa chỉ của liệt sĩ được trả lại đúng nghĩa.

Việc kết nối cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và công nghệ ADN đã đem lại hy vọng đoàn tụ cho nhiều gia đình, góp phần xoa dịu những mất mát, hy sinh của các thân nhân liệt sĩ. 16 gia đình đã nhận được tin vui khi mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ trùng khớp, giúp xác định được danh tính của các anh hùng, liệt sĩ sau hàng chục năm mất tích.

Trong số này, có gia đình bà Nguyễn Thị Lan, em gái của liệt sĩ Nguyễn Quốc Hội, đã tìm thấy hài cốt của anh trai sau hơn 50 năm tìm kiếm. Bà Lan chia sẻ, năm 1972, anh trai đi bộ đội thì đến 1973, gia đình nhận được giấy báo tử ở mặt trận phía Nam và không biết hy sinh ở đâu. Gia đình nhận được kỷ vật của anh trai là đồng hồ, ba lô… nhưng không có thông tin về nơi hy sinh.

Hằng năm, ngày giỗ của anh trai, gia đình vào nhà thờ làm lễ cầu nguyện, còn đến ngày 27/7, ở địa phương tổ chức thắp hương ngoài nghĩa trang, gia đình bà Lan đều đi và khấn cầu mong anh trai linh thiêng báo mộng về. Sau khi thu nhận mẫu ADN, bà Lan và gia đình đã nhận được kết quả trùng khớp, giúp xác định được hài cốt của anh trai. “Không có niềm vui nào hơn lúc này, chúng tôi đã tìm thấy anh trai sau hơn 50 năm tìm kiếm” – bà Lan chia sẻ.

Tương tự, gia đình bác Nguyễn Văn Mão, tỉnh Nghệ An, cũng đã tìm thấy hài cốt của anh trai, liệt sĩ Nguyễn Duy Thanh, sau hơn 50 năm tìm kiếm. Bác Mão tâm sự, năm 1971, anh trai hy sinh, nhưng gia đình không biết nơi hy sinh. Sau đó, gia đình bác Mão vào tỉnh Quảng Trị tìm 2 lần nhưng không thấy mộ, không tìm thấy bất cứ thông tin nào.

Còn tại tỉnh Thanh Hóa, gia đình bác Trịnh Văn Lai đã tìm thấy liệt sĩ Trịnh Văn Hai, được xác định chính xác thông qua mẫu ADN của thân nhân. Bác Lai tâm sự, bố mất sớm, một mình mẹ nuôi 4 anh chị em. Trước khi mất, mẹ dặn phải cố gắng tìm được phần mộ, đưa anh Hai về quê với tiên tổ, với bố mẹ.

Bộ Công an đã thu nhận 20.911 mẫu ADN của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính. Quá trình triển khai của cán bộ, chiến sĩ được thực hiện ân cần, niềm nở với tinh thần phục vụ nhân dân. Kết quả bước đầu đã giúp xác định danh tính của 16 anh hùng, liệt sĩ.

Bộ Công an đang tiếp tục phối hợp với các đơn vị xây dựng và mở rộng Ngân hàng Gen (ADN) của thân nhân liệt sĩ chưa xác định được danh tính để bù đắp các mất mát to lớn đối với các gia đình liệt sĩ và trả lại danh tính cho các anh hùng, liệt sĩ. Với những nỗ lực không ngừng nghỉ, cơ quan chức năng đang tích cực triển khai các hoạt động để giúp đỡ các gia đình tìm được người thân đã mất tích trong chiến tranh.

Những câu chuyện tìm thấy người thân qua mẫu ADN đã mang lại niềm vui và hạnh phúc cho nhiều gia đình. Đây là minh chứng cho sự quan tâm và nỗ lực của các cơ quan chức năng trong việc giúp đỡ các gia đình vượt qua những mất mát trong chiến tranh.

Chiều ngày 25/7, tại Hà Nội, Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội (C06, Bộ Công an) đã tổ chức Hội nghị trực tuyến sơ kết một năm triển khai kế hoạch thu nhận mẫu ADN cho thân nhân của liệt sĩ chưa xác định được danh tính trên toàn quốc. Thủ tướng Phạm Minh Chính đã phát biểu chỉ đạo tại hội nghị này.

Thủ tướng cho biết, Việt Nam có hơn 1,2 triệu liệt sĩ, trong đó khoảng 900.000 hài cốt đã được quy tập về các nghĩa trang. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 300.000 hài cốt liệt sĩ đã được an táng nhưng chưa xác định được danh tính. Bên cạnh đó, Việt Nam hiện có khoảng 652.000 thương binh, 198.000 bệnh binh, hơn 132.000 Bà mẹ Việt Nam Anh hùng và khoảng 320.000 người chịu ảnh hưởng chất độc hóa học.

Thủ tướng bày tỏ sự xúc động khi nhắc lại những con số này và cho biết chất độc dioxin để lại không chỉ ảnh hưởng đến cuộc đời của những người trực tiếp hứng chịu, mà còn di truyền qua các thế hệ con cháu. Chiến tranh đã lùi xa, nhưng còn bao gia đình vẫn đau đáu chờ đợi thông tin về phần mộ, hài cốt người thân để được đưa về quê hương an táng.

Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu các cơ quan, đơn vị phải đẩy nhanh tiến độ thu nhận mẫu ADN để không kịp thời. ‘Nếu không làm nhanh, sẽ không kịp nữa. Không ai sống mãi để chờ kết quả. Cho nên, chúng ta phải đột phá, hành quân nhanh hơn để chạy đua với thời gian. Đây là cuộc chạy đua vì ký ức, vì đạo lý và vì tương lai’, Thủ tướng chia sẻ.

Theo Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội, tính đến ngày 20/7/2025, cơ quan chức năng đã hoàn thành phân tích 11.138 mẫu ADN thân nhân liệt sĩ và cập nhật vào Cơ sở dữ liệu Căn cước hơn 10.000 dữ liệu ADN của thân nhân các liệt sĩ. Hội nghị cũng nghe báo cáo về kết quả triển khai kế hoạch thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ. Tính đến thời điểm hiện tại, đã có 57.273 mẫu được thu nhận. Nhiều địa phương đã vận động xã hội hóa để thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ.

Tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trao Thông báo kết quả giám định ADN hài cốt liệt sĩ cho đại diện thân nhân các gia đình liệt sĩ. Sự kiện này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xác định danh tính liệt sĩ và giúp đỡ gia đình họ. Quá trình thu nhận và phân tích mẫu ADN là một nỗ lực lớn của các cơ quan chức năng trong việc giúp đỡ gia đình liệt sĩ tìm lại thông tin về người thân của họ.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ không chỉ là một nhiệm vụ của các cơ quan chức năng mà còn là một nghĩa vụ đạo lý của toàn xã hội. Chính phủ sẽ tiếp tục quan tâm và hỗ trợ để đẩy nhanh tiến độ của công tác này, đảm bảo việc xác định danh tính liệt sĩ được thực hiện một cách đầy đủ và kịp thời.

Trong thời gian tới, các cơ quan chức năng cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và phối hợp chặt chẽ với các địa phương để thu nhận mẫu ADN cho thân nhân liệt sĩ. Song song với đó, cần tăng cường áp dụng công nghệ và kỹ thuật hiện đại để nâng cao hiệu quả và độ chính xác của quá trình phân tích mẫu ADN.