Một nghiên cứu gần đây được công bố trên tạp chí khoa học Nature đã vạch ra nguyên nhân tiềm ẩn gây ra sự gia tăng đột biến của ung thư phổi ở những người chưa từng hút thuốc. Ung thư phổi hiện đang là loại ung thư gây tử vong lớn nhất toàn cầu và thường khó chẩn đoán, dẫn đến nhiều bệnh nhân không thể được cứu chữa khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn. Mặc dù hút thuốc lá vẫn là yếu tố nguy cơ hàng đầu gây ung thư phổi, nhưng có đến 1 trong 5 ca tử vong do ung thư phổi mỗi năm là những người chưa từng hút thuốc.
Tốc độ gia tăng số ca ung thư phổi ở người không hút thuốc đang diễn ra với mức độ đáng báo động. Giáo sư Ludmil Alexandrov, chuyên gia hàng đầu về y học tế bào và phân tử tại Đại học California, bày tỏ mối quan ngại về xu hướng ngày càng nhiều người chưa từng hút thuốc mắc ung thư phổi, nhưng nguyên nhân cụ thể vẫn chưa được làm rõ.
Nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra mối liên hệ chặt chẽ giữa ô nhiễm không khí và các loại đột biến ADN tương tự như những gì xảy ra khi hút thuốc. Tiến sĩ Maria Teresa Landi, nhà dịch tễ học ung thư tại Viện Y tế Quốc gia Mỹ, nhấn mạnh rằng đây là một vấn đề cấp bách toàn cầu đang gia tăng, và các nhà nghiên cứu đang nỗ lực tìm hiểu nguyên nhân.
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành phân tích mã di truyền của các khối u phổi lấy từ 871 người chưa từng hút thuốc ở châu Âu, Bắc Mỹ, châu Phi và châu Á. Kết quả thu được chỉ ra rằng những cư dân sống ở khu vực có mức độ ô nhiễm không khí cao hơn có nhiều đột biến gây ung thư hơn trong các khối u phổi của họ.
Đặc biệt, các hạt bụi mịn có đường kính nhỏ hơn 2,5 micromet (PM2.5) có mối liên quan đến các đột biến gen, bao gồm gen TP53, vốn có liên quan đến việc hút thuốc lá. PM2.5 có thể xâm nhập vào máu và gây ra các bệnh nghiêm trọng khác như bệnh tim.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã kêu gọi các quốc gia hành động mạnh mẽ hơn để chống lại ô nhiễm, nguyên nhân gây tử vong cho 7 triệu người mỗi năm trên toàn cầu. Một phân tích tổng hợp gần đây cũng chỉ ra rằng việc tiếp xúc với mức độ PM2.5 cao làm tăng nguy cơ ung thư phổi thêm 8% và tử vong do căn bệnh này thêm 11%.
Để đối phó với tình hình này, các quốc gia và tổ chức y tế cần tăng cường hợp tác và thực hiện các biện pháp quyết liệt nhằm giảm thiểu ô nhiễm không khí, cũng như nâng cao nhận thức của cộng đồng về nguy cơ của ô nhiễm và tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường sống.
