Nhiều mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam như thanh long, ớt, đậu bắp đang gặp khó khăn trong việc xuất khẩu sang thị trường Liên minh châu Âu (EU) do vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Thông tư 12/2025/TT-BNNMT có hiệu lực từ ngày 1-7-2025 đã chuyển trách nhiệm cấp phép từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường sang Sở An toàn thực phẩm các địa phương. Tuy nhiên, việc này đã gây ra tình trạng ách tắc trong việc cấp giấy chứng nhận, làm ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của các doanh nghiệp Việt Nam.
Cụ thể, từ đầu tháng 7 đến nay, nhiều lô hàng xuất khẩu của Việt Nam như thanh long, ớt, đậu bắp đã bị mắc kẹt tại các kho lạnh vì không có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, không thể xuất khẩu sang thị trường EU. Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam cho biết có khoảng 250 tấn hàng gia vị với trị giá 2,4 triệu USD đang chờ cấp phép. Tại tỉnh Bình Thuận, hàng trăm tấn thanh long xuất khẩu đang bị hư hỏng do thời gian lưu kho quá lâu.
Trách nhiệm cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm cho sản phẩm có nguồn gốc thực vật xuất khẩu trước đây thuộc về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Tuy nhiên, với quy định mới, trách nhiệm này được chuyển về cho địa phương quản lý. Trong khi đó, cơ quan chức năng tại địa phương chưa sẵn sàng để thực hiện nhiệm vụ mới này, dẫn đến tình trạng chậm cấp phép.
Tại hội nghị tổ chức ngày 29-7 giữa Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) với các địa phương, vấn đề cấp phép vẫn chưa được giải quyết. Việc chậm cấp giấy chứng nhận không chỉ gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín và thương hiệu của họ.
Câu chuyện này đặt ra yêu cầu về nguyên tắc ‘trong suốt về mặt kỹ thuật’ trong quản lý nhà nước. Các cơ quan chức năng cần đảm bảo rằng việc thay đổi trong hệ thống quản lý không ảnh hưởng đến hoạt động của doanh nghiệp. Phân định trách nhiệm và sửa chữa văn bản là việc nội bộ của các đơn vị được Chính phủ giao nhiệm vụ và không nên để việc này kéo dài gây hậu quả cho doanh nghiệp.
Để giải quyết vấn đề này, các cơ quan chức năng cần khẩn trương rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật để tạo cơ sở pháp lý cho việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Đồng thời, cần có các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp trong việc đáp ứng yêu cầu về an toàn thực phẩm, giúp họ nhanh chóng xuất khẩu hàng hóa sang thị trường EU và các thị trường khác.
Cần lưu ý rằng, tình trạng ách tắc trong việc cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu của doanh nghiệp mà còn ảnh hưởng đến uy tín của Việt Nam trong việc thực hiện các cam kết quốc tế về thương mại. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần có các giải pháp đồng bộ và hiệu quả để giải quyết vấn đề này trong thời gian sớm nhất.
Liên quan đến vấn đề này, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam đang chờ đợi sự vào cuộc của các cơ quan chức năng để giải quyết các vướng mắc về thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Hy vọng rằng, với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng và doanh nghiệp, tình trạng ách tắc này sẽ được giải quyết trong thời gian sớm nhất, giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu sang thị trường EU và các thị trường khác.
