Mối quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Nhật Bản hiện đang đứng trước những thách thức lớn chưa từng có. Chính sách của Washington và sự quyết đoán ngày càng tăng của Bắc Kinh đã tạo ra áp lực đáng kể lên Tokyo. Gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thông báo áp thuế 25% lên tất cả hàng hóa Nhật Bản xuất khẩu sang Mỹ từ ngày 01/08. Thông báo này đã gây ra phản ứng mạnh mẽ tại Tokyo.
Itsunori Onodera, thành viên cấp cao của Đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền, đã thẳng thắn tuyên bố rằng nội dung của lá thư là “hoàn toàn không thể chấp nhận được” và bày tỏ sự “vô cùng phẫn nộ”. Không chỉ dừng lại ở thương mại, Nhật Bản còn phải đối mặt với sự quyết đoán quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc. Trung Quốc đã điều động hai tàu sân bay mới đến Tây Thái Bình Dương, đi qua vùng đặc quyền kinh tế của Nhật Bản và lần đầu tiên vượt qua “chuỗi đảo thứ hai” – tuyến phòng thủ quan trọng nối Nhật Bản với đảo Guam của Mỹ.
Trước những động thái này, Nhật Bản đã chính thức lên tiếng phản đối và cho phép quân đội bắn hạ thiết bị bay không người lái Trung Quốc nếu xâm phạm không phận. Đồng thời, Mỹ cũng yêu cầu Nhật Bản tăng chi tiêu quốc phòng lên 3,5% GDP, thậm chí sau đó là 5%, trong khi Nhật Bản hiện chỉ chi khoảng 1,6%. Yêu cầu này đã gây báo động ở Tokyo và được xem là khó có thể biến mất.
Trong bối cảnh đó, Nhật Bản đang nỗ lực xây dựng quan hệ với các nước bạn bè như Australia, Ấn Độ, Philippines và Hàn Quốc, đồng thời tăng cường đầu tư vào công nghệ mới nổi, khả năng phục hồi mạng và an ninh vũ trụ. Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba đang đối mặt với cuộc bầu cử thượng viện vào ngày 20/07 trong bối cảnh sự không hài lòng của người dân về lạm phát và thất nghiệp gia tăng.
Các cuộc thăm dò dự đoán đảng LDP của ông sẽ mất thế đa số tại Thượng viện, có thể đẩy nước này vào một cuộc khủng hoảng điều hành kéo dài. Tình hình chính trị và kinh tế hiện nay đang tạo ra những thách thức đáng kể cho Nhật Bản trong việc duy trì mối quan hệ đồng minh với Mỹ và đảm bảo an ninh trong khu vực.
Nhật Bản đang phải đối mặt với một tình thế khó khăn khi phải cân bằng mối quan hệ với Mỹ và Trung Quốc, đồng thời đảm bảo an ninh và tăng trưởng kinh tế. Việc xây dựng quan hệ với các nước bạn bè và tăng cường đầu tư vào công nghệ mới nổi có thể giúp Nhật Bản giảm bớt sự phụ thuộc vào Mỹ và tăng cường vị thế trong khu vực.
Trước những thách thức này, Nhật Bản cần có một chiến lược dài hạn và toàn diện để duy trì mối quan hệ đồng minh với Mỹ và đảm bảo an ninh trong khu vực. Bên cạnh đó, Nhật Bản cũng cần tăng cường hợp tác với các nước khác trong khu vực để xây dựng một môi trường an ninh và kinh tế ổn định.
