Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, vai trò của người có ảnh hưởng (KOL) trên môi trường số ngày càng trở nên quan trọng. Họ không chỉ đơn thuần là những người lan tỏa thông tin, truyền cảm hứng mà còn đóng vai trò kết nối cộng đồng. Tuy nhiên, để đảm bảo hoạt động của KOL hiệu quả và có trách nhiệm, việc thiết lập cơ chế quản lý phù hợp là điều cần thiết.
Tại tọa đàm ‘Kiến tạo niềm tin số’ do Hiệp hội An ninh mạng quốc gia tổ chức vào ngày 28/7, các chuyên gia đã thảo luận về vai trò và trách nhiệm của KOL trong thời đại số. Theo các chuyên gia, tại nhiều nước, KOL không chỉ là công cụ marketing mà đã trở thành biểu tượng của ‘sức mạnh mềm’, có ảnh hưởng lớn trong xã hội. Vai trò của KOL không thể tách rời trách nhiệm, và việc cân bằng giữa phát huy sức ảnh hưởng tích cực và đảm bảo trách nhiệm xã hội là điều quan trọng.
Thực trạng hiện nay cho thấy không ít KOL đã lợi dụng sức ảnh hưởng để lan truyền thông tin sai lệch, cổ súy những nội dung độc hại, sai sự thật hoặc quảng cáo sản phẩm kém chất lượng. Điều này gây ra những hệ lụy tiêu cực không nhỏ đến cộng đồng và xã hội. Chính vì vậy, việc tăng cường quản lý và định hướng hành vi của KOL là điều cần thiết để ngăn chặn những tác động tiêu cực này.
Nhiều nước trên thế giới đã xây dựng các khuôn khổ pháp lý và chính sách để khuyến khích minh bạch thông tin, chuẩn hóa nội dung quảng bá và tăng cường quản lý KOL. Tại Mỹ, Ủy ban Thương mại Liên bang (FTC) là cơ quan chính chịu trách nhiệm đưa ra các hướng dẫn cho hoạt động của KOL, với nguyên tắc cốt lõi là tính minh bạch và ‘sự thật trong quảng cáo’. Các yêu cầu công khai của FTC rất rõ ràng: KOL phải luôn làm rõ cho người theo dõi nếu một bài đăng, video hoặc tuyên bố có nội dung quảng cáo.
Tại Thái Lan, KOL và YouTuber đã trở thành một trong những nghề nghiệp mơ ước hàng đầu của thanh thiếu niên, phản ánh sự phát triển mạnh mẽ của ngành nghề này trong nền kinh tế số. Để quản lý và hỗ trợ KOL, Thái Lan đã đề xuất ban hành luật quản lý người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, bao gồm hệ thống đăng ký cho những người có ảnh hưởng và các chính sách hỗ trợ đào tạo kỹ năng và nghề nghiệp cho KOL.
Ở Việt Nam, sự phát triển của KOL cũng vô cùng mạnh mẽ. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều KOL không công khai rõ ràng tính chất thương mại của bài đăng, dẫn đến nguy cơ vi phạm pháp luật và làm giảm niềm tin của người tiêu dùng. Vì vậy, việc hoàn thiện hành lang pháp lý và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước của cơ quan chức năng đối với hoạt động của KOL là rất quan trọng.
Để phát huy vai trò của KOL đối với sự phát triển đất nước, bên cạnh việc hoàn thiện hành lang pháp lý, việc xây dựng cộng đồng KOL gắn kết, trách nhiệm, có tinh thần dân tộc với các cơ chế tự kiểm soát mạnh mẽ cũng là điều cần thiết. Điều này sẽ giúp KOL trở thành những người dẫn đường tích cực trên môi trường số, góp phần xây dựng một không gian mạng lành mạnh và an toàn.
