Một tuần đã trôi qua kể từ vụ lật tàu Vịnh Xanh 58, một sự việc đã gióng lên hồi chuông báo động về những khoảng trống trong quá trình chuyển đổi số tại Việt Nam. Tàu Vịnh Xanh 58, chở 49 người, đã gặp phải thời tiết xấu bất ngờ và bị lật giữa biển, cách bờ chỉ 3 km và cách cảng Tuần Châu 1 km, mà không một hệ thống giám sát nào có thể hay biết trong khoảng 2 giờ đồng hồ. Sự chậm trễ này đã lộ ra một “lỗ hổng chết người” trong thời đại mà mọi chuyển động của con người đều có thể được giám sát qua GPS, cảm biến, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn…
Trong thời đại số, việc giám sát thời gian thực đối với tất cả tàu du lịch là một yêu cầu thiết yếu. Tuy nhiên, vụ việc lần này không chỉ là một tai nạn hàng hải thông thường, mà còn làm bộc lộ những khoảng trống lớn và thiếu tính toàn diện trong việc ứng dụng công nghệ vào thực tế vận hành đời sống ở nhiều lĩnh vực. Quá trình chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ chỉ thực sự có ý nghĩa khi chúng có thể chạm đến những tình huống khẩn cấp nhất, khốc liệt nhất, nơi con người không còn đơn độc.
Để khắc phục những khoảng trống này, các địa phương, trong đó có Quảng Ninh, và các bộ, ngành liên quan cần nhanh chóng thực hiện số hóa các tình huống khẩn cấp. Cụ thể, tất cả tàu ra khơi phải được trang bị thiết bị định vị và truyền dữ liệu thời gian thực. Hệ thống Trung tâm Giám sát (IOC) phải tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để phát hiện các lộ trình bất thường. Khi một tàu không về đúng giờ, hệ thống phải có cảnh báo. Khi mất tín hiệu, phải có quy trình truy vết nhanh để xác định vùng tìm kiếm. Và khi có mưa bão, phải có radar thời tiết – tín hiệu số gửi đến từng tàu, từng thuyền viên.
Sự sống không chỉ trông chờ vào wifi mạnh và “may rủi” trong kỷ nguyên chuyển đổi số. Quá trình chuyển đổi số không chỉ dừng lại ở việc triển khai hệ thống camera nhận diện khuôn mặt trong thành phố, mà còn cần một hệ thống giám sát các tàu du lịch, radar cảnh báo thời tiết, cảnh báo khi lịch trình bất thường. Mục tiêu của chuyển đổi số không chỉ là xây dựng một bản đồ đẹp, mà còn là ứng cứu người đúng lúc, trong những tình huống nguy cấp.
Như vậy, vụ lật tàu Vịnh Xanh 58 là một lời cảnh tỉnh cho các cấp cơ quan chức năng và doanh nghiệp về việc cần nhanh chóng lấp đầy những khoảng trống trong quá trình chuyển đổi số. Mọi nỗ lực ứng dụng công nghệ vào quản lý và vận hành cần được đẩy mạnh để đảm bảo an toàn cho người dân và doanh nghiệp. Chỉ khi chuyển đổi số thực sự được hiện thực hóa trong mọi hoạt động, chúng ta mới có thể nói rằng đang sống trong một xã hội số thực sự an toàn và hiện đại.
