Ở xã Ngọc Tố, thành phố Cần Thơ, một người trẻ đang âm thầm gìn giữ và phát huy âm sắc truyền thống của nhạc ngũ âm trong đời sống văn hóa và tinh thần của đồng bào Khmer. Anh Lý Minh Tâm, 27 tuổi, người dân tộc Khmer, đã được hun đúc trong một gia đình yêu nghệ thuật truyền thống Khmer và đã bắt đầu học nhạc ngũ âm từ khi còn nhỏ.
Anh Tâm cho biết rằng, từ khi còn bé, anh đã được nghe những âm thanh ngũ âm vang lên từ ngôi chùa trong phum sóc và đã mê mẩn các loại nhạc truyền thống dân tộc. Những âm thanh ấy đã được in sâu trong tâm trí anh và anh đã ao ước được chơi một lần. Năm lên 11 tuổi, anh đã được tiếp xúc với dàn nhạc ngũ âm, loại nhạc cụ truyền thống Khmer được hợp thành bởi 5 bộ nhạc, được làm từ 5 loại chất liệu khác nhau tạo nên 5 âm sắc riêng biệt gồm: Bộ đồng, bộ sắt, bộ mộc, bộ hơi và bộ da.
Với tình yêu sâu sắc và sự chăm chỉ, chỉ trong một thời gian ngắn, anh Tâm đã chơi thành thạo và được chọn vào đội nhạc ngũ âm của chùa Khmer tại địa phương. Anh đã có cơ hội biểu diễn tại nhiều sự kiện và lễ hội truyền thống của người Khmer, như tết cổ truyền Chôl Chnaam Thmây, lễ Sene Đôn-ta, Lễ dâng y Kathina… Mỗi lần biểu diễn, anh đều cảm thấy tự hào và thấy mình là một phần của văn hóa dân tộc mình.
Không chỉ là người biểu diễn, khoảng 4 năm nay, anh Tâm còn trở thành người truyền dạy nhạc ngũ âm cho các em nhỏ tại các chùa Khmer trong địa phương. Những lớp học diễn ra đều đặn vào các dịp nghỉ hè, buổi tối hay dịp cuối tuần, thu hút các em nhỏ và thanh thiếu niên Khmer yêu âm nhạc truyền thống tham gia. Anh Tâm còn nghiên cứu và tìm tòi về quy trình làm ra nhạc cụ ngũ âm.
Từ việc chọn loại gỗ, tre phù hợp, xử lý mặt trống đến cân chỉnh âm thanh, tất cả đều được anh tỉ mỉ và cẩn thận. Dù gặp không ít khó khăn do không có sách vở hay thầy chỉ dẫn, nhưng bằng sự tâm huyết và tình yêu nhạc cụ truyền thống, anh Tâm đã tự học tập, tự tìm hiểu và tự chế tác thành công 4 loại nhạc cụ trong dàn ngũ âm.
Những đóng góp của anh Lý Minh Tâm đã giúp bản sắc Khmer không chỉ được gìn giữ, mà còn tiếp tục được lan tỏa bền vững trong cộng đồng dân tộc Khmer. Giữa nhịp sống hiện đại ngày càng hối hả, việc một người trẻ dành trọn tâm huyết cho nhạc cụ truyền thống như anh Lý Minh Tâm thật sự là một điểm sáng.
Thông qua các hoạt động của mình, anh Tâm hy vọng sẽ tiếp tục truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ về tầm quan trọng của âm nhạc truyền thống và tiếp tục gìn giữ bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Cần Thơ nói riêng và cả nước nói chung sẽ tiếp tục có những người trẻ tài năng như anh Lý Minh Tâm để giữ gìn và phát triển văn hóa truyền thống của dân tộc.
